Publicystyka - ngo.pl

Projekt przedstawiał poseł Tadeusz Tomaszewski. Wszystkie wypowiadające się kluby i koła deklarują, że zamierzają poprzeć projekt. – Proponowana regulacja wpłynie bardzo pozytywnie na rozwój społeczeństwa obywatelskiego, przyczyni się na pewno do wzrostu przejrzystości i wiarygodności organizacji pozarządowych i wpłynie na wzrost poziomu zaufania obywateli do sektora pozarządowego i kapitału ludzkiego – tłumaczył w Sejmie poseł Marek Hok.

Trzy tematy podjęte w nowelizacji powtarzały się w wypowiedziach posłów i dominowały też we wprowadzeniu posła sprawozdawcy.

Nowelizacja zawiera przepisy precyzujące regranting, czyli możliwość przekazywania przez organizację otrzymanej dotacji dalej – innym organizacjom – w celu realizacji przez nie zadania publicznego. Regranting był już możliwy na gruncie obowiązujących przepisów, jednak z powodu braku szczegółowych regulacji stosowano go rzadko. Nowelizacja takie szczegółowe regulacje proponuje (m.in. w nowym art. 16a, w art. 2 zawierającym definicje). Oceniane jest to przez posłów pozytywnie.

Projekt nie zakazuje przeznaczać środków uzyskanych z 1 procenta na kampanie reklamowe. Zmusza jednak organizacje do informowania, że ich reklamy finansowane są ze środków, które wcześniej zebrały od podatników. Obowiązek informowania wprowadzony został również w programach komputerowych do rozliczania PIT. Programy takie mogą mieć wpisane na stałe dane jednej organizacji, której przekazujemy 1 proc. (czyli uniemożliwiać wybór innej organizacji), jednak należy je opatrzeć wyraźną informacją, tak żeby podatnik od początku wiedział z jaką sytuacją ma do czynienia.

Na forum Sejmu, podobnie jak wcześniej na posiedzeniach komisji i podkomisji (zobacz: Nowela ustawy o pożytku. Poradnictwo prawne w sferach pożytku), sporo kontrowersji budziły zasady na jakich organizacje mają udostępniać informację publiczną. Nowelizacja zawiera przepisy (nowe art. 4a-4c) łagodzące rygory narzucane ngo-som przez ustawę o dostępie do informacji publicznej. Kwestie te były również przedmiotem jednej ze zgłoszonych poprawek (piszemy o tym poniżej).

Podczas debaty, poseł Tomaszewski tłumaczył i uspakajał. Nowelizacja nie podejmuje kontrowersyjnego wątku celu szczegółowego w deklaracjach podatkowych, umożliwiającego zbieranie 1 proc. na subkonta.

– Podatnik nadal będzie miał możliwość, przekazując 1% podatku, wskazać cel szczegółowy. To jest o tyle ważne – takie stwierdzenie pojawiało się również w e-mailach kierowanych do komisji – że to nie organizacje zebrały te 504 mln przekazane przez podatników – część podatników wskazywało na to wyraźnie – tylko my, rodzice, podatnicy, ponad 200 mln przekazaliśmy na cel szczegółowy. Sądzę, że to upodmiotowienie podatnika mocno wrosło w świadomość społeczną i teraz wszystkie zmiany muszą się odbywać w ramach szerokiej konsultacji z tą grupą osób, która przypisuje sobie prawo nie tylko przekazania, ale również i wskazania celu szczegółowego – wyjaśniał poseł sprawozdawca.

Mimo że problem subkont podnoszony jest stale i od dawna, to środowisko organizacji nie wypracowało jednolitego stanowiska w tej sprawie. Tadeusz Tomaszewski sugerował, że to Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej powinno wskazać czy, w jakiej postaci i kiedy, nastąpi próba powrotu do debaty o celu szczegółowym i subkontach.

Podczas drugiego czytania zgłoszono dwie poprawki. Jedna dotyczyła skreślenia z nowelizacji punktu 17 w artykule 1. Punkt ten mówi o udostępniania umów i sprawozdań z realizacji zadania publicznego na zasadach określonych w ustawie (w nowych artykułach 4a-4c). Druga poprawka miała wprowadzić jednolite określenie terminów w procedurze powoływania rad pożytku publicznego (gminnych i powiatowych). Chodziło o wybór między określeniem 60 dni i 2 miesiące.

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny pracowała nad zgłoszonymi podczas drugiego czytania poprawkami następnego dnia, czyli 8 lipca (od godz. 10). Obie poprawki zostały zarekomendowane przez komisję. Termin na powołanie rad pożytku będzie jednolity i będzie wynosił 2 miesiące, a nie 60 dni. Natomiast punkt 17 opisujący upublicznianie umów i sprawozdań znika z nowelizacji (zobacz: Dodatkowe sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności  pożytku  publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw).

więcej:

• Sprawozdanie stenograficzne z 96. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 7 lipca 2015 r., dyskusja o projekcie ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku znajduje się na stronach 11-19
• Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw, przebieg procesu legislacyjnego, sejm.gov.pl