Lekarze bez Granic zabiegają o szeroki dostęp do przełomowego leku w profilaktyce HIV
Lekarze bez Granic wzywają koncern farmaceutyczny ViiV do usunięcia barier w szerokim dostępie do skutecznej formy profilaktyki HIV, jaką jest lek cabotegravir (long-acting cabotegravir, CAB-LA). Ze względu na skuteczność i przedłużone działanie, nowy preparat może odmienić walkę z HIV na całym świecie, o ile wejdzie do powszechnego użytku. Jednocześnie Lekarze bez Granic zachęcają rządy do szybkiej rejestracji przełomowego leku.
CAB-LA podawany jest w formie zastrzyków raz na dwa miesiące. Jest skuteczniejszy od stosowanych dotychczas w profilaktyce przedekspozyjnej HIV tabletek doustnych. Niestety nie jest dostępny fizycznie lub cenowo tam, gdzie jest pilnie potrzebny.
Tymczasem w 2021 roku odnotowano półtora miliona nowych infekcji HIV. Wynik ten jest daleki od światowego celu, jakim jest ograniczenie rocznej liczby zakażeń do 370 000 do 2025 roku. Szerszy dostęp do CAB-LA mógłby odegrać znacząca rolę w redukcji liczby zakażeń i ratowania życia tysięcy ludzi.
– Upowszechnienie zastrzyków cabotegravir o przedłużonym działaniu znacznie przyczyniłoby się do zmniejszenia liczby nowych infekcji w grupach ryzyka. Mogłoby to znacznie pomóc przerwać cykl zakażeń, szczególnie tam, gdzie HIV często występuje – mówi dr Mounia Amrani z Lekarzy bez Granic, liderka medyczna w regionie południowej Afryki. – W krajach afrykańskich prowadzenie terapii prewencyjnych z wykorzystaniem codziennie przyjmowanych doustnie tabletek jest trudne ze względu na konieczność regularnych wizyt i nie zawsze regularne przyjmowanie laków przez pacjentów i pacjentki. CAB-LA, przyjmowany raz na dwa miesiące, jest dyskretniejszy. Osobom w takiej terapii łatwiej zachