Metody pracy inspirowane outdoor education, pedagogiką przygody, pedagogiką przeżyć, zyskują w Polsce coraz większą popularność. Do klasyki narzędzi stosowanych w tych nurtach należą niskie parki linowe. Warto przyjrzeć się ich rodzajom i potencjalnym możliwościom wykorzystania.
Więcej zdjęć przykładowych realizacji znajduje się tutaj >>
W Polsce infrastruktura wysokich parków, przeznaczonych głównie do rozrywki, jest na stosunkowo wysokim poziomie. Niskie parki linowe (Low ropes courses – LRC) stanowią najczęściej „trasę dla małych dzieci” w istniejących obiektach. Traktowane są jak gorsze i prostsze od tras wysokich. Tymczasem możliwości wykorzystania niskich parków linowych jest bardzo wiele. Są one prostsze w montażu i obsłudze, tańsze oraz bardziej uniwersalne. Można je wykorzystywać do rozrywki i rekreacji, jednak ich największy potencjał tkwi w wykorzystaniu działań na nich jako uzupełnienia treningów, warsztatów oraz szkoleń grupowych.
Skąd się wzięły parki linowe?
W latach siedemdziesiątych XX w. ćwiczenia indywidualne i grupowe z wykorzystaniem parków linowych weszły na stałe do metod tzw. Experiental Education (pedagogiki przeżyć, pedagogiki przygody, outdoor education) i zyskały dużą popularność m.in. dzięki rozpowszechnieniu ich przez organizację Project Adventure, która zajmowała się upowszechnianiem i włączaniem tej metody do systemu edukacji formalnej w USA. Od lat osiemdziesiątych XX w. zastosowaniem parków linowych w treningach zainteresowały się korporacje. Powstały stowarzyszenia (skupiające zarówno pedagogów, jak i instruktorów rekreacji ruchowej, turystów, sportowców, przyrodników), których celem jest udoskonalanie samej konstrukcji parków jak i opracowywanie ćwiczeń, dzięki którym aktywność w parkach linowych to nie tylko miła rozrywka na świeżym powietrzu, ale też okazja do rozwoju oraz integracji. Liderem wciąż jest Project Adventure, który specjalizuje się w tworzeniu konstrukcji o przeznaczeniu edukacyjnym dla konkretnych grup:
„Najlepszy park linowy to niekoniecznie taki, który jest najwyższy, najnowszy czy najdroższy. Najlepszy park, a co nawet ważniejsze – program realizowany w nim, to taki, który został zaprojektowany w oparciu o cele edukacyjne stawiane członkom konkretnej grupy.” (http://www.pa.org/challenge-course-design)
Przykłady niskich parków linowych
Niskie parki linowe występują w wielu różnych odmianach:
Konstrukcje mobilne
(zdjęcia w załączeniu)
Stacjonarne konstrukcje plenerowe
To rozwiązanie często spotykane przy ośrodkach treningowych, szkoleniowych oraz konferencyjnych. Jego zaletą jest fakt, że najczęściej montuje się taki park na palach (choć można również na rosnących drzewach), przez co można go umiejscowić właściwie wszędzie. Ciekawe rozwiązania konstrukcyjne sprawiają, że dość zaawansowany park linowy może zajmować stosunkowo mało miejsca. Niestety jego budowa jest znacznie droższa i bardziej skomplikowana – za to obiekt może służyć przez lata.
Przykład stacjonarnego parku linowego w ośrodku szkoleniowym na Islandii, gdzie w ogóle nie występują wysokie drzewa
Konstrukcje indoor (wewnętrzne parki linowe)
Ze względu na rosnącą popularność parków linowych opracowano technologię budowy takich obiektów we wnętrzach. Buduje się je w wersji stacjonarnej w szkołach, obiektach sportowych, czy obiektach rozrywki oraz w wersji mobilnej np. w centrach handlowych lub w innej, zadaszonej przestrzeni. Konstrukcje takie służą przede wszystkim rekreacji.
Linowe place zabaw
Linowe place zabaw stają się w Polsce bardzo popularne. Dają więcej możliwości niż tradycyjne obiekty linowe, które na naszych placach zabaw pojawiły się już wiele lat temu. Linowe place zabaw buduje się głównie w okolicach szkół i przedszkoli aby zachęcać do rekreacji dzieci korzystające z przerw na boiskach. Najczęściej zaleca się aby zabawa na tych obiektach odbywała się pod nadzorem nauczyciela, ale buduję się również parki, jako obiekty wolno stojące. W zachodniej Europie można je często spotkać np. na polach leśnych czy w parkach gdzie wypoczywają swobodnie rodziny z dziećmi.
Obiekty specjalistyczne
W Europie i USA dostrzegalny jest wyraźny trend budowania obiektów możliwych do wykorzystania przez osoby niepełnosprawne fizycznie. Inspiracją do tych działań są m.in. żaglowce przystosowane do żeglugi osób poruszających się na wózkach. Skoro na wózku można wjechać na bukszpryt czy być wciągniętym na reje – to znaczy, że można korzystać też z atrakcji towarzyszących niskim parkom linowym.
Potencjał edukacyjny przejść linowych
– wzrost poczucia własnej wartości,
– poprawienie umiejętności podejmowania decyzji,
– wypracowywanie nowych sposobów komunikacji,
– nauka respektowania trudności i ograniczeń innych ludzi,
– ćwiczenie umiejętności bycia liderem,
– umiejętność podejmowania i oceny ryzyka,
– nauka budowania zaufania do innych ludzi,
– poprawa strategicznego i kompromisowego poszukiwania rozwiązań dla konkretnych problemów,
– nauka współpracy i działania w zespole,
– ćwiczenie kreatywności,
– poprawa motywacji do nauki poprzez zabawę,
– uwrażliwienie na otaczającą przyrodę,
– refleksja nad miejscem człowieka w przyrodzie,
Infrastruktura projektowana specjalnie z myślą o celach edukacyjnych może zwiększyć korzyści, jakie przynosi przygoda na przejściach linowych. Przejścia projektowane są w taki sposób, aby nie dało się ich przejść samodzielnie. Odbywają się tam gry i ćwiczenia wymagające współpracy.
Niskie parki linowe w Polsce
Agnieszka Leśny, 29.01.2015
Bibliografia
źródła zdjęć:
http://www.parkilinowe.pl/general_newses/showgeneralnews/78/1
http://www.parkilinowe.pl/general_newses/showgeneralnews/77/1
http://actionworx.de/
Źródło: Pracownia Nauki i Przygody