Publicystyka - ngo.pl

Odbyły się już wszystkie zaplanowane nabory wniosków, uruchomiono również granty blokowe. Obecnie część projektów została już zakończona, pozostałe są w trakcie realizacji.

Ile wydaliśmy pieniędzy?
W 2008 r. zakończone zostały wszystkie trzy nabory wniosków o dofinansowanie pojedynczych projektów i programów. (ostatni zakończył się wiosną 2008 r.). Tym samym w procedurze konkursowej zostały rozdysponowane wszystkie pieniądze przewidziane na lata 2004-2009.

W trzech naborach złożono 2720 wniosków. Dotychczas, ponad 300 projektów zostało zaakceptowanych przez darczyńców i zakontraktowanych na kwotę ponad 340 mln euro (cała alokacja dla Polski wynosi 533, 51 mln euro). Stanowi to 76% alokacji, przewidzianej na projekty indywidualne/programy. Około 100 projektów jest w trakcie oceny przez darczyńców (w tym projekty rezerwowe).
Do końca września 2008 r. strona polska przekazała beneficjentom pojedynczych projektów i programów refundację w kwocie ok. 47 mln euro. Kolejne kwoty są sukcesywnie transferowane – wiele projektów jest wieloletnich.

Polska na tle innych państw członkowskich
W porównaniu do pozostałych państw-beneficjentów Mechanizmów Finansowych Polska plasuje się w ścisłej czołówce, szczególnie biorąc pod uwagę ilość pieniędzy przyznanych Polsce przez darczyńców w porównaniu do innych krajów. Znajduje się na piątym miejscu (404, 8 mln euro), jeśli chodzi o pieniądze zakontraktowane, co stanowi blisko 76% alokacji. Natomiast w ramach refundacji wypłat na rzecz pojedynczych projektów i programów, grantów blokowych i funduszu zaliczkowego Polska otrzymała od darczyńców kwotę w wysokości 98,7 mln euro, tj. ponad 18,5% przyznanych środków, co stawia nas na 2 pozycji w porównaniu z innymi państwami korzystającymi z pomocy (stan na listopad 2008 r.)

Na co wydaliśmy pieniądze z mechanizmów finansowych?
Największym zainteresowaniem cieszył się priorytet Ochrona środowiska, mający charakter inwestycyjny. W pierwszym naborze zgłoszono 665 projektów, z których ponad połowa dotyczyła prac termomodernizacyjnych w budynkach użyteczności publicznej. Dzięki pomocy z Mechanizmów Finansowych, pracom termomodernizacyjnym w Polsce zostanie poddanych około 300 budynków: szkół, przedszkoli, szpitali, domów kultury, urzędów i innych.

Drugim priorytetem, cieszącym się największą popularnością jest Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem. Tutaj najwięcej złożonych projektów dotyczyło tworzenia otwartych stref rekreacji dziecięcej oraz realizacji pozalekcyjnych zajęć sportowo rekreacyjnych dla dzieci.

Ważnym priorytetem – trzecim pod względem alokacji – jest Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego. Tutaj wsparcie trafiło zarówno do Pałacu w Wilanowie, Muzeum Zamkowego w Malborku, Fundacji Ossolineum, jaki i do Muzeum Podkarpackiego w Krośnie oraz Sanktuarium w Świętej Lipce. Jednym z ciekawszych projektów w obszarze kultury, który uzyskał dofinansowanie, jest Europejskie Centrum Bajki im. Koziołka Matołka w Pacanowie.

Najwięcej środków – 116,5 mln euro - przeznaczono z kolei na wdrażanie przez Polskę postanowień z Schengen oraz wzmacnianie sądownictwa.

Granty Blokowe
Uzupełnieniem wsparcia udzielanego w ramach obszarów tematycznych (priorytetów) – o minimalnej kwocie grantu wynoszącej 250 tys. euro – stanowią granty o wartości od 5 tys. do 250 tys. euro przyznawane w ramach specjalnych funduszy horyzontalnych (grantów blokowych).

W Polsce ustanowiono sześć grantów blokowych:

• Fundusz dla Organizacji Pozarządowych,
• Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy,
• Fundusz Wymiany Kulturalnej,
• Polsko-Norweski Fundusz Badań Naukowych,
• Fundusz Kapitału Początkowego,
• Fundusz Pomocy Technicznej.

Ich łączna wartość to ponad 75 mln euro. Dodatkowo z budżetu państwa zostało udzielone dla funduszy wsparcie finansowe w wysokości od 10-15%. Dla grantów w 100% zostały zakontraktowane środki na poziomie operatorów, a okres wydatkowania na poziomie beneficjentów rozciąga się do 2012 r.