Publicystyka - ngo.pl

Zmiana powinna dotyczyć nie tyle prawa (które zmienić można stosunkowo łatwo), ale pewnej filozofii działań administracji. Państwo ma określone obowiązki wobec obywateli, które musi wykonać (wynika to przede wszystkim z konstytucji). Musi np. zapewnić pomoc lekarską, powszechną edukację. Oczywiście ma też zadania, które nie są wprost obowiązkowe, ale wynikają np. z oczekiwań obywateli. Nie w każdej gminie musi być muzeum, ale być może.

Granica miedzy tym co obowiązkowe (należy się obywatelom) a tym co fakultatywne (zależne od dostępnych zasobów i potrzeb obywateli) nie jest dostatecznie jasna – szczególnie jeśli chodzi o jakość. Umówmy się, standardów usług brakuje nie tylko organizacjom ale przede wszystkim jednostkom podległym administracji.

Dla mnie sprawa jest jasna. To co jest w obowiązkach państwa powinno być w całości finansowane (czy to w formie zlecania, zgodnie z ustawą o finansach publicznych, lub powierzania, zgodnie z UDPPiW, czy też pełnej refundacji).

To co nieobligatoryjne może być dofinansowane zgodnie z UDPPiW. Taki podział wydaje się uzasadniony. Państwo (administracja) ma obowiązek sfinansować w całości outsourcingowane zadania obligatoryjne, bo jak już pisałem wcześniej (http://www.ekonomiaspoleczna.pl/wiadomosc/673584.html) wymaganie wkładu własnego w realizacji obligatoryjnych zadań państwa jest niczym innym jak nakładaniem dodatkowego podatku.

Jeżeli uznamy to podejście za słuszne to musi się zmienić nastawienie do konkursów grantowych ogłaszanych zgodnie z UDPPiW. Musimy wyraźnie oddzielić wystandaryzowane usługi publiczne realizowane przez organizacje od działalności obywatelskiej, która wynika z samoorganizacji i działania na rzecz zaspokajania dodatkowych potrzeb mieszkańców (czy to całego kraju czy poszczególnej gminy).

Musimy dokładnie określić co w oparciu o wpływy z podatków musi dostarczyć nam administracja i co jest oddzielone od obszru naszej wolności, którą – o ile uzna to za słuszne z punktu widzenia dobra wspólnego – może nam ta sama administracja dofinansować. Jeżeli tego nie zrobimy to nigdy nie skończą się dyskusję czy Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy to ratunek dla chorych, czy dla chorej administracji służby zdrowia.

Czy możliwe jest takie podzielenie finansów publicznych, by jasne było, co robimy zamiast państwa (i za co należy nam się wynagrodzenie), a co jest domeną naszej obywatelskiej inwencji (i co z własnej, nieprzymuszonej woli dokładamy do wspólnego dobra)? Co jest zlecaniem zadań, a co twórczością obywatelską?

Jedno i drugie jest potrzebne. Jedno i drugie, jak sądzę, może być doskonale realizowane przez organizacje pozarządowe i przedsiębiorstwa społeczne. Jednak każdą z tych rzeczy należy realizować w inny sposób. Czas to powiedzieć.

Wydaje się, że dyskusja nad Paktem na rzecz ekonomii społecznej jest doskonałą okazją, aby otwarcie postawić problem nowych form współpracy między trzecim sektorem a administracją publiczną. Jak mogłyby brzmieć postulaty? Ponieważ zakładam, że tak jak w przypadku Paktu dla kultury, Pakt dla ekonomii społecznej będzie składał się z części aksjologicznej i konkretnych zobowiązań widziałbym to tak:

Część aksjologiczna
Gospodarka społeczna jest ważnym elementem życia społeczno-ekonomicznego, który pozwala realizować zarówno zrównoważony rozwój gospodarczy, jak i zapewniać spójność społeczną. Możliwe jest to jednak tylko poprzez dobre określenie obowiązków państwa wobec obywateli (w tym szczególności obywateli znajdujących się w warunkach nie zapewniających równości szans) i określenia standardów ewentualnego wsparcia.

Czy takie zapisy mogą się znaleźć w pakcie? Czy rząd się na nie zgodzi? To dalsze pytania. Teraz jest pytanie czy my chcielibyśmy coś takiego zapisać.

Czekamy na Państwa głosy w dyskusji na temat Paktu! Prosimy o wysyłanie maili, nadsyłanie artykułów, lub komentowanie bezpośrednio pod tekstem!