Według najnowszych badań Stowarzyszenia Klon/Jawor tylko 6% fundacji i stowarzyszeń prowadzi działalność gospodarczą. W porównaniu z badaniami prowadzonymi w 2003 r. nastąpił spadek liczby organizacji prowadzących działalność na otwartym rynku aż o 5 punktów procentowych. Co to oznacza dla przyszłości III sektora? Czy proces ten jest nieunikniony?
Wyniki badań działalności gospodarczej organizacji pozarządowych pokazują bardzo niepokojącą tendencję. Okazuje się, że proces ekonomizacji organizacji praktycznie nie postępuje. „Jest to o tyle niebezpieczne, że organizacje uzależniają się od zewnętrznych sponsorów, w przypadku braku dofinansowania nie dysponują własnymi środkami na statutowe działania” – uzupełnia Dorota Surma z Centrum PISOP.
Do przyczyn małego zainteresowania organizacji działalnością gospodarczą można zaliczyć m.in. obawy przedstawicieli III sektora związane z dodatkowymi obowiązkami prawnymi i księgowymi. „Trudno także znaleźć przykłady fundacji i stowarzyszeń, które modelowo prowadzą działalność gospodarczą”– dodaje D. Surma. Te bariery już wkrótce mogą zostać ograniczone dzięki projektowi realizowanemu obecnie w Wielkopolsce.
W ramach projektu pn. „Biznes - Innowacje - NGO czyli BINGO” wypracowany zostanie Model zarządzania organizacją pozarządową prowadzącą działalność gospodarczą. Na Model składać się będą konkretne rozwiązania do zastosowania dla organizacji w ramach czterech obszarów: administracja, kadry, finanse, wizerunek. „Do wypracowania Modelu chcemy włączyć same organizacje” – mówi D. Surma. „Przedstawiciele NGO prowadzący działalność gospodarczą mają szansę podzielenia się swoimi doświadczeniami w tym zakresie i dzięki temu wziąć udział w prestiżowym na skalę województwa projekcie” – dodaje D. Surma.
Na początku grudnia, odbyły się już pierwsze dwa spotkania konsultujące założenia do Modelu w obszarach administracja i wizerunek. Spotkania miały formę wywiadów grupowych, tzw. fokusów - badań jakościowych, polegających na analizie wypowiedzi uczestników uzyskanych podczas prowadzonej dyskusji. Celem badania było uzyskanie wiedzy na temat potrzeb i możliwości oraz ocena szans i zagrożeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nad tokiem spotkania czuwała moderatorka, koordynatorka ds. badań w projekcie – Monika Przybylak. Ekspertkami merytorycznymi podczas spotkań były odpowiednio, w obszarze wizerunek – Justyna Schaefer-Kurkowiak (specjalistka ds. komunikacji w Centrum PISOP), w obszarze administracja zaś – Ewa Gałka (Prezeska Centrum PISOP).
Podczas spotkania na temat wizerunku przedstawiciele organizacji pozarządowych z Wielkopolski dzielili się swoimi doświadczeniami w tym zakresie. Zauważono, że działania promocyjne dawno już przestały wykraczać poza tradycyjne plakaty lub ulotki i teraz skupiają się na całościowej komunikacji z otoczeniem organizacji. „Promocja wciąż jednak traktowana jest jako dodatkowe działanie, na które nie stać wszystkie organizacje” – mówi Justyna Schaefer-Kurkowiak. „Zapominamy, że to właśnie nasz wizerunek może przyciągnąć do nas sponsorów, czy partnerów do współpracy” – dodaje J. Schaefer-Kurkowiak.
Spotkanie fokusowe w obszarze administracja pozwoliło z kolei na zebranie opinii uczestników, przedstawicieli organizacji pozarządowych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie planowania działań organizacji i jej wewnętrznego funkcjonowania. „W organizacjach sporą trudnością jest małe zaangażowanie członków/działaczy i duże obciążenie pracą zarządów, w szczególności liderów” – komentuje E. Gałka. Uczestnicy spotkania dyskutowali, jak usprawnić pracę tych osób, od których w dużej mierze zależy sprawna działalność organizacji. Mogli przez chwilę spojrzeć na działalność organizacji pozarządowych, w tym swojej, trochę z boku. „Często pogoń za realizacją działań nie pozwala nam na przemyślenie spraw, które nie są najpilniejsze, ale są ważne. Jak w tej historii z taczkami, gdzie pracownicy biegali by sprawnie praca szła, tylko nie zauważyli, że taczki są puste” – puentuje E. Gałka
Czasem warto pomyśleć o usprawnieniu swoich działań w stowarzyszeniu czy fundacji, tym bardziej jeśli prowadzi się działalność gospodarczą. „Prowadzenie działalności gospodarczej w pewien sposób mobilizuje przedstawicieli III sektora do strategicznego myślenia. Organizacje muszą się do jej prowadzenia przygotować i zaplanować ją w dłużej perspektywie czasowej, uwzględniając przy tym swoje zasoby oraz potrzeby rynku” – podsumnowuje E. Gałka.
Źródło: Centrum PISOP
