Publicystyka - ngo.pl

Komentując w ngo.pl w zeszłym tygodniu najnowsze dane dotyczące środków przekazanych w 2012 roku w ramach 1% podatku padło stwierdzenie, że "Znów wygrali ci sami". Analiza różnic między poszczególnymi regionami, a także między wsią a miastami potwierdza ten wniosek. Podobnie jak w poprzednich latach, najwięcej z 1% trafia do dużych miast z Mazowsza, Małopolski, Śląska, Dolnego Śląska i Wielkopolski.

Niemal co czwarta złotówka, która trafiła w 2012 roku do OPP, została rozliczona przez podatników z województwa mazowieckiego. Na kolejnych miejscach znajdują się województwa: śląskie (stąd pochodzi co ósma złotówka), wielkopolskie (co jedenasta złotówka), małopolskie i dolnośląskie (co dwunasta złotówka). – Ranking ten jednak nie musi świadczyć o większym obywatelskim zaangażowaniu mieszkańców tych województw, a jest bezpośrednio związany z wielkością ich PKB – zaznacza Marta Gumkowska, ekspertka Stowarzyszenia Klon/Jawor.

A do których województw przede wszystkim środki z 1% trafiają? Podobnie jak w 2011 roku niemal połowa kwoty z 1% podatków zasiliła budżety stowarzyszeń i fundacji z Mazowsza (a tak naprawdę Warszawy – OPP ze stolicy zebrały w 2012 roku ponad 200 mln zł). Do organizacji z drugiej pod względem wielkości zgromadzonych z 1% środków Małopolski trafiło ok. 40 mln zł, ponad pięć razy mniej niż do stolicy. Kolejne regiony, z których każdy zebrał z 1% ponad 30 mln, to województwo śląskie, dolnośląskie i wielkopolskie. Można wiec stwierdzić, że ze środków z 1% w największym stopniu korzystają organizacje z terenów, z których pochodzi największa część środków przekazanych OPP, jednak o ile podatnicy z pięciu wymienionych województw wskazali w zeznaniach podatkowych kwoty, których łączna wartość stanowiła ok. 60% sumy środków z 1% podatku rozliczonego w 2012 roku, to do OPP z tych regionów trafiło 80% całej puli.

Tak duża koncentracja środków z 1% podatku w województwie mazowieckim, małopolskim, śląskim, wielkopolskim i dolnośląskim jest oczywiście związana z faktem, że są to tereny, na których działa najwięcej OPP (w sumie ponad połowa wszystkich). Jednak nie tylko suma środków z 1% jest w tych pięciu regionach największa, ale także średnia kwota trafiająca do organizacji pożytku publicznego z ich terenu. To z kolei ma przede wszystkim związek z lokalizacją organizacji, które z 1% otrzymują największe kwoty.

To w stolicach województwa mazowieckiego, małopolskiego czy dolnośląskiego siedziby mają organizacje, które z 1% podatku zebrały największe kwoty: w Warszawie Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” (108 mln zł), Fundacja TVN „Nie jesteś sam” (niemal 7 mln), w Krakowie Fundacja Anny Dymnej Mimo Wszystko (7,5 mln zł), we Wrocławiu Fundacja „Rosa” (niemal 7 mln), Dolnośląska Fundacja Rozwoju Ochrony Zdrowia (6 mln zł). Również na Śląsku i w Wielkopolsce zlokalizowanych jest kilka OPP z „pierwszej setki” organizacji o największych przychodach z 1%, jednak w tych regionach są one terytorialnie rozproszone i nie wszystkie zlokalizowane są w stolicach województw.

– Najbardziej rzuca się w oczy pozycja Warszawy, do której trafiło 200 mln zł, przy czym połowa tej kwoty tak naprawdę zasiliła budżet jednej organizacji, czyli Fundacji Dzieciom "Zdążyć z Pomocą". To jest ewenement na polskiej mapie organizacji pożytku publicznego, bo jest to organizacja, która zdobyła prawie ¼ wszystkich środków przekazanych przez podatników. – komentuje wyniki Marta Gumkowska. - Choć wydaje się, że ludzie coraz bardziej ufają organizacjom pozarządowym i coraz chętniej przekazują 1% podatku, to jednak wolą przekazać te środki osobom indywidualnym, zwłaszcza chorym dzieciom (za pośrednictwem subkont udostępnianym m.in. przez Fundację Zdążyć z Pomocą), niż wesprzeć same organizacje – dodaje.

Analiza danych z Ministerstwa Finansów nie pozostawia złudzeń, że 1% to mechanizm z którego korzystają w zdecydowanie większym stopniu organizacje z miast (przede wszystkim dużych). To w nich działa większość organizacji pożytku publicznego i w konsekwencji tam też trafia zdecydowanie największa cześć środków z 1% podatku (do samych miast wojewódzkich trafiło w 2012 roku 72% wszystkich środków z 1% podatku). Wyjątkiem potwierdzającym regułę jest Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Słoneczko”, druga pod względem wielkości przychodów z 1% w 2012 roku, zarejestrowana w liczącej 9,5 tysiąca mieszkańców wsi Złotów.