Publicystyka - ngo.pl

Jeśli biblioteka kojarzy Ci się z miejscem, gdzie czas zamarł i nawet muchy wolniej latają – czas na rewolucję w myśleniu. Do bibliotek w całej Polsce wkroczyli młodzi menedżerowie kultury. Wkroczyli, wnosząc nową energię i świeże pomysły. Na miejscu spotkali bibliotekarki i bibliotekarzy – z uśmiechami na twarzach, otwartych, chętnych do współpracy i wsparcia młodej fali. Biblioteki się zmieniły i nie są już miejscem, gdzie nie wolno się głośniej odezwać. Wychodzimy z propozycjami nietypowych działań jak warsztaty fotograficzne. Cieszę, że to co stworzył Piotrek po prostu chwyciło i ma sens. Uczestnicy przychodzą, są zadowoleni, słuchają, sumiennie wypełniają swoje "misje"; fotografowie są rewelacyjni, profesjonalni i zaangażowani - o swojej współpracy z młodym menedżerem kultury opowiada Elżbieta, bibliotekarka z Supraśla. Uczestniczenie w projekcie sprawia mi przyjemność, bo widzę, że przychodząc tu, nie marnuję swojego czasu! Tak się zaczyna opowieść, której finał zmaterializował się nie tylko w Supraślu, ale w 27 miejscowościach i 152 lokalnych wydarzeniach.

Towarzystwo "ę" specjalizujące się w animacji kultury, potrafi tworzyć warunki dla twórczego wykorzystania wewnętrznego potencjału młodych ludzi, którzy podejmują się realizacji pierwszego samodzielnego projektu. Organizacja od 2002 roku realizuje program „Młodzi menedżerowie kultury" (MMK), który powstał z myślą o osobach w wieku 15–25 lat z terenów wiejskich i małych miast. Ideą programu jest stworzenie młodym ludziom możliwości lokalnego działania przez wsparcie w realizacji własnego projektu o charakterze kulturalno-społecznym. Szósta edycja programu MMK to udana próba przepuszczenia entuzjazmu, energii i fantazji aktywnych młodych ludzi przez sam środek biblioteki, po to, by zbudować pomost do wspólnego działania instytucji i młodych.

Filozofia MMK opiera się na zaufaniu, partnerskim podejściu oraz pozostawieniu szerokiego pola manewru młodym menedżerom. W ramach programu, Towarzystwo "ę" zorganizowało kilkudniowe warsztaty, w trakcie których młodzi dowiedzieli się jak pomysł zamienić w realny projekt, spotkali się z doświadczonymi animatorami i menedżerami kultury oraz poznali rówieśników również działających lokalnie. Bibliotekarze zaś przygotowali się do roli coachów – przewodników, trenerów, mentorów. Zdobyli nowe umiejętności i doświadczenia pomocne w pracy z młodzieżą przy wspólnych działaniach społeczno-kulturalnych.

Pracując z bibliotekami docieramy do ludzi, którzy chcą w swojej najbliższej okolicy zmienić jakiś fragment rzeczywistości na lepszy – mówi Agnieszka Pajączkowska z Towarzystwa Inicjatyw Twórczych "ę", koordynatorka projektu. Często w jednej miejscowości trafiamy na ludzi mieszkających obok siebie, myślących podobnie, a zwyczajnie nie wiedzących o swoim istnieniu. Pełnimy rolę 'swatki' – pomagamy spotkać się doświadczonym bibliotekarzom z młodymi ludźmi, doprowadzamy do wymiany doświadczeń pomiędzy animatorami z dużych miast a bibliotekarkami z małych miejscowości, pokazujemy że w bibliotece można znaleźć przestrzeń do realizacji autorskich przedsięwzięć społeczno-kulturalnych – opisuje działania Towarzystwa "ę" Marta Białek-Graczyk, prezeska stowarzyszenia i pomysłodawczyni projektu MMK.

W ramach programu MMK, zespoły składające się z młodych menedżerów kultury i bibliotekarzy zorganizowały aż 152 wydarzenia. Była wśród nich „Supraska Misja Specjalna” - warsztaty fotograficzne, podczas których grupa agentów w operacyjnych uniformach najpierw szkoliła się pod okiem profesjonalistów z Białostockiej Grupy Fotograficznej, a potem wyruszyła w miasto, by wypełnić powierzoną im misję. Jak podkreśla Piotr, pomysłodawca wydarzenia, kiedy zwykłych uczestników nazwiemy agentami, a ich prace domowe – misją, to technicznie nic się nie zmienia, ale sama nauka staje się ciekawsza.

Równie ciekawie było w innych miejscowościach. W Jarocinie odbyły się warsztaty dziennikarstwa internetowego, a w Wasilkowie powstała „Fotodźwiękownia”, gdzie – niczym w prawdziwym studio produkcyjnym – można nauczyć się dubbingu i dźwiękonaśladownictwa.

Podczas "Akcji Miasto" czyli święta ulicy Kaliskiej w Krotoszynie mieszkańcy mogli nawet odbyć podróż w czasie. Na wystawie zdjęć zgromadzono reprodukcje dawnych, przedwojennych widoków z Krotoszyna oraz tych samych miejsc sfotografowanych współcześnie przez gimnazjalistów.

Młodzi menedżerowie kultury z pomocą bibliotekarzy wypełnili swoimi pomysłami 240 dni, trafiając do 72 lokalnych partnerów i 800 bezpośrednich uczestników lokalnych projektów.

Bibliotekarze i bibliotekarki mają bardzo dużą wiedzę na temat społeczności, w której pracują. W ciągu dnia spotykają się i rozmawiają, nie tylko o książkach, ale też o zwykłych, codziennych sprawach z wieloma osobami. Wiedzą, kto potrafi robić zdjęcia, kto interesuje się filmem, kto może pomóc w angielskim, a nawet kto ma do oddania niepotrzebne, całkiem dobre sprzęty domowe. Wiedza ta może być przydatna w planowaniu i realizowaniu wspólnych działań, stanowi dobry punkt wyjścia do tworzenia diagnozy potrzeb jakiejś grupy.

Duże znaczenie ma również lokalny autorytet – i osobisty, jakim cieszą się pracownicy bibliotek, i ten stojący za biblioteką jako instytucją. Autorytet przyciąga uczestników i jest w ich oczach gwarancją jakości proponowanych zajęć. Nagromadzona w bibliotece pozytywna energia, dostępna tam przestrzeń i sprzęt sprawiają, że biblioteka stanowi dobre miejsce lub „bazę wypadową” do działania. Wypadową, bo wiele projektów w ramach MMK nie toczyło się w salach bibliotecznych, ale w przestrzeni publicznej lub we współpracy z partnerami.

Dzięki współpracy z 27 bibliotekami w całej Polsce, Towarzystwo "ę" wie, jak korzystać z potencjału kryjącego się w murach książnic: Bibliotekarze i bibliotekarki są doskonałymi partnerami dla młodych – podkreśla Marta Białek-Graczyk z Towarzystwa "ę". Potrafią wesprzeć ich w prowadzeniu pierwszych projektów społecznych, akcji artystycznych, warsztatów twórczych. Energia młodych wpłynęła także pozytywnie na sposób działania bibliotek: Projekt pokazał naszym pracownikom, że chcieć to móc, że nie trzeba wiele, żeby coś fajnego dla ludzi zrobić. Pokazał też innym ludziom, że biblioteka jest miejscem, które potrafi, że się nie boimy i podejmujemy nowe wyzwania – podsumowuje jedna z bibliotekarek. Część bibliotek kontynuuje współpracę z młodymi menedżerami przy kolejnych projektach, bazując na sprawdzonej formie współpracy.

Jeśli i Twoja organizacja chce ożywić lokalną bibliotekę, nie wahaj się ani chwili. Pracując z biblioteką można łatwo i szybko dotrzeć do bardzo różnych, ciekawych ludzi. Poza tym, biblioteka to stała i bezpieczna przestrzeń, która przy odrobinie chęci i otwartości może stać się przestrzenią uniwersalną, goszczącą rozmaite działania – wylicza zalety bibliotek Agnieszka Pajączkowska, koordynatorka programu.

Różnorodność działań przeprowadzonych w ramach programu "Młodzi menedżerowie kultury w bibliotekach" pokazuje, że biblioteki są miejscem, gdzie ludzie - bez względu na wiek - mogą rozwijać swoje pasje i autorskie pomysły na działania z rówieśnikami, dziećmi, grupami międzypokoleniowymi.

Jeśli szukasz pomysłów i drogowskazów, sięgnij do materiałów udostępnionych przez Towarzystwo "ę":

• Projekt Bibliowskaz – pomysł na kreatywne warsztaty w bibliotece
• eAkademia - serwis zawierającej materiały i informacje przydatne w realizacji projektu
• Latający Animatorzy Kultury i Latający Socjologowie

Projekt „Młodzi menedżerowie kultury w bibliotekach” był prowadzony przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych "ę" w ramach Programu Rozwoju Bibliotek. Obecnie 30 bibliotek uczestniczy w projekcie „Latający Animatorzy i Latający Socjologowie”.

W Polsce działa 8500 bibliotek publicznych, w tym 6500 w małych miejscowościach. W Programie Rozwoju Bibliotek uczestniczy 3327 placówek. Są w nich komputery z dostępem do Internetu, drukarki, projektory multimedialne i aparaty cyfrowe. Do bibliotek przychodzi 1/3 mieszkańców małych miejscowości.

Program Rozwoju Bibliotek jest wspólnym przedsięwzięciem Fundacji Billa i Melindy Gates i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, a jego realizatorem jest Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.