W dniach 5 - 6 kwietnia 2004 w Brukseli, dyrektorzy parków, leśnicy i przedstawiciele Vereniging Natuurmonumenten (Holandia), IUCN-Światowej Unii Ochrony Przyrody i ECNC - Europejskiego Centrum Ochrony Przyrody uzgodnili potrzebę wzmocnienia działań międzynarodowych w celu poprawy ochrony i zarządzania Puszczą Białowieską po jej polskiej i białoruskiej stronie. Seminarium zostało zorganizowane w ramach inicjatywy Countdown 2010.
Puszcza Białowieska jest ostatnim zachowanym naturalnym nizinnym lasem w Europie, stanowiącym
środowisko życia wielu gatunków, które wyginęły z innych obszarów naszego kontynentu, takich jak
żubr, wilk, ryś oraz wiele rzadkich gatunków ptaków i wiekowych drzew. Od pierwszego maja 2004
przez Puszczę Białowieską, leżącą na terytorium Polski i Białorusi, przebiegać będzie nowa granica
Unii Europejskiej.
Podczas spotkania, którego stronami były państwa i zainteresowane organizacje, uzgodniono
potrzebę rozwijania ponadgranicznej strategii zarządzania, która opierać się będzie na wspólnej
polsko-białoruskiej wizji przyszłości Puszczy. Pierwszym krokiem będzie opracowanie wspólnego planu
ochrony dla części Puszczy, chronionej jako międzynarodowy Obiekt w ramach Konwencji Światowego
Dziedzictwa Ludzkości, pod patronatem UNESCO.
Do działań priorytetowych "Apelu Bialowieża - Kamenyuki - Bruksela 2004" zaliczono:
- Wspólny program badawczy i zachowanie populacji żubra oraz standaryzacja reżimów ochrony i zarządzania po obu stronach granicy;
- Rozwijanie zasad zrównoważonej gospodarki leśnej w kierunku naturalnych, samopodtrzymujacych się ekosystemów, biorąc pod uwagę europejską sieć Natura 2000 i sieć Emerald Konwencji Berneńskiej, włącznie ze wspólną strategią kontroli szkodników leśnych, zwłaszcza kornika drukarza;
- Wspólne działania dla międzynarodowej ekoturystyki i edukacji;
- Renaturyzację osuszonych obszarów podmokłych w obszarach zlewniowych Puszczy;
- Zastąpienie płotu granicznego, stanowiącego barierę migracyjną dla zwierząt, nowoczesnymi, elektronicznymi urządzeniami ochrony granic.
Rezultaty uzgodnień przedstawiono 6 kwietnia 2004 Parlamentowi Europejskiemu, na seminarium,
którego gospodarzem była członkini Parlamentu, pani Oomen-Ruijten. Na seminarium pan Onno de Bruijn
z Natuurmonumenten przedstawił angielską wersję książki "The Bialowieza Forest in the Third
Millennium" [Puszcza Białowieska w trzecim tysiącleciu]. Pani Oomen-Ruijten wyraziła swój
podziw dla osiągniętego porozumienia i stwierdziła, że zrobi wszystko co w jej mocy, w celu
uzyskania wsparcia ze strony Parlamentu Europejskiego we wdrażaniu priorytetowych działań. Jedną z
jej propozycji było stworzenie europarlamentarnej grupy "Białowieża" w celu zapewnienie
dalszych systematycznych prac nad kwestiami związanymi z Puszczą Białowieską. W związku z akcesją
do UE Polski i dziewięciu pozostałych krajów Europy Centralnej, silnie chroniona zewnętrzna granica
UE przesunie się na wschód.
Organizatorzy seminarium wyrazili opinię, że niezwykle istotne jest zapewnienie, iż rozszerzenie
UE nie prowadzi do wyznaczenia nowej Żelaznej Kurtyny, ograniczającej zarówno ludzi, jak i
przyrodę. Uczestnicy uznali Białowieżę za "las nadziei", ponieważ jest to obszar testowy
w Europie, na którym sprawdzone zostaną możliwości zrównoważonego rozwoju, pozwalającego na
harmonijne współżycie człowieka z przyroda.
