Młodzi w warmińsko-mazurskim potrzebują wsparcia i wzmocnienia [patronat ngo.pl]
Niemal połowa młodych mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego mieszka na terenach wiejskich, a gęstość zaludnienia jest dużo niższa od średniej krajowej. Ta specyfika wpływa na dostępność miejsc aktywności społecznej i poziom zaangażowania młodzieży. Bolączką regionu jest tendencja do wyjazdu osób młodych, spowodowana m.in. brakiem możliwości znalezienia atrakcyjnego zatrudnienia w regionie oraz wysokim wykluczeniem transportowym.
O tym, jakiego wsparcia potrzebują młodzi w regionie i jakie kroki zostały przedsięwzięte w ostatnich latach przez samorząd, rozmawialiśmy z Joanną Glezman, Pełnomocnikiem Marszałka ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Była to część seminarium online 18 lutego 2022 roku, zatytułowanego „Wspólnie dla edukacji i aktywności obywatelskiej młodych. O korzyściach z partnerstw samorządów terytorialnych i organizacji społecznych”. Spotkanie zostało zorganizowane przez Fundację Civis Polonus w partnerstwie ze Związkiem Miast Polskich oraz Stowarzyszeniem Gmin RP Euroregion Bałtyk.
Duży nacisk na szkolnictwo zawodowe i najniższa w kraju zdawalność egzaminów
Województwo warmińsko-mazurskie liczy 1,4 mln mieszkańców, z czego ok. 13% to młodzież w wieku 13-24 lata (dane z 2020 roku). Osoby w wieku 19-24 lata stanowią ponad połowę tej grupy. W regionie widoczna jest tendencja spadkowa, jeśli chodzi o liczbę młodych mieszkańców (z kolei liczba osób w wieku poprodukcyjnym rośnie), co ma również przełożenie na zmniejszającą się liczbę uczniów m.in. studentów szkół wyższych. 54% młodzieży zamieszkuje tereny wiejskie.
W tej części naszego kraju duży nacisk kładzie się na kształcenie zawodowe, chociaż brakuje szkół branżowych II stopnia (reforma oświaty miała miejsce niedawno i ta część sektora oświaty dopiero się rozwija). Liczba uczniów techników w tym regionie jest wyższa niż liczba uczniów liceów ogólnokształcących.
Niestety w 2021 roku zdawalność egzaminu ośmioklasisty była najniższa w kraju (niecałe 61%). Podobnie wyniki matur są niższe niż ogólnopolska średnia (w 2021: 71,6% w warmińsko-mazurskim, 74,5% średnia dla całego kraju; dane nie uwzględniają egzaminów poprawkowych).
Na terenie województwa znajduje się 14 szkół wyższych, w których kształci się niecałe 25 tys. osób. Najchętniej wybierane kierunki to biznes, administracja, prawo (19,3%), zdrowie publiczne (13,3%), przemysł, technika i budownictwo (12,7%) oraz usługi (12,5%). Kobiety stanowią ok. 58% wszystkich studentów i ten odsetek w ostatnich latach rośnie.
Bezrobotnych jest ponad 10,5 tys. osób do 30 r. ż (to 25% ogólnej liczby osób bez pracy). Dodatkowo, połowa tej grupy to osoby, które nie ukończyły 25 r. ż. Bezrobocie najrzadziej dotyka młodych z wyższym wykształceniem, a najczęściej młodych z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym. To kobiety częściej mają problem ze znalezieniem pracy. Na szczęście widoczna jest pozytywna zmiana w porównaniu z rokiem 2020 – od tego czasu liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 20%.
