Publicystyka - ngo.pl

Obecnie artykuł 16 ust. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie stanowi, że zadanie publiczne nie może być realizowane przez podmiot niebędący stroną umowy o wsparcie realizacji zadania publicznego lub o powierzenie realizacji zadania publicznego, z zastrzeżeniem ustępu 7. Ustęp 7. zaś przewidywał, że organizacja może przekazać otrzymaną dotację lub jej część (za wiedzą i zgodą organu, który tej dotacji udzielił) innym podmiotom, niebędącym stronami umowy, wyłonionym w transparentnej procedurze, w celu realizacji przez te podmioty określonych zadań (na tej podstawie m.in. możliwe było prowadzenie tzw. regrantingu).

Przepisy te od początku budziły kontrowersje i prowadziły do nieporozumień między organizacjami a urzędnikami (szczególnie w Warszawie). Nieporozumienia dotyczyły możliwości zlecania przez organizacje (które otrzymały dotację) podmiotom zewnętrznym usług, koniecznych do zrealizowania zadania publicznego.

Wobec tego, w listopadzie 2010 roku Departament Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej wydał interpretację art. 16 i jego dwóch ustępów. Wskazał w niej m.in., że należy rozróżnić zlecanie zadania publicznego od zakupu usług, polegających na wykonywaniu czynności o charakterze technicznym czy specjalistycznym, powiązanych z realizacją zadania, jednak niestanowiących jego meritum (np. wydruk ulotek, usługi hotelowe, transportowe, księgowe).

Ta interpretacja jednak, zamiast pomóc, jeszcze bardziej skomplikowała sprawę. Urzędnicy – już nie tylko w Warszawie, ale także we Wrocławiu – zgodzili się bowiem, że organizacja może z dotacji pokrywać koszy usług, które mają charakter „techniczny” i pomocniczy wobec realizowanego zadania, ale wykluczali możliwość zlecania na zewnątrz usług, które stanowiłyby jego meritum. W praktyce oznaczało to, że do realizacji zadań dotowanych przez samorząd nie można było zatrudnić różnych  specjalistów, którzy nierzadko prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, a których wkład w określone zadanie miał ewidentnie charakter merytoryczny. I był niezbędny. Na przykład blokowało to zatrudnienie zespołu muzycznego na festiwalu czy zapłacenie za pracę rehabilitantce, która jest samozatrudniona.

Czytaj m.in. Samozatrudnionym wstęp wzbroniony.

Samorządowych prawników nie przekonywały argumenty, że takie postawienie sprawy nie tylko utrudnia pracę organizacjom, ale także podraża koszt wykonania zadania. Urzędnicy współpracujący z organizacjami rozumieli absurdalność takiej interpretacji i nierzadko podpowiadali nawet przedstawicielom stowarzyszeń i fundacji, w jaki sposób można obejść te przepisy.

Dlatego zarówno organizacje pozarządowe, jak i urzędnicy samorządowi nie raz apelowali o zmianę artykułu 16. tak, aby zlecanie wszelkich usług (zarówno technicznych, jak i merytorycznych) potrzebnych do wykonania zadania publicznego było jednoznacznie możliwe.

I taka propozycja zmiany znalazła się w nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego, która obecnie znajduje się w sejmie. Zdecydowano się powrócić do wcześniej obowiązującego zapisu art. 16 ust. 4 ustawy (tj. przed rokiem 2010) i wskazać wprost, że zadanie publiczne może być realizowane przez podmiot niebędący stroną umowy, jeżeli umowa zezwala na wykonanie określonej części zadania przez taki podmiot.

14) w art. 16:

1. ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„Art. 16. 1.  Organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, przyjmując zlecenie realizacji zadania publicznego w trybach, o których mowa w art. 11 ust. 2, zobowiązują się do wykonania zadania publicznego w zakresie i na zasadach określonych w umowie, odpowiednio o wsparcie realizacji zadania publicznego lub o powierzenie realizacji zadania publicznego, sporządzonej z uwzględnieniem art. 151 ust. 2 i art. 221 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz przepisów ustawy, a organ administracji publicznej zobowiązuje się do przekazania na realizację zadania dotacji.”,

(…)

c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:

„4. Zadanie publiczne nie może być realizowane przez podmiot niebędący stroną umowy o wsparcie realizacji zadania publicznego lub o powierzenie realizacji zadania publicznego, chyba że umowa zezwala na wykonanie określonej części zadania przez taki podmiot.”,

d) uchyla się ust. 7;