Tegoroczna akcja Masz Głos, Masz Wybór Fundacji Batorego toczy się już pełną parą. Ponad 300 grup z całej Polski działa w tym roku na rzecz wprowadzenia lub poprawy funkcjonowania budżetów obywatelskich, zwiększenia dostępności radnych, podjęcia przez gminę uchwał o inicjatywie obywatelskiej, ulepszenia instytucji oraz otwarcia przestrzeni na ludzi. Oto przykłady działań uczestniczek i uczestników akcji. Zainspiruj się!
>> Działanie miesiąca – dostępni radni.
Radny (staropol. radźca, póź. rajca) -nego, -nym; -ni, -nych – gatunek ludzki zasiadający w radzie gminy na mocy demokratycznego wyboru mieszkańców. Występuje w dwóch podgatunkach:
- Nieosiągalnik alienowaty – spotykany wyłącznie w przypadającym raz na cztery lata okresie lęgowym (nazywanym „kampanią przedwyborczą”). Po okresie lęgowym wychodzi na powierzchnię wyłącznie w sytuacji zagrożenia. Tryb życia – pasożytniczy.
- Dostępnik przyjazny –w kontakt z ludźmi wchodzi łatwo i chętnie przez cały okres życia (tak zwanej „kadencji”).
Oba podgatunki występują we wszystkich regionach Polski. Specyficzna dla całego gatunku jest możliwość transformacji z Nieosiagalnika w Dostępnika pod wpływem kontaktu z ludźmi, co jest korzystne dla całego ekosystemu. Dzięki programowi Masz Głos, Masz Wybór cała Polska może się angażować we wzrost populacji Dostępników!
Tak zapewne brzmiałby opis radnego w encyklopedii przyrodniczej. Tymczasem w ramach akcji Dostępny Radny to po prostu radny, z którym mieszkańcy mogą się spotkać na dyżurze i skontaktować przez telefon lub email. Jest to radny otwarty na dialog i na współpracę z mieszkańcami. Wpływanie na radnych, by stawali się bardziej dostępni dla mieszkańców, jest w tym roku jednym z działań w ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór.
Do tego działania energicznie zabrały się redaktorki portalu TwójGłos.info ze Świebodzina w województwie lubuskim – Elżbieta Samsel-Czerniawska i Katarzyna Bubienko. TwójGłos.info jest internetowym czasopismem o profilu społeczno-interwencyjnym, które nie tylko opisuje życie gminy, ale i aktywnie się w nie angażuje. Wśród podejmowanych tematów dominują kwestie związane z partycypacją społeczną i przejrzystością działania urzędów publicznych.
W tym roku zespół redakcji dołączył do akcji po raz pierwszy, ale już wcześniej zajmował się dostępnością urzędów i samorządowców, inspirując się przy tym także naszymi działaniami. Jest to konik zwłaszcza redaktor Katarzyny Bubienko. – Nie może być tak, że z radnymi nie można się skontaktować ani dostać od nich żadnej informacji, że radny mówi „nie odbieram maili, bo kiedyś mi się przez to wirus ściągnął” – mówi redaktor naczelna Elżbieta Samsel-Czerniawska. Wtóruje jej Katarzyna Bubienko – Radny wykonując swoją funkcję, nie powinien tylko myśleć o mieszkańcach, ale z mieszkańcami. Wyposażenie naszych radnych w narzędzia internetowe sprawi, że kontakty ze świebodzinianami będą częstsze i przede wszystkim prostsze. Z korzyścią dla obu stron.
Ułatwieniu mieszkańcom kontaktu z radnymi służyć ma zebranie adresów email radnych i opublikowanie ich w jednym, łatwo dostępnym miejscu. Redakcja wystąpiła więc do burmistrza Świebodzina z wnioskiem o uzupełnienie BIP o adresy radnych – służbowe skrzynki, założone przez informatyków urzędu. Opublikowała także na własnej stronie te adresy email, które już wcześniej znalazły się na różnych stronach internetowych.
Kolejna akcja TwójGłos.info przybliża z kolei mieszkańcom poglądy radnych. – Jesteśmy na każdej komisji rady, nagrywamy ich przebieg i odsłuchujemy. Wyławiamy wypowiedzi radnych – nie te śmieszne, lecz dobre pomysły, głosy rozsądku – mówi redaktor Samsel-Czerniawska – Wybrane wypowiedzi umieszczane są na naklejkach, które jako rodzaj nagrody wręczane będą radnym. Jednemu radnemu naklejki podarowałyśmy na miejskim pikniku. Kolejne wręczone będą na najbliższej sesji rady.
W nadchodzących miesiącach gazeta nie przestanie działać równie aktywnie, zajmując się także innymi działaniami w ramach naszej akcji – inicjatywą lokalną i budżetem obywatelskim. – Planujemy naniesienie poprawek w podanym do konsultacji społecznych projekcie zarządzenia o budżecie obywatelskim. Będziemy monitorować wprowadzanie uchwały o inicjatywie lokalnej, jej treść została przedstawiona radnemu. Zobowiązał się wprowadzić ją do porządku obrad komisji czerwcowych. Na imprezie plenerowej spytamy również mieszkańców o to, jaką formę kontaktu z radnymi preferują. Prawdopodobnie we wrześniu zorganizujemy święto samorządu terytorialnego z udziałem naszych przedstawicieli. Planów dużo, czasu mało, ale energia jest – zapowiadają redaktorki.
Zbliżone projekty realizują w tym roku także inni uczestnicy akcji, między innymi portal Pacyna24.pl z Gostynina oraz nasz wieloletni uczestnik – portal TuŻory.info z Żor. Od stycznia 2015 zespół osób związanych z portalem i z różnymi środowiskami lokalnymi we współpracy ze Stowarzyszenia Aktywności Obywatelskiej „Bona Fides” z Katowic prowadzi na zasadzie wolontariatu monitoring pracy Rady Miasta Żory. Pod uwagę brane jest zwłaszcza uczestnictwo w sesjach Rady Miasta, uczestnictwo w komisjach Rady Miasta, prowadzenie dyżurów dla mieszkańców oraz prowadzenie i aktualizowanie strony internetowej. Wyniki monitoringu prezentowane są na stronie tuzory.pl.
Jeśli też prowadzisz działania w ramach „Dostępnych radnych”, pochwal się nimi na stronie!
>> Budżet obywatelski
Grupa Czas na Rozwój (gmina Dywity, powiat olsztyński) postanowiła połączyć promocję budżetu obywatelskiego, którego wprowadzenie postawiła sobie za tegoroczny cel, z organizacją Urodzin Samorządu Lokalnego (w tym roku przypada 25 rocznica pierwszych wyborów samorządowych). 4 lipca podczas festynu SPORTOWO – KOLOROWO – BEZALKOHOLOWO odbędzie się konkurs na najlepsze życzenia dla samorządu, uczestnicy wezmą także udział w quizie samorządowym. Festyn będzie także okazją do spotkania z radnymi. Kolejnymi atrakcjami, związanymi z bezpieczeństwem podczas wakacji, będzie symulator dachowania oraz autogogle – okulary, które zmieniają i zniekształcają rzeczywistość, symulując stan nietrzeźwości. Ustawiona zostanie ośmiometrowa ścianka wspinaczkowa, odbędą się rodzinne gry i zabawy m.in strzelanie do celu balonami z wodą przy użyciu dużej procy. Na zwycięzców konkursów czekają nagrody – między innymi rolki, kaski i ochraniacze, zestawy do gry w kosza. Całość filmowana będzie z Drona i z kamer naziemnych, dzięki czemu festyn zostanie profesjonalnie utrwalony.
>> Inicjatywa Lokalna
Grupa Aktywni nad Sołą (gmina Radziechowy Wieprz, powiat Żywiecki) powstała oryginalnie po to, aby aktywnie spędzać czas wolny – organizuje turnieje piłki nożnej, warsztaty taneczne i plastyczne. W ramach naszej akcji postawiła sobie za cel wdrożenie w gminie uchwały o inicjatywie lokalnej. Aby to osiągnąć członkowie grupy zwołali wokół pomysłu grupę sojuszników, spotykają się z przedstawicielami urzędu gminy, radnymi i wójtem. Zorganizują także spotkania konsultacyjne z mieszkańcami gminy – w każdej wsi odbędzie się 6 zebrań, na których Aktywni opowiedzą o zaletach inicjatywy lokalnej, oraz skontaktują się z organizacjami z terenu gminy. Okazją do konsultacji uchwały o inicjatywie lokalnej, a także do zachęcenia innych grup do udziału w akcji, będzie mała olimpiada sportowa dla dzieci i młodzieży. Po wdrożeniu uchwały o inicjatywie lokalnej Aktywni nad Sołą planują złożyć inicjatywę zaadaptowania na cele kulturalne nieużywanego budynku na terenie gminy.
>> Lepsze Instytucje
Grupa „Partnerstwo Lokalne DZIAŁAJ (NA)GMINNIE Wleń!” (gmina Wleń, powiat Lwówek Śląski) zaplanowała poprawę lokalnych instytucji kultury, w formie… kulinarnej. Obok takich form diagnozy potrzeb jak spacer diagnostyczny, wywiady czy spotkania fokusowe odbędzie się także cykl kolacji sąsiedzkich, podczas których mieszkańcy porozmawiają o mocnych i słabych lokalnych instytucji kultury. Wykorzystają przy tym przy tym słownictwo kulinarne, np. odgrzewane kotlety, fast food/slow food, konfitury, kultura instant, hipermarket/lokalny ryneczek, bicie piany, zupa NIC. Po etapie diagnozy nastąpi warsztat przyszłościowy – stare „receptury” i „przepisy” zostaną udoskonalone, dodane zostaną nowe produkty, metody i formy przygotowywania, określony zostanie czas przygotowywania „potraw”, czyli lepszych instytucji. Efektem tych kuchennych działań będzie „Przepiśnik Wileńskiej Kultury” – strategia rozwoju lokalnych instytucji kultury.
>> Przestrzeń dla Ludzi
Grupa Odnowy Wsi Malin (gmina Wisznia Mała, powiat Trzebnica) postanowiła w tym roku zawalczyć o zagospodarowanie na potrzeby mieszkańców zabytkowego parku, ze starym drzewostanem i rzadko spotykanymi gatunkami roślin. Pierwszym krokiem było zebranie opinii mieszkańców – podczas czerwcowego Festynu Rodzinnego członkowie grupy rozdali dorosłym mieszkańcom prawie 100 ankiet z pytaniami o przestrzeń w parku w Malinie. Młodsi mieszkańcy wzięli z kolei udział w konkursie plastycznym dotyczącym terenu parku. Ankiety dotyczące potrzeb mieszkańców z zakresu przestrzeni wsi , tym razem wykraczające poza teren samego parku, rozdane zostały mieszkańcom także podczas pikniku z okazji Dnia Matki, Dnia Dziecka i Dnia Ojca. Obie ankiety pokazały, że park rzeczywiście jest dla mieszkańców istotnym miejscem, a to, co wymaga w nim zmiany, to brak ścieżek, ławek i oświetlenia. Wyniki ankiet zostały mieszkańcom zaprezentowane na zebraniu wiejskim, na którym przegłosowano także przeznaczenie części środków z funduszu sołeckiego na projekt parku, resztę koniecznych środków zapewni Urząd Gminy.