Oddać głos młodym
Jednym z działań Urzędu Marszałkowskiego, wspierających aktywizację młodego pokolenia w województwie, jest organizacja Forum Młodzieży Warmii i Mazur. Pierwsze z nich odbyło się w 2019, a jego celem było włączenie młodych w strategię rozwoju społeczno-gospodarczego regionu. Postulaty, które pojawiły się podczas Forum dotyczyły m.in. zwiększenia inicjatywności młodzieży np. poprzez wsparcie lokalnych „banków inicjatyw”, wypracowania proekologicznych nawyków, wzmocnienia pozytywnego wizerunku osób z niepełnosprawnościami, ułatwienia dostępu do mieszkań, wzmocnienia tożsamości regionalnej, polepszenia transportu publicznego oraz zapewnienie atrakcyjnych i dobrze płatnych miejsc pracy. Młodzi chcieliby szybszego rozwoju sektora IT w województwie, napływu branży kreatywnej. Podkreślono też budowanie lokalnej tożsamości, więzi z regionem.
Kolejne Forum odbyło się w 2021 roku. Jego tematyka związana była z pandemią. Trudności, z którymi borykają się obecnie młodzi, to m.in. izolacja, samotność, dyskryminacja inności, agresja i hejt, niewystarczająca wiedza na temat seksualności, stygmatyzowanie płci. Młodzi w regionie potrzebują tworzenia bezpiecznych miejsc na spotkania i przestrzeni do rozwoju swoich pasji, wsparcia ze strony wykwalifikowanych trenerów w zakresie radzenia sobie ze stresem, zdrowia psychicznego, przeciwdziałania przemocy, wzmocnienia świadomości seksualnej i wiedzy na temat seksualności człowieka.
Sieciowanie i tworzenie partnerstw
Samorząd nie pozostaje obojętny na postulaty młodych. W regionie działa program wspierania inicjatyw młodzieży, w ramach którego lokalne społeczności mogą uzyskać wsparcie finansowe w wysokości do 12 tys. zł. W latach 2016-21 wpłynęło ponad 70 wniosków. Pomysły były różne – kluby wolontariatu, miejsca spotkań, rozwijanie kompetencji młodzieży itd.
Ponadto, w lutym br. został powołany do życia Młodzieżowy Sejmik Województwa, w którym zasiądzie 20-30 przedstawicieli młodego pokolenia (co najmniej 1 osoba z każdego powiatu). Kadencja radnych ma trwać 2 lata.
Sejmik ma odegrania ważną rolę, ponieważ w regionie funkcjonują jedynie 23 młodzieżowe rady gmin i powiatów (na 135 samorządów, dane za maj 2021 roku). Joanna Glezman podkreśliła, że powołanie sejmiku to krok w stronę mobilizowania młodzieży w regionie i tworzenia partnerstw między organizacjami pozarządowymi a władzami. Ma stymulować rozwój młodzieżowych rad i integrować młodzież. Młodzi coraz bardziej otwarcie mówią o potrzebie sieciowania inicjatyw młodzieżowych, zwiększenia skali wsparcia ze strony samorządów oraz równomiernego rozłożenia działań w całym województwie.
Po Joannie Glezman głos zabrał Przewodniczący Młodzieżowej Rady Miasta Iława Marcel Skolankiewicz. Powiedział, że młodzi ludzie z jego otoczenia nie są wystarczająco aktywni, nie są chętni do angażowania się oraz nie mają wystarczającej świadomości swoich praw. Jego zdaniem w małych społecznościach młodzi ludzie „boją się wyjść przed szereg”, boją się konsekwencji swoich wypowiedzi i działań. Stwierdził także, że każde z zagadnień omówionych podczas II Forum Młodzieży jest ważne, ale szczególnie wyróżnił kwestię zdrowia psychicznego. Może na szczeblu województwa należy stworzyć przestrzeń do rozmowy o związanych z nim tematach.
Przeczytaj więcej o projekcie!
Koordynatorka projektu:
Joanna Różycka-Thiriet
joanna.rozycka@civispolonus.org.pl
Wydarzenie odbywa się w ramach projektu „Mocniejsze NGOsy dla edukacji i aktywności obywatelskiej młodych”, realizowanego przez Fundację Civis Polonus w partnerstwie ze Związkiem Miast Polskich.
Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
Projekt pod patronatem medialnym dziennika „Rzeczpospolita Życie Regionów” i portalu organizacji pozarządowych ngo.pl.
Źródło: Fundacja Civis Polonus
