Czy wszyscy projektodawcy do programu Equal zdają sobie sprawę z faktu, że – zgodnie z zasadami wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego – będą musieli zabezpieczyć umowę o realizację projektu, czyli na przykład wystawić weksel in blanco na kwotę równą wartości tzw. działania (pierwszego etapu projektu). Dodatkowo obowiązkowym poręczeniem jest kosztowny akt notarialny o dobrowolnym poddaniu się egzekucji. Takiej informacji – do dzisiaj (20.08.2004), do godziny 15.00 – nie można było znaleźć na żadnej stronie, poświęconej programowi Equal. Dopiero teraz – na 10 dni przed terminem składania projektów – instytucja odpowiedzialna za wdrażanie tego programu w Polsce, czyli Fundusz Współpracy, upubliczniła wzór umowy z projektodawcami.
Poręczenie nie jest fanaberią
Niespodzianek tego typu teoretycznie nie mieli
projektodawcy, którzy starają się o środki z Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów
Ludzkich SPO RZL. Projekt rozporządzenia w sprawie rodzajów zabezpieczenia umowy wisi na stronach
Ministerstwa Gospodarki.
Wymóg poręczenia nie jest fanaberią Ministerstwa czy Funduszu Współpracy, wynika z ogólnych zasad
realizacji Europejskiego Funduszu Społecznego EFS w Polsce (czyli oprócz Equala także projektów
wdrażanych w ramach SPO RZL i częściowo ZPORR).
W wypadku SPO RZL rozporządzenie dotyczące SPO RZL zakłada, że przy podpisaniu umowy o realizację
projektu konieczne jest podpisanie zabezpieczenia: może być to weksel in blanco wraz z deklaracją
wekslową, hipoteka, cesja z praw polisy ubezpieczeniowej, notarialne oświadczenie o dobrowolnym
poddaniu się egzekucji, przywłaszczenie rzeczy ruchomych na zabezpieczenie, poręczenie wekslowe
(awal), poręczenie według prawa cywilnego, poręczenie według prawa wekslowego, gwarancja bankowa,
gwarancja ubezpieczeniowa. Projektodawca musi wybrać maksymalnie dwie opcje.
W Equalu wymogi są ostrzejsze
Jak wynika ze wzoru umowy z projektodawcą,
zawieszonej 20 sierpnia 2004 o godz. 15.00 na stronach instytucji odpowiedzialnej za Equal, czyli
Funduszu Współpracy, w wypadku programu Equal obowiązkowym poręczeniem będzie (oprócz np. weksla)
akt notarialny egzekucji.
Urzędnicy Funduszy Współpracy, zapytani przez nas o tę sprawę, twierdzą, że nic wcześniej o tym nie
wiedzieli. Nie potrafią też powiedzieć niczego konkretnego: czy zabezpieczenie dotyczy kwoty
zaliczki (wysokości 25%), czy na przykład dotacji na działanie, czy kosztów całego działania (czyli
pierwszego etapu projektu).Urzędnicy Ministerstwa Gospodarki mówią coś wprost przeciwnego: Fundusz
Współpracy miał obowiązek informowania o tych wymogach podczas organizowanych przez siebie szkoleń
dla projektodawców.
We wzorze umowy zamiast kwot są puste miejsca, nie
wiadomo więc na który konkretnie rodzaj zabezpieczenia projektodawca powinien się przygotować (może
być to - oprócz oczywiście aktu notarialnego egzekucji - gwarancja bankowa lub gwarancja
ubezpieczeniowa oraz hipoteka kaucyjna albo weksel in blanco z deklaracją wekslową; albo zastaw
rejstrowy na rzeczach ruchomych plus weksel in blanco).
Trudno dociec, czy koszt sporządzenia aktu
notarialnego jest kwalifikowany - pozycja taka nie widnieje na liście takich kosztów. Nie wiadomo,
czy będzie go więc można zwrócić z pieniędzy projektowych. Prawdopodobnie nie.
Urzędnicy Ministerstwa Gospodarki nieoficjalnie
mówią, że projekt rozporządzenia ws. składania wniosków do programu Equal jest właśnie
przygotowywane jest przez MG we współpracy z Ministerstwem Finansów. Kiedy będzie można go zobaczyć
- nie wiadomo.
Co z tego wynika?
Najczarniejszy scenariusz to taki, że projektodawca
będzie musiał ponieść koszt sporządzenia aktu notarialnego oraz że zabezpieczenie będzie musiało
dotyczyć wartości całego działania (pierwszego etapu projektu - umowy są sporządzane osobno na
kolejne etapy).
Jaki to koszt? Opłata za akt notarialny zależy od
wysokości kwoty, której akt dotyczy. Dotychczasowo było to mniej więcej 10 % wartości projektu
(tyle płaciły organizacje, które przy okazji innych projektów musiały taki akt dołączyć do umowy).
Tak więc, w najgorszym przypadku, trzeba liczyć się z koniecznością zapłacenia 10 % wartości
pierwszego etapu projektu - średnio bedzie to ok. 4 500 euro.
Trzeba będzie też na przykład wystawić weksel in
blanco - o którym organizacje o małym budżecie nie mają co marzyć.
Trzeba będzie się też postarać o gwarancję bankową.
Na czym to polega? Najgorsze wyjaśnienie to takie, że oznacza to zablokowanie na rachunku
projektodawcy kwoty równoważnej dotacji. Przypominamy, że minimalna wartość projektu (całości
projektu - wszystkich jego etapów) to pół miliona euro - należy liczyć się z tym, że znaleźć
poręczyciela nie będzie tak bardzo łatwo, warto więc poszukać go zawczasu.
Najważniejsze, żeby się nie zniechęcać, spokojnie
kończyć pisanie projektów - mówią przedstawiciele Stowarzyszenia na rzecz FIP, którzy przez cały
czas usiłują wydobyć jakieś informacje z Ministerstwa Gospodarki. Na razie udało się im ustalić, że
akt notarialny musi dotyczyć kwoty całego działania (pierwszego etapu projektu, na który
podpisywana jest umowa). Redakcja ngo.pl będzie na bieżąco informować o wszelkich ustaleniach w tej
sprawie.
Zainteresowanie Inicjatywą Wspólnotową Equal jest
ogromne, wśród projektodawców jest wiele organizacji pozarządowych, które nie są najbogatszymi
podmiotami w Polsce, chwalone są natomiast za to, że, jak powiedział John O`Rourke Pierwszy Radca
Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, sumiennie realizują projekty.
Na Inicjatywę tę przeznaczone jest 178 mln euro. Z tej kwoty 134 mln euro będzie pochodzić z
Europejskiego Funduszu Społecznego. Pozostała suma ma pochodzić ze współfinansowania krajowego.
Od początku były kłopoty z jej wdrażaniem: były opóźnienia, przesunięcia terminów. Teraz
nieoczekiwane dla wielu projektodawców zmiany, a raczej brak tak istotnych informacji od początku
ogłoszenia konkursu, mogą spowodować, że nie będziemy w stanie skorzystać z tych pieniędzy i że
wielu projektodawców będzie musiało się pożegnać z nadzieją zrealizowanie projektu.
W tej sytuacji szczególne dobijająca jest
informacja, że rodzaj poręczeń, które stosuje się w wypadku Europejskiego Funduszu Społecznego w
Polsce, nie wynika z dyrektyw unijnych - są to regulacje krajowe.
Nabór projektów trwa do 31 sierpnia.
Źródło: Stowarzyszenie na rzecz FIP, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Fundusz Współpracy