Lublin2050 – jaki będzie najlepszy scenariusz dla miasta?
Rok 2050 wydaje się bardzo odległym czasem, jednak w perspektywie istnienia miasta nie jest to długi okres. Dlatego już teraz warto zaplanować działania, które sprawią, że Lublin za ponad 30 lat będzie miastem nowoczesnym i przyjaznym mieszkańcom. Po to powstał projekt Lublin2050.
Świadomość mieszkańców o wyzwaniach stojących przed miastem oraz trendów, które będą nieodłącznymi elementami rozwoju w przyszłości oznacza, że mieszkańcy będą mogli lepiej adaptować się do zmieniających się warunków. Oczywiście nie da się zaplanować przyszłości i rozpisać dokładnych elementów rozwoju na najbliższe 30 lat, jednak uświadamianie mieszkańców, dyskutowanie z nimi o ich potrzebach, opracowywanie scenariuszy rozwoju sprawi, że osiąganie celów stanie się łatwiejsze i bardziej realne.
Współpraca na linii władze miasta-mieszkańcy-inne podmioty odpowiedzialne za rozwój Lublina jest potrzebna również dlatego, że miasto jest żywym organizmem, w którym powinno dobrze mieszkać się każdemu, więc każdy powinien mieć większy lub mniejszy wpływ na jego rozwój.
Pracownia Miejska prowadzi projekt Lublin2050 i wykorzystuje do tego najskuteczniejszą i najbardziej kompleksową metodę kształtowania przyszłości i zarządzania nią Foresight, na którą składają się takie elementy:
● szczegółowa analiza trendów i danych statystycznych, która służy następnie do skonstruowania modeli oraz scenariuszy rozwoju miasta,
● metodologiczna podstawa to narzędzie FORMAT - innowacyjne narzędzie badawcze, umożliwiające tworzenie nowych, efektywnych rozwiązań i analizowanie potencjalnych kierunków rozwoju,
● szerokie konsultacje społeczne - dialog z przedstawicielami administracji publicznej, reprezentantami organizacji pozarządowych, działaczami społecznymi, młodzieżą, seniorami, przedsiębiorcami,
● angażowanie do współpracy lokalnych ekspertów, reprezentujących różne obszary działania miasta czy regionu - to oni, w oparciu o zebrane dane, analizy oraz wyniki konsultacji społecznych, tworzą możliwe scenariusze rozwoju miasta.
Harmonogram projektu Lublin2050 wygląda następująco:
● Dialog o Przyszłości Lublina (21-22 kwietnia 2017) Wydarzenie otwierające projekt. Co warunkuje rozwój Lublina? Jakie czynniki rozwoju należy wziąć pod uwagę? Jakie są obawy mieszkańców? Jakie są szanse i zagrożenia, jaki potencjał drzemie w Lublinie? Wyłonienie pierwszych liderów opinii, którzy będą wspierać cały proces prognozowania przyszłości Lublina.
● Analiza trendów (marzec - maj 2017) Szczegółową analizę trendów i danych statystycznych, która posłuży następnie do skonstruowania modeli prognostycznych oraz scenariuszy rozwoju miasta.
● Warsztaty eksperckie - czynniki dominujące Spotkania z lokalnymi ekspertami, którzy przeniosą globalne i krajowe trendy na kalkę miasta. Pomogą lepiej zrozumieć lokalny kontekst i wybiorą czynniki, które wydają się być dominujące w kształtowaniu najbliższych 30 lat rozwoju Lublina.
● Konsultacje społeczne (maj - wrzesień 2017) Dialog z mieszkańcami Lublina, reprezentantami organizacji pozarządowych, działaczami społecznymi, młodzieżą, seniorami, przedsiębiorcami, przedstawicielami administracji publicznej. Każdą grupę przedstawi swoją wizję rozwoju Lublina.
● Prognozowanie FORMAT (maj - wrzesień 2017) Metodologiczna podstawa działań prognostycznych. FORMAT to innowacyjne narzędzie umożliwiające szczegółowe zbadanie i modelowanie potencjalnych kierunków rozwoju miasta na podstawie analiz trendów i danych historycznych.
● Warsztaty eksperckie - scenariusze rozwoju Ponowne spotkania z lokalnymi ekspertami to praca nad stworzeniem wiarygodnych scenariuszy rozwoju, odpowiadających na obawy mieszkańców, wypracowanych na podstawie zebranych dotychczas materiałów, analiz i modelowania przyszłości.
● Konferencja zamykająca projekt (grudzień 2017) Podsumowanie działań prowadzonych w trakcie całego projektu Foresight Lublin2050 oraz prezentacja scenariuszy rozwoju Lublina.
● Publikacja raportu Lublin2050 (styczeń 2018)
Spotkania z mieszkańcami, lokalnym i zewnętrznymi ekspertami doprowadziły do wyboru dominujących tematów, wokół których będą budowane scenariusze w ramach Lublin2050. To kwestie najbardziej bliskie mieszkańcom i miejskim działaczom:
● Zmiany technologiczne, w których jeden wektor to postępująca cyfryzacja i automatyzacja, a drugi to zamknięcie technologii i danych miejskich.
● Migracje definiowane jako napięcia wynikające z etykietowania “nasi” a “obcy”, “właściciele miast” a “goście” (chociażby w kontekście Budżetu Obywatelskiego - kto ma prawo decydować o tym, jak wygląda miasto? Jaki mamy stosunek do przyjezdnych, do wyłącznie pracujących w Lublinie? itd.), w których wektorami są inkluzywność i wykluczenie.
Powyższe, dwie osie budowania scenariuszy rozwoju miasta będą uzupełniane o takie kwestie:
● Zmiana charakteru relacji międzyludzkich Obawa przed stopniowymi zmianami, a być może wręcz zanikiem relacji międzyludzkich wynikających z postępu technologicznego i zaspokajania kolejnych potrzeb za jego pośrednictwem. Obawy wynikają przede wszystkim w związku z malejącym znaczeniem kultury w życiu społecznym, coraz niższej roli instytucji, wkraczaniem technologii do każdego aspektu życia człowieka.
● Zmiana „tradycyjnego” modelu kultury, wartości w kulturze W jaki sposób zastępowanie tradycyjnego modelu kultury, zauważalne odchodzenie od kultury zaangażowanej przyczyni się do spadku wartości, znaczenia autorytetów w kulturze. Czy spadnie możliwość kreowania nowych wartości za pomocą kultury, czy nie.
● Finansowanie kultury Jak będzie wyglądała kwestia finansowania kultury w przyszłości? Już dzisiaj możemy zaobserwować sytuację, w której większość budżetu przeznaczanego na kulturę kierowanych jest do instytucji publicznych, podczas gdy rosnąca liczba odbiorców kultury korzysta w niej poza tymi instytucjami. Czy w sytuacji dużej liczby grup nieformalnych i alternatywnych form realizowania potrzeby obcowania z kulturą obecny system finansowania jest efektywny? Jak on się zmieni?
● Model edukacji publicznej W jaki sposób edukacja w Lublinie będzie adekwatna wobec wyzwań stojących przed miastem przyszłości? Czy system pozostania anachroniczny czy będzie nastawiony na kształtowanie kompetencji kluczowych?
● Szkolnictwo wyższe, jego miejsce i jakość Zmiany w systemie szkolnictwa wyższego, skupienie większej wagi na jakości kształcenia niż ilości studentów, rosnący dostęp do szkolnictwa wyższego online (prestiżowe uczelnie) może prowadzić do stopniowego zmniejszania się roli uczelni wyższych w Lublinie. Konkurencyjność ze strony renomowanych uczelni w innych i większych miastach może wpłynąć na liczbę studentów w Lublinie.
● Postęp technologiczny w sektorze transportowym
● W jaki sposób automatyzacja i zmiany w modelu transportu masowego i dalekosiężnego wpłyną na pozycję Lublina w kraju i regionie oraz na strukturę przestrzenną miasta? Czy będą wzmacniać je w roli lidera, czy spowodują izolację miasta.
● Gettoizacja Grodzenie przestrzeni w miastach, płoty i bariery nie do przejścia stanowią coraz większy problem, nie tylko w codziennym poruszaniu się mieszkańców, ale także w ich zachowaniach społecznych. Czy dalszy postęp tego zjawiska będzie wpływał na rozwój lub zanik relacji sąsiedzkich? Czy wygrodzone osiedla będą utrzymywane, a ich mieszkańcy będą tworzyć w nich zamknięte grupy? Na co jeszcze będzie wpływać taki stan rzeczy?
● Migracje międzynarodowe i zmieniająca się struktura społeczna Jak w najbliższych latach będzie kształtować się struktura ludności w Lublinie? Jaki wpływ na nią będzie miały migracje? Jaki udział w strukturze mieszkańców będą mieli obywatele innych krajów? Jakie będą zależności finansowe między poszczególnymi grupami? Czy różnice między dochodami mieszkańców Lublina będą znaczące i będą wpływały na konflikty między mieszkańcami?
● Źródła energii Które z dostępnych źródeł energii będzie najbardziej eksploatowane za 30 lat? Czy w dalszym ciągu opierać się będziemy o wydobycie węgla? Czy obecne alternatywne źródła energii zyskają na znaczeniu?
● Współpraca JST z mieszkańcami Jak w najbliższych latach będzie kształtowała się relacja samorządu z mieszkańcami?Czy poziom partycypacji będzie miał szanse w dalszym ciągu wzrastać? Czy mieszkańcy będą mieli szansę i chęć jeszcze bardziej angażować się we współzarządzanie miastem? Czy sytuacja zmieni się tak, że wszystkie decyzje będą leżały wyłącznie po jednej ze stron?
● Automatyzacja i cyfryzacja i wynikający z tego nowy model pracy. Postęp technologii ma wpływ na coraz więcej dziedzin życia człowieka. W które jeszcze dziedziny będzie wkraczał? Czy w perspektywie 30 lat technologia będzie w stanie drastycznie zmienić styl naszego życia?
● Zmiana modelu pracy. Czy i jak zmieni się obecnie funkcjonujący model pracy? Co będzie wpływać na jego zmianę? Na jakie aspekty życia będzie to wpływać?
● Relacje biznes, edukacja, nauka, JST. Jak będą się kształtować relacje między biznesem, edukacją, nauką i samorządem? Czy będą zacieśniać swoją współpracę na rzecz budowania zintegrowanych systemów edukacji i zarządzania?
● Model myślenia przyjęty w zarządzaniu publicznym miasta. Czy w Lublinie będzie dominowało myślenie obecnymi realiami i starymi modelami czy planowanie będzie perspektywiczne i adekwatne do wyzwań przyszłości? Czy na poziomie planowania przestrzenii dominować będzie anachronizm oraz przewlekłość postępowań planistycznych i inwestycyjnych, czy będzie następował progres w tym obszarze?
Plan rozwoju Lublina w ramach projektu przewiduje stworzenie kompleksowych scenariuszy, które będą uwzględniać potrzeby wszystkich podmiotów mieszkających w Lublinie. Chodzi przede wszystkim o to, żeby miasto było jeszcze bardziej przyjazne do życia i rozwijało się we wszystkich możliwych dziedzinach.
Źródła:
Źródło: lublin.ngo.pl