Publicystyka - ngo.pl

Sprawa
rozwodów i praw kobiet do opieki nad dziećmi pojawiała się już
wcześniej, ale właściwie wyłącznie jako szansa na ich wyzwolenie od
męża alkoholika. Z czasem zaczęto dostrzegać także inne powody, dla
których kobieta może uznać rozwód (i mieć do tego prawo) jako
ostateczne potwierdzenie faktycznego rozpadu małżeństwa. To prawo
do podjęcia tej trudnej decyzji, coraz częściej wywodzono z
równości obu płci. Jeśli mąż może zdecydować, że małżeństwo
przestało go satysfakcjonować, to dlaczego żona miałaby być go
pozbawiona? Dlaczego to mężowi, bez względu na jego prowadzenie
się, miałaby być przyznawana opieka nad dziećmi? Dlaczego także
kobieta miałaby po latach opieki nad rodziną, pełnego oddania się
jej, miałaby w momencie rozwodu znajdować się w fatalnej sytuacji
finansowej? Te wszystkie pytania, łamiące dotychczasowe obyczaje,
szokowały, bulwersowały, ale i … otwierały oczy. No właśnie,
dlaczego tak miałoby być nadal? Przeciwników zmian, jak nietrudno
odgadnąć, było całe mnóstwo. I znowu pomysłodawcy i
pomysłodawczynie innych, bardziej sprawiedliwych rozwiązań,
narażali się na kpiny i śmiech. W samym środowisku kobiecym, także
długo nie było zgody na przyjęcie takiej perspektywy. Zmiany,
zwłaszcza zmiany świadomości, potrzebują czasu.

Ale to i tak nic. Kwestia równych praw małżonków blakła wobec rozpoczynającej się dyskusji dotyczącej spraw już bezpośrednio związanych z życiem płciowym.  Problem prostytucji, aborcji i kwestie związane z ciążą i kontrolą urodzeń coraz częściej pojawiały się i na łamach wydawanych pism, i w wygłaszanych publicznie (z braku radia i telewizji) wykładach i odczytach. W wypadku poruszania takich zagadnień dyskomfort odczuwali nie tylko słuchacze i słuchaczki, ale także dla samych liderek ruchu kobiecego było to specyficzne doświadczenie. Wychowane w społeczeństwie, gdzie o seksualności człowieka nie mówi się w ogóle, musiały przekroczyć liczne tabu, żeby być w stanie podnosić te kwestie w publicznych dyskusjach. Nie spodziewały się chyba jednak tego, że poruszanie przez nie tych tematów – ważnych przecież dla kobiet – zostanie potraktowane przez ich przeciwników jako domaganie się swobody seksualnej, żeby nie powiedzieć rozpusty. Bardzo szybko te z liderek ruchu, które miały odwagę mówić o kontroli urodzeń i równej odpowiedzialności kobiet i mężczyzn, zostały okrzyknięte rzeczniczkami „wolnej miłości” i odsądzone od czci i wiary. Ten argument, sformułowany w 1868 roku miał powracać jeszcze nie raz. Hasło „wolnej miłości”, której rzekomo domagał się ruch kobiecy, pojawiło się nie tylko w 1910 roku, w czasie kolejnej rundy walki o  równe prawa, ale także w czasach, które już nie są tak odległe – np. w 1970 roku. Kobiety, które uważały, że równe prawa dotyczą nie tylko sfery politycznej, ekonomicznej i społecznej, ale wchodzą także w obszar życia prywatnego małżonków i partnerów, oraz miały odwagę publicznie głosić takie poglądy, uznawano za bezbożne, grzeszne i zdemoralizowane. Żeby mówić o tych kwestiach, trzeba było uzbroić się w cierpliwość i odporność na ataki oraz przygotować na społeczne potępienie.  

na podstawie: “Women together. A history in documents of women’s movement in the United States”, Judith Papachristou, 1976.

 

Jestem kobietą! Wydaje się, że to niewinne oświadczenie. Wypowiedziane zwyczajnie, bez dumy, zażenowania, po prostu: jestem kobietą. Może nawet zbędne, bo potwierdzające to, co i tak widać. Czy zawsze było tak było? No właśnie!  To ciekawy wątek. Organizacje kobiece, a zwłaszcza feministyczne, doskonale znają historię ruchu kobiecego.  Wiedzą, ile już udało się osiągnąć i co jeszcze zostało do zrobienia, żeby to proste oświadczenie nie niosło ze sobą zbędnych konotacji, żeby nie dzieliło, nie wskazywało z góry miejsca w hierarchii społecznej. Dla pozostałych, tych, którzy mają szczęście, że są kobietą albo to szczęście, że są mężczyzną, ale nie zajmują się tą problematyką na co dzień,  ta historia przemian świadomościowych, nawet jeśli amerykańska, też może być ciekawa.