Publicystyka - ngo.pl

Komisja rewizyjna i rada fundacji to tzw. organy nadzoru
wewnętrznego organizacji. Ich podstawowym zadaniem jest
kontrolowanie pracy zarządu. W stowarzyszeniu obowiązek ten ciąży
na powoływanej obowiązkowo komisji rewizyjnej. Fundacje, w myśl
Ustawy o fundacjach, nie muszą mieć organu nadzoru wewnętrznego,
jednak często go powołują (np. radę fundacji, radę fundatorów czy
komisję rewizyjną).

Prawo nie zabrania zatrudniania członków organu nadzoru. Jednak
w sytuacji, gdy byliby oni pracownikami organizacji, a więc
podlegali by zarządowi (z tytułu zatrudnienia), mogłyby pojawić się
zastrzeżenia co do rzetelności ich pracy jako członków organu
wewnętrznego, np. oceniania dokumentów przedstawianych im przez
zarząd. Chociaż zatem przepisy nie zabraniają tego wprost, taka
sytuacja nie powinna mieć miejsca, gdyż budzi poważne wątpliwości
związane z przejrzystością organizacji.

Wprost zakaz zatrudniania członków organów nadzoru wewnętrznego
dotyczy natomiast organizacji pożytku publicznego (OPP). Zgodnie z
Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie muszą
one mieć organ kontroli wewnętrznej (dotyczy to również fundacji),
a ponadto członkowie tego organu muszą spełniać odpowiednie
warunki. Zgodnie z art. 20 ust 6 pkt. a Ustawy nie mogą oni być
członkami organu zarządzającego „ani pozostawać z nimi w stosunku
pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu zatrudnienia”.
Jednocześnie jednak mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w
organie nadzoru zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w
wysokości nie wyższej niż określone w art. 8 pkt 8 ustawy z dnia 3
marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi
podmiotami prawnymi” (art. 20 ust. 6 pkt).

O wysokości wynagrodzenie za pracę w organizacji decydują jej
władze. Powszechnie uważa się, że za pracę w stowarzyszeniu czy
fundacji pracownicy nie powinni pobierać wysokich wynagrodzeń. Nie
ma jednak żadnych podstaw prawnych, by takie ograniczenie
wprowadzać. Wynagrodzenie pracowników w organizacji zależy od jej
możliwości: budżetu na dany rok i perspektyw związanych z kolejnymi
latami. W związku z tym, że organizacje najczęściej pracują metodą
„od projektu do projektu” bywa, że wynagrodzenie jest niższe, a
czasem mniej stabilne niż w innych sektorach. Wynagrodzenie dla
pracowników jest częścią kosztów projektu. Przykładowo: jeśli
zatrudniamy wysokiej klasy specjalistów w danej dziedzinie
potrzebnych w naszym projekcie, to nie ma powodów, by nie zapewnić
im odpowiedniego wynagrodzenia. Szacując, ile ono będzie wynosiło,
bierze się pod uwagę stawki rynkowe.

Wynagrodzenie zależy od możliwości organizacji i ustaleń jej
władz, podejmujących decyzję w tej sprawie. Zdarza się, że
organizacja sama ustala limit wynagrodzeń dla pracowników (siatkę
płac), narzucając pewne ograniczenia. Jest to jednak jej wewnętrzna
regulacja, a nie obostrzenie wynikające z przepisów prawa
dotyczących stowarzyszeń czy fundacji.

Jak zwykle jednak jest wyjątek: limit wynagrodzeń dla
organizacji prowadzących odpłatną działalność pożytku publicznego.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 Ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie, jeśli organizacja prowadzi odpłatną
działalność pożytku publicznego, to miesięczne wynagrodzenie
pracownika nie może przekroczyć półtorakrotności średniej krajowej
w sektorze przedsiębiorstw ogłaszanej przez Główny Urząd
Statystyczny za rok poprzedni (dla 2008 r. przeciętne wynagrodzenie
to 2888,20 zł, więc limit ten wynosi 4332,30 zł brutto). Co ważne
jest to kwota brutto i dotyczy wszystkich rodzajów umów zawartych z
daną osobą.

W takim przypadku odpłatna działalność pożytku publicznego staje
się działalnością gospodarczą, którą organizacja musi zarejestrować
w Krajowym Rejestrze Sądowym.

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa prawo o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. (Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z późn. zm.)
• Ustawa o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. (Dz. U. z 1991 r., Nr 46, poz. 203)
• Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.)