Publicystyka - ngo.pl

PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ

W czerwcu 2014 roku otrzymaliśmy od władz naszego miasta pozwolenie na przeprowadzenie zbiórki publicznej. Przewidziany przez nas czas trwania zbiórki wynosi rok i mija w czerwcu. W międzyczasie zmieniła się ta ustawa o zbiórkach i teraz każdą zbiórkę zgłasza się na portal www.zbiorki.gov.pl. Czy my też powinniśmy zgłosić tam naszą zbiórkę? Może tak by było dla nas lepiej, bo czasem ludzie pytają, dlaczego nie ma nas tym portalu.

DORADCZYNI SERWISU PORADNIK.NGO.PL ODPOWIADA:

W obecnym stanie prawnym zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar (w gotówce lub w naturze), w miejscach publicznych (do puszek, skarbon, koszy) na zgodny z prawem cel, który jest  celem pożytku publicznego (czyli mieści się w sferach zadań publicznych określonych w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie). Jako miejsca publiczne rozumie się miejsca ogólnodostępne, np. ulice, parki, place.

Pojęcie zbiórki publicznej ma zastosowanie do takich sytuacji, gdy nie mamy żadnej możliwości ewidencjowania datków. Jeżeli istnieje możliwość ewidencjonowania takich wpływów, nie będzie to zbiórka publiczna. Nie są więc zbiórką publiczną m.in. wpłaty na konto organizacji, sms-y charytatywne, sprzedaż przedmiotów darowizn czy przekazywanie pieniędzy za pomocą platform crowdfundingowych. Składki koleżeńskie, w zamkniętym gronie znajomych lub np. w szkole wśród młodzieży i nauczycieli albo na cele religijne na terenie kościołów także nie spełniają kryteriów definicji zbiórki publicznej.

Najważniejsza zmiana w przepisach polega na tym, że aby móc prowadzić zbiórkę, organizacja nie musi występować o pozwolenie, ale dokonuje zgłoszenia w portalu zbiórek publicznych zbiorki.gov.pl. Jeżeli cel zbiórki, jej warunki oraz samo zgłoszenie spełnią ustawowe warunki, informacja o zbiórce pojawi się w portalu (przy zbiórce zgłoszonej drogą elektroniczną dzieje się to po 3 dniach roboczych, a jeśli zgłoszenie było dokonane na papierowym formularzu, po 7 dniach). Zbiórkę można rozpocząć dopiero po tym, jak informacja o niej pojawi się w portalu.

Dzięki ogólnodostępnemu Internetowi coraz więcej osób może sprawdzić, czy dana zbiórka jest w portalu – a więc czy jest legalna. Oprócz informacji o tym, jaki jest numer zbiórki, jej cel i kto ją organizuje, można sprawdzić przewidywane koszty zbiórki (czyli wydatki poniesione w związku ze zorganizowaniem i przeprowadzeniem zbiórki), jej formy czy dodatkowe informacje o zbiórce, a później także czy zbiórka została terminowo rozliczona.

Nadal jednak trwają zbiórki, które zostały zaczęte jeszcze w czasie, gdy obowiązywały stare przepisy. Przewidując takie sytuacje, umieszczono w nowej ustawie zapis (art. 40), mówiący o tym, że do zbiórek zgłoszonych przed zmianą przepisów mają zastosowane przepisy dotychczasowe, a wydane pozwolenia zachowują ważność przez okres na jaki zostały udzielone.

Nie ma potrzeby, aby zbiórkę, która jest już prowadzona w oparciu o zgodę wydaną przed 18 lipca 2014 r., zgłaszać do portalu zbiórek publicznych. Zbiórka jest prowadzona legalnie. Warto jednak pamiętać o zmianie przepisów i przygotować osoby prowadzące zbiórkę na ewentualne pytania dotyczące tego, że zbiórki nie ma w portalu zbiorki.gov.pl. Informacje o prowadzonej zbiórce można umieścić na stronie internetowej, np. z kontaktem do osoby, która wyjaśni sprawę i potwierdzi, że zbiórka jest legalna.

Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych

Art. 1. 1. Zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.2)), oraz na cele religijne.

2. Miejsca publiczne to miejsca ogólnodostępne, a w szczególności ulice, place, parki i cmentarze.

Art. 2. Zbiórką publiczną nie jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze:

1) na cele religijne, na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz na utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywa się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony;

2) w drodze loterii pieniężnych i fantowych;

3) wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzającym zbiórkę;

4) wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, odbywające się na podstawie pozwolenia władz szkolnych;

5) w ramach zbiórek koleżeńskich odbywających się w:

a) lokalu urzędu publicznego na podstawie pozwolenia kierownika urzędu, lub

b) innym zakładzie pracy.

Art. 5. 1. Zbiórka publiczna może zostać przeprowadzona po jej zgłoszeniu przez organizatora zbiórki i zamieszczeniu informacji o zgłoszeniu przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej na ogólnopolskim elektronicznym portalu zbiórek publicznych, zwanym dalej „portalem zbiórek publicznych”.

Art. 40. 1. Do postępowań w sprawie wydania pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki publicznej wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

2. Pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki publicznej wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zachowują ważność przez okres, na jaki zostały udzielone, niezbędny do realizacji celu zbiórki i przedstawienia jej wyników.