Publicystyka - ngo.pl

Zmiany w ustawie „mają na celu zalegalizowanie zawracania na litewskiej granicy z Białorusią oraz utworzenie instytutu cywilnych zwolenników straży granicznej”. W liście zwraca się uwagę na fakt, że te zmiany w prawie oznaczałyby nie tylko naruszenie prawa do sprawiedliwego i skutecznego systemu azylowego oraz zasady non-refoulment, ale także ograniczenie wszelkiej pomocy humanitarnej lub obecności niezależnych obserwatorów praw monitorujących granice. Obecność tych dwóch została uznana przez organizacje UE za kluczową „dla zapewnienia silniejszej odpowiedzialności za naruszenia praw migrantów na granicach”.

Marszałek litewskiego parlamentu Viktorija Čmilytė-Nielsen twierdzi, że ustawa jest próbą „znalezienia równowagi między interesami bezpieczeństwa narodowego a prawami człowieka”. Jednak prawa człowieka są interesem bezpieczeństwa narodowego w demokratycznym kraju. Nowa „Ustawa o granicy państwowej i jej ochronie” umożliwiłaby cywilom wstępowanie do straży granicznej w charakterze ochotników, model, który wdrażają już inne kraje UE, takie jak Węgry. Lekarze bez Granic (MSF) poinformowali, że rośnie liczba osób, które zgłaszają, że zostały pobite przez straż graniczną na Węgrzech. Collective Aid (CA) stwierdziło w swoich mediach społecznościowych, że „obecność tych nowych myśliwych sprawi, że przeprawa będzie bardziej niebezpieczna ze względu na rasistowskie i ksenofobiczne narracje, którymi posługują się ci, którzy ich instruują”.

Zgodnie z treścią listu otwartego propozycja przewiduje, że po ogłoszeniu stanu wyjątkowego na szczeblu państwowym w związku z tzw. „masowym napływem cudzoziemców” władze mogą odprawić każdego. Jednak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzekł, że ogłoszenie stanu wyjątkowego na Litwie nie zwalnia państwa z obowiązku zapewnienia dostępu do procedury azylowej.

Dalia Krapavickaitė, wolontariuszka, Sienos Grupė: „W naszej pracy już widzimy, jak obecna polityka naszego rządu stawia napływających ludzi w obliczu strasznych urazów fizycznych, psychicznych, a nawet śmierci. Ta ustawa jest zielonym światłem dla jeszcze bardziej śmiercionośnego podejścia do migracji, traktowania ludzi jak broni, tak jak robi to reżim białoruski. Ograniczyłaby również nasze prawo do pomocy tym ludziom – nie możemy pozwolić na taki precedens w UE”.

Paula Llopis, współkoordynator ds. komunikacji Europe Must Act: „Europa posuwa się szybko w kierunku bardzo konserwatywnej i prawicowej polityki migracyjnej. Zwracamy się jako EMA z prośbą do litewskiego rządu o zaprzestanie wprowadzania tych przepisów i rozpoczęcie prac nad sprawiedliwym i funkcjonującym systemem azylowym”.

UNHCR opublikował niedawno swoje uwagi na temat ustawy o granicy państwowej i poprawek do niej dotyczących ochrony, sugerując parlamentowi Republiki Litwy dokonanie ich przeglądu i zapewnienie, że „uniemożliwi się ograniczony dostęp do azylu” oraz że „mogą one sprawić, że osoby potrzebujące ochrony międzynarodowej będą zagrożone zepchnięciem z powrotem na granicę”.

Europe Must Act apeluje do Komisji Europejskiej (KE) o podjęcie działań i zrobienie wszystkiego, co możliwe, aby powstrzymać nowe przepisy. EMA popiera prośbę posłów do Parlamentu Europejskiego o zbadanie i zapytanie KE o planowaną procedurę, jeśli zmiany w prawie zostaną zatwierdzone.

W przypadku naruszenia prawa do sprawiedliwego i skutecznego systemu azylowego standardową procedurą, jakiej oczekujemy od KE, jest wszczęcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wobec tych zmian ustawowych „ze względu na ich niezgodność z prawodawstwem europejskim”.

Sienos Grupė to litewska organizacja pozarządowa, która zapewnia pomoc humanitarną osobom w drodze. Zajmuje się również monitoringiem praw człowieka i zbieraniem danych o uchodźcach i migrantach na granicy białorusko-litewskiej, zwłaszcza w przypadkach pushbacków. Ich celem jest współpraca z lokalnymi społecznościami na rzecz ratowania życia ludzi w drodze i ochrony ich praw. https://www.sienosgrupe.com/

Europe Must Act (EMA) to rozwijający się ruch oddolny, zrzeszający wolontariuszy i organizacje pozarządowe w celu prowadzenia kampanii na rzecz humanitarnego, godnego i legalnego przyjmowania uchodźców w Europie. EMA została założona w marcu 2020 roku przez grupę wolontariuszy na greckich wyspach Chios i Samos na Morzu Egejskim w odpowiedzi na stale pogarszającą się sytuację w obozach hotspot. Więcej informacji na temat EMA można znaleźć na stronie https://www.europemustact.org/about-us.