10 tysięcy ton żywności czyli 20 milionów posiłków rozdano w ciągu pięciu lat działalności Federacji Polskich Banków Żywności. W środę, 16 października 2002, w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona roli programów pomocowych UE w walce z głodem i niedożywieniem, podczas której można było zapoznać się także z wynikami 5-letniej działalności Federacji Polskich Banków Żywności.
Jednym z gości obecnych na konferencji był Bertrand Dandrel, prezydent Europejskiej Federacji Banków Żywności, który mówił m.in. o sytuacji europejskich banków żywności.
W 13 krajach europejskich działa 177 banków żywności. Z ich pomocy korzysta ok. 2,5 mln osób. Żywność trafia do nich poprzez organizacje pozarządowe, których 15 tys. współpracuje z bankami żywności.
Zachować rezerwę interwencyjną
Obecnie Europejska Federacja Banków Żywności stara się nie dopuścić do likwidacji rezerwy interwencyjnej, zapowiadanej w ramach wprowadzenia w Unii Europejskiej Wspólnej Polityki Rolnej.
Krajach UE korzystają z programu PAED – Europejskiego Programu Pomocy Żywnościowej Najbardziej Potrzebującym. Jest o program pomocy na rzecz mieszkańców danego kraju. Unia Europejska skupuje nadwyżki surowców i udostępnia je poszczególnym krajom, w których organizacje pozarządowe dystrybuują tą żywność się wśród najbardziej potrzebujących. Nadwyżki Unii Europejskiej wzięły się z wcześniejszej nieracjonalnej gospodarki i polityki rolnej.
We Francji z tego rządowego programu korzystają m.in. Banki Żywności (około 40%), Czerwony Krzyż , Restauracje Serca. Podobnie dzieje się we Włoszech, w Hiszpanii, Belgii. Wspólna Polityka Rolna UE dąży m.in. do tego, aby zlikwidować rezerwy interwencyjne, które obecnie zasilają PAED. Europejska Federacja Banków Żywności stara się do tego nie dopuścić.
- Dążymy i zachęcamy do tego, aby w przyszłości zawsze była chociaż minimalna rezerwa żywności, którą będzie można wykorzystywać na pomoc potrzebującym – mówił podczas konferencji Bertrand Dandrel.
Przygotowania polskich banków żywności do wejścia do UE
Polskie banki żywności mają nadzieję, że po wejściu Polski do Unii Europejskiej, będą mogły korzystać z tego programu pomocowego.
Banki żywności w Polsce już od dwóch lat przygotowują się do wejścia do UE w ramach programu Phare Access Macroprojects 1999. Próbowano także włączyć się do unijnego programu PAED.
- Zwróciliśmy się z propozycją, aby Unia Europejska przekazała nam 2 000 ton ryżu. Chcieliśmy w ten sposób m.in. zapoznać się z procedurami obowiązującymi w ramach tego programu – mówiła Beata Ciepła, wiceprezes Federacji Polskich Banków Żywności. Unia jednak odmówiła bezpłatnej pomocy.
Banki żywności będą miały dostęp do programu po naszym akcesie do Unii, ale pod warunkiem, że rząd polski wystąpi z prośbą o włączenia do realizacji tego programu.
10 lat, 5 lat
Pierwsze banki żywności powstały w Polsce 10 lat temu. Wówczas Fundacja „Pomoc Społeczna SOS” rozpoczęła realizację programu pod nazwą „bank żywności”. Zaowocowało to powołaniem do życia Fundacji „Bank Żywności SOS w Warszawie". Obecnie w Polsce działa 30 banków żywności, z czego 14 jest zrzeszonych w Federację Polskich Banków Żywności, która została powołana 5 lat temu. O 1997 roku Federacja jest pierwszym członkiem Europejskiej Federacji Banków Żywności z kraju spoza Unii Europejskiej.
Strategia rozwoju banków żywności w Polsce zakłada budowanie silnych struktur regionalnych. Nie wszystkie banki, działające w Polsce, znalazły się w Federacji.
- Nie wszystkie odpowiadają standardom – wyjaśnia Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności. - I oczywiście nasza w tym rola, aby budować infrastrukturę, bazę magazynową, komory mroźnicze, wyposażenie tych banków. Na pewno jest potrzeba budowania tej sieci
Banki żywności z jednej strony przyczyniają się do ograniczenia zjawiska głodu, a z drugiej strony zapobiegają marnotrawstwu żywności.
- W roku 2001 tylko od producentów zebraliśmy około 3 000 ton żywności, którą przekazaliśmy 1000 organizacji zajmujących się dożywianiem. Z naszych badań wynika, że ok. 15 tys. osób dziennie korzysta z produktów, które są dystrybuowane przez banki żywności – mówi Marek Borowski.
Nowe możliwości
17 lipca 2002 została uchwalona zmieniona ustawa o Agencji Rynku Rolnego, która pozwala na przekazanie części zapasów produktów rolnych i żywnościowych m.in. organizacjom pozarządowym. Istnieje szansa, że przynajmniej część skupu interwencyjnego będzie przekazywana bankom żywności.
- Jest to oczywiście kwestia polityki państwa i kształtowania całej procedury od wytworzenia aż do pozbycia się tych zapasów - mówi prezes Federacji Polskich Banków Żywności. - Jako organizacja pozarządowa widzimy bardzo duże szanse w możliwościach zagospodarowania tych produktów. Również czynnie uczestniczymy we wszystkich pracach, które są związane z tą całą procedurą.
Przygotowywany jest również rządowy program pomocy żywnościowej, w którym prawdopodobnie także zostanie uwzględniony udział organizacji pozarządowych. Jest to już końcowy etap przygotowywania tego programu.
- Urząd Rady Ministrów będzie musiał podjąć decyzje o zatwierdzeniu bądź innej realizacji programu – mówi Marek Borowski, dodając, że spodziewa się konkretnych rozwiązań jeszcze tej zimy. - Myślę, że uda się jeszcze tej zimy doprowadzić do zagospodarowani tej żywności.
Baki żywności współpracują z 1000 organizacji pozarządowych w Polsce. Są to organizacje, które mają dobre rozpoznanie potrzeb. Dlatego banki nie zajmują się samodzielnie rozprowadzaniem żywności.
- Musielibyśmy dodatkowo zająć się diagnozą i rozpoznaniem. Są instytucje samorządowe i rządowe, i organizacje pozarządowe, które już takie rozpoznanie mają i nie ma sensu, żebyśmy to powielali – wyjaśnia Marek Borowski. - W związku z tym współpracujemy z organizacjami w poszczególnych miejscowościach. One są najbliżej potrzebującego i najlepiej wiedzą komu należy pomóc.
- Jestem pod wrażeniem ogromnej pracy jaką wykonały polskie Banki Żywności – przyznał Bertrand Dandrel, prezydent Europejskiej Federacji Banków Żywności. – Tym bardziej, że widziałem warunki społeczne i ekonomiczne w momencie, kiedy Banki Żywności zaczynały w Polsce działać. Dzięki doświadczeniom polskim mogliśmy wesprzeć obecnie powstawanie banków żywności na Ukrainie i Łotwie.
Źródło: inf. własna