Pogoń będąca godłem Litwy zagości na monetach euro już od nowego roku: 1 stycznia 2015 roku euro zastąpi lita. Litwa to dziewiętnasty członek strefy euro i trzecie państwo bałtyckie w Eurostrefie (Łotwa przyjęła euro w 2014 roku, Estonia w 2011). „Litewskie społeczeństwo jest sceptyczne wobec euro, uważając, że nie przyniesie ono korzyści, a wręcz przysporzy licznych problemów” – mówi Anna Radwan, prezes Fundacji Schumana. – „Litwini obawiają się przede wszystkim wzrostu cen i obniżenia zarobków”.
fot. lb.lt
Jednocześnie przedsiębiorcy prezentują zupełnie inny, bardziej optymistyczny, punkt widzenia. Litewscy producenci dobrze oceniają decyzję o wymianie litów na euro: Pozytywnie o nowej walucie wypowiada się 84 % respondentów, a 79% uważa, że ma ona więcej zalet, niż wad. Najbardziej oczywista korzyść wynikająca z przyjęcia euro to eliminacja kosztów wymiany walut.
„Przyjęcie euro nie przełoży się na znaczny wzrost cen” – przekonuje Sigitas Besagirskas, ekonomista, członek zarządu Ruchu Europejskiego na Litwie. „Z szacunków wynika, że wyniesie on około 0,2%. W perspektywie długofalowej przyjęcie euro może pozytywnie wpłynąć na atrakcyjność Litwy dla zagranicznych inwestorów, co z kolei powinno skłonić niektóre przedsiębiorstwa do podwyższenia płac” – uważa Besagirskas.
Wymiana pieniądza na Litwie to wyzwanie logistyczne – do obiegu zostanie wprowadzonych ok. 370 milionów monet i ok. 132 milionów banknotów o różnych nominałach. Wycofać z użycia będzie trzeba prawie 1 miliard monet i banknotów litowych.
Lit będzie w równoległym obiegu z euro tylko przez pierwsze 15 dni stycznia. Do końca czerwca 2015 roku sprzedawcy będą mieli obowiązek podawać ceny w obydwu walutach. Aby oswoić Litwinów z nowym pieniądzem z przygotowano m.in. 900.000 zestawów startowych z monetami euro o wartości 11,59 EUR. Od 1 grudnia można je nabyć w bankach i w oddziałach pocztowych za równowartość 40 litów.
Przeprowadzone jesienią 2014 roku badania opinii publicznej wskazują, że na Litwie utrzymuje się przewaga osób sceptycznie nastawionych do euro. Co ciekawe jedną z najbardziej niechętnych grup wobec euro są zwolennicy Akcji Wyborczej Polaków na Litwie (ok. 20% zwolenników euro wobec ok. 60% przeciwników).
Wśród wymienianych przez badanych obaw respondenci wskazują:
- ryzyko znacznego wzrostu cen i inflacji, utratę tożsamości narodowej,
- dodatkowe koszty dla budżetu państwa i podatników,
- niski przyrost gospodarczy krajów strefy euro,
- zmniejszenie się samodzielności gospodarczej, co również było utożsamiane niekiedy utratą niepodległości.
Nadzieje towarzyszące członkostwu Litwy w Eurostrefie dotyczą:
- poprawy stabilności gospodarczej kraju,
- zwiększenia bezpieczeństwa Litwy w obliczu konfliktu z Rosją,
- uproszczenia rozliczeń międzynarodowych,
- obniżenia kosztów obsługi zadłużenia zagranicznego,
- poprawy rankingów kredytowych państwa,
- ułatwienia w korzystaniu z pieniędzy podczas podróżowania po Europie i świecie.
Zachęcamy również do zapoznania się z raportem podsumowującym wprowadzenie euro na Łotwie:
Źródło: Polska Fundacja im. Roberta Schumana
