Publicystyka - ngo.pl

1. Być osobą fizyczną – sprzedaż usługi lub rzeczy innej organizacji / firmie nie podlega przepisom nowej ustawy.
2. Dokonać czynności prawnej – w praktyce będzie to najczęściej zawarcie umowy, bez znaczenia pozostaje w jakiej formie: ustnej, pisemnej czy elektronicznej.
3. Czynność ta nie może być związana z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby fizycznej – przykładowo: przy sprzedaży książki o historii regionu hobbysta będzie traktowany jak konsument, ale osoba zarabiająca na korepetycjach nie, ponieważ wiąże się to z jej działalnością zawodową.

Ustawa przewiduje jednak wyjątki, które wykluczają jej stosowane nawet, gdy są spełnione powyższe warunki. Z perspektywy organizacji pozarządowych najistotniejszym kryterium jest wyłączenie zawarte w art. 3 ust. 1 pkt. 1, który dotyczy umów w zakresie usług socjalnych, mieszkań socjalnych, opieki nad dziećmi, wsparcia dla rodzin i osób znajdujących się stale lub czasowo w potrzebie, w tym opieki długoterminowej.

W przypadku organizacji nowa ustawa może dotyczyć jej klientów, np. w sytuacji prowadzenie sklepu internetowego, wysyłania niezamówionych towarów np. kartek świątecznych, organizujących szkolenia. Dotyczy też większości spółdzielni socjalnych.

1. została zawarta w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów – na przykład organizacja prowadzi sklep internetowy;
2. bez jednoczesnej fizycznej obecności stron;
3. z wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość – będzie to zarówno sprzedaż internetowa, ale też potwierdzenie zawarcia umowy przy pomocy SMS.

1. cechy świadczenia – co i za ile sprzedajmy i jak zostanie to dostarczone / wykonane;  nie wystarczy powiedzieć: szkolenie z komunikacji, ale trzeba podać jego pełną cenę, datę, program, wyżywienie itp.
2. dane identyfikujące sprzedawcę (organizację) w tym numer telefonu;
3. łączna cena lub wynagrodzenie za sprzedawaną rzecz / usługę wraz z podatkami lub sposobem obliczania ceny;
4. stosowana procedura rozpatrywania reklamacji;
5. przewidziana przez prawo odpowiedzialność  organizacji za jakość świadczenia – w praktyce będzie to wskazanie odpowiednich przepisów ustawy i Kodeksu cywilnego;
6. treść usług posprzedażnych i gwarancji – nie ma obowiązku udzielania gwarancji, ale jeżeli jest ona udzielana to trzeba to wyraźnie zakomunikować (np. ktoś kupuje program komputerowy i sprzedający zapewnia mu help desk);
7. czas trwania umowy – w przypadku umowy zawartej na czas określony lub – gdy umowa zawarta jest na czas nieoznaczony lub ma być automatycznie przedłużana – sposób i przesłanki wypowiedzenia umowy;
8. funkcjonalność treści cyfrowych oraz technicznych środków ich ochrony – ma to zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy umowa przewiduje powstanie takich treści (np. sprzedaż programu komputerowego, który jest zabezpieczony hasłem);
9. mające znaczenie interoperacyjności treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem – zastosowanie jest podobne jak w punkcie 8, ale tu należy wskazać, jakie wymagania sprzętowe i programowe są niezbędne, np. do uruchomienia programu czy skorzystania z e-learningu.

Ustawa nie wskazuje w jakiej formie powinny być przekazane te informacje. Dla własnego bezpieczeństwa warto zadbać, aby była to forma pisemna. Wówczas w przypadku sporu mamy dowód na to, że konsument był poinformowany, a organizacja spełniła swój obowiązek.

Od tej sytuacji jest wyjątek. Jeśli wskazane powyżej informacje wynikają z okoliczności zawarcia umowy to nie trzeba ich przekazywać oddzielnie. Np. w przypadku sprzedaży w księgarni książki za cenę wydrukowaną na okładce nie trzeba informować o kwestiach wskazanych w punktach: 1,3,7,8 i 9, ponieważ są one oczywiste.

Niezależenie od tego czy zawieramy umowę na odległość czy poza lokalem przedsiębiorstwa ustawa nakłada na przedsiębiorcę (organizację) takie same obowiązki informacyjne. Jest ich ponad 20, tu zostaną opisane najistotniejsze. Konieczność poinformowania o cenie, sposobie spełnienia świadczenia, procedurze reklamacji czy danych identyfikacyjnych jest uregulowana bardzo podobnie do umów innych niż umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Do dodatkowych obowiązków należą:

1. podanie sposobu i terminu wykonania prawa odstąpienia od umowy – konsument ma na to 14 dni (teraz 10), nie musi podawać żadnej przyczyny i nie może ponosić żadnych kosztów odstąpienia; po złożeniu takiego oświadczenia umowę traktuje się jak nigdy niezawartą, a strony muszą zwrócić to co sobie świadczyły, np. sprzedawca zwraca kupującemu pieniądze, a kupujący sprzedawcy rzecz;
2. udostępnienie wzoru formularza odstąpienia od umowy, zgodnie z wzorem z załącznika nr 2 (jego treść można znaleźć pod artykułem) do ustawy – co ważne konsument nie musi z niego korzystać, odstąpienie może nastąpić w dowolnej formie, formularz ma to ułatwiać;
3. podanie kosztu zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość – koszcie zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą;
4. określenie sposobu i terminu zapłaty za rzecz lub usługę oraz pełnych kosztów, gdy np. pobierana jest opłata za przesyłkę;
5. podanie możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.

W przypadku umów zawieranych na odległość przedsiębiorca ma obowiązek udzielić informacji w sposób odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na odległość. Co ważne ciężar dowodu, że konsument otrzymał konieczne informacje spoczywa na organizacji, więc w jej interesie jest, aby przechowywać kopie dokumentów lub maili, w przeciwnym wypadku bowiem możemy przegrać proces sądowy.

Celem ustawy jest poprawienie pozycji konsumenta wobec przedsiębiorcy. Należy to w zasadzie ocenić jako słuszne, jednak wprowadzenie tak licznych obowiązków może być kłopotliwe dla przedsiębiorców, zwłaszcza na początku stosowania nowej ustawy. W przypadku organizacji pozarządowych będzie miała ona małe znaczenie dla małej ich części. Powinny jednak zwrócić na nią uwagę te organizacje, które prowadzą działalność gospodarczą, a swoje produkty lub usługi kierują do konsumentów (osób fizycznych). Ustawa w tym przypadku nie przewiduje żadnej taryfy ulgowej i trzeba będzie w pełni stosować się do jej zapisów.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 30 maja 2014 o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r., poz. 827)

Załącznik nr 2