Publicystyka - ngo.pl

Imponująco dużo niezwykłych projektów trafia do osób najstarszych, którzy w szybkim tempie stają się coraz bardziej liczną grupą mieszkańców naszego globu. Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „Ę” od kilku lat prowadzi projekt Generator Innowacji Sieci Wsparcia, w ramach którego rozwijane są innowacyjne rozwiązania na rzecz osób starszych: od obiadów terapeutycznych, „recepty na życie” czy rowerowych riksz, które łączą wolontariuszy, uprawiających aktywny styl życia i osoby starsze, wymagające „podwózki” czy „spaceru” na świeżym powietrzu (zainteresowanych i szukających inspiracji odsyłam na stronę www.sieciwsparcia.pl/innowacje).

Często odbiorcami tych przedsięwzięć są seniorzy, którzy mają trudności z samodzielnym funkcjonowaniem w środowisku i wymagają wsparcia lub opieki. Z drugiej strony coraz więcej seniorów wykazuje się dużą aktywnością: uprawia sporty (https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/w-zdrowym-ciele-zdrowy-mozg), podróżuje, włącza się obywatelsko w życie swoich społeczności (jak chociażby w Rady Seniorów), udziela się wolontariacko (https://epale.ec.europa.eu/pl/resource-centre/content/pakiet-seniora-wolontariat-senioralny), uczestniczy w zajęciach Uniwersytetów III wieku, spotyka się, bawi. To jest grupa, która jak już raz wyszła z domu i zaangażowała się w jakieś działania, to już sama aktywnie szuka dla siebie zajęć.

Wielu z nich żartuje, że dopiero teraz, na emeryturze, naprawdę nie znajdują na nic czasu, tak mają wypełniony kalendarz. Ale za tymi żartami kryje się sporo prawdy. „Mój syn się denerwuje, gdy do mnie dzwoni, a mnie ciągle nie ma. Ale gdy tu przychodzę i tańczę, moja dusza pozbywa się zmarszczek” – usłyszałam kiedyś od radosnej starszej pani uczęszczającej na zajęcia w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Toruniu.

Często słyszę, że osoby starsze narażone są na wykluczenie cyfrowe, bo obawiają się nowych technologii i o wiele rzadziej korzystają z mediów społecznościowych niż ich dzieci, nie wspominając o wnukach i prawnukach (https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/6-powodow-dla-ktorych-seniorzy-nie-korzystaja-z-mediow-spolecznosciowych).

W pracy z seniorami obserwuję jednak, że wcale niemała grupa osób w wieku senioralnym doskonale radzi sobie w mediach społecznościowych, zwłaszcza na popularnym Facebooku, ale także Instagramie. Komentuje posty, wstawia zdjęcia, memy, filmiki, a bywa, że jak rodzina nie polajkuje – a wiem to z własnego doświadczenia – dostaje telefon z przypomnieniem (https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/podcast-epale-seniorzy-w-swiecie-wirtualnej-rzeczywistosci-i-nowych-technologii-nina-woderska).

Niewątpliwie zaletą tej grupy wiekowej jest to, że potrafi znaleźć równowagę pomiędzy wirtualną rzeczywistością a całkiem realnym kontemplowaniem przyrody, prawdziwych relacji z drugim człowiekiem, co nie zawsze udaje się osobom bardzo młodym (https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/czy-internet-jest-czynny-w-niedziele-o-seniorach-w-sieci).

Portal radiowy Radia SoVO  tworzony m.in. przez seniorów łączy to, co znane (stare, dobre radio) z nowoczesnymi urządzeniami, jak chociażby smartfon, do robienia zdjęć oraz nagrywania filmów i audycji.

„SoVo – dostępne radio internetowe” to innowacyjny ogólnopolski projekt, który w założeniu ma podnieść kompetencje cyfrowe osób dorosłych, ale ponadto dzieje się w nim coś o wiele bardziej wartościowego. Budują się więzi, rośnie zaangażowanie w sprawy swojej grupy rówieśniczej, otoczenia, ale także w ważne problemy, które dotyczą wszystkich ludzi i całej planety. Projekt oparty jest na uznanej w Europie dobrej praktyce Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI). Całość tworzą trzy główne elementy: portal radiowy, grupy radiowe oraz szkolenia i warsztaty. Sercem projektu jest portal radiowy tworzony we współpracy z kołami PSONI, Uniwersytetami III Wieku i studentami. Audycje nagrywane przez grupy radiowe z całej Polski poruszają tematy z każdej sfery życia, widziane przez pryzmat osób z niepełnosprawnością i seniorów. Ich oczami.

Olsztyńska grupa radiowa Radia SoVo, którą tworzą seniorzy i seniorki z trzech uniwersytetów III wieku, już po nagraniu pierwszych audycji czuła się silnie zintegrowana i gotowa do nowych wyzwań. Radiowcy angażują się nie tylko w nagrywanie i obróbkę materiałów, ale w inne interesujące ich działania: robią zdjęcia (które wysyłają na konkursy fotograficzne za granicę, „bo są naprawdę dobre”), włączają się w działania charytatywne, organizują wydarzenia dla swojego miasta, na rzecz seniorów, a w ostatnim, trudnym czasie, w akcje pomocy Ukrainie.

Niektórzy z nich to uczestnicy i uczestniczki wcześniejszych działań rządowego programu Aktywni+, w Olsztynie realizowanego m.in. przez Spółdzielnię Socjalną Humanus. Projekt się skończył, a gotowość do aktywności w osobach starszych została. Humanus zagospodarował te chęci, włączając seniorów i seniorki w nagrywanie audycji pod skrzydłami Radia SoVo.

– mówią o sobie i swojej nowej pasji w materiale autoprezentacyjnym olsztyńscy radiowcy na portalu Radia SoVo.

Zanim po raz pierwszy ruszyli w teren, podobnie, jak inne grupy radiowe Radia SoVo, uczyli się w praktyce, jak wykorzystać nowoczesne technologie do tworzenia materiałów audio czy wideo. Ci, którzy mieli wcześniej jakiś warsztat dziennikarski mogli go udoskonalić, ale dla większości była to pierwsza przygoda z dziennikarstwem. Od kilku miesięcy nagrywają dwa razy w miesiącu stałe audycje. Czasem materiałów jest więcej.

– Ja nie mogę ich zatrzymać– uśmiecha się Agnieszka Koprucka ze Spółdzielni Socjalnej Humanus, liderka olsztyńskiej grupy radiowej i opowiada mi o panu Janie, emerytowanym żołnierzu marynarki wojennej, który „pilnuje” ją, aby na czas wysyłała materiały. – Zdarza się, że wyślę mu materiał o 23:20, a równo o 24:00 jest już po obróbce i wisi na stronie. Solidna, dobra szkoła.

Takich grup dziennikarskich Radia SoVo jest w Polsce kilkadziesiąt, z czego kilkanaście to grupy seniorskie, pozostałe tworzą osoby z niepełnosprawnościami, uczestnicy i uczestniczki PSONI. Projekt Radio SoVo https://radiosovo.pl/ realizowany jest przez Fundację Pro Cultura w partnerstwie z Polskim Stowarzyszeniem na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną i Fundacją Zaczyn.

Więcej artykułów na temat edukacji i aktywizacji seniorów znajdziecie Państwo na stronach EPALE – Elektronicznej platformy na rzecz edukacji osób dorosłych w Europie https://epale.ec.europa.eu/pl/blog/edukacja-seniorow.

Platforma EPALE to bogate źródło materiałów, wiedzy, informacji o wydarzeniach edukacyjnych i możliwości znalezienia zagranicznych partnerów do wspólnych działań, a także refleksyjnych artykułów w szeroko pojętym obszarze edukacji osób dorosłych (nie tylko seniorów). Warto wejść na stronę, sprawdzić, poczytać innych i publikować własne teksty. Zapraszam na EPALE https://epale.ec.europa.eu/.

Monika Hausman-Pniewska – trenerka kompetencji społecznych, edukatorka, superwizorka i animatorka społeczna. Od wielu lat działa aktywnie w organizacjach pozarządowych – najsilniej związana z Federacją FOSa, w której pracuje i  w której współzarządza kilkudziesięcioosobowym zespołem. Zajmuje się edukacją osób dorosłych, holistycznym wpieraniem liderek i liderów w środowisku ich działania oraz rozwijaniem i zmianą w organizacji. Współautorka innowacji skierowanych do osób starszych i doświadczających ubóstwa oraz wykluczenia. Dziennikarka, członkini redakcji pisma środowisk seniorskich „Generacja”. Ambasadorka EPALE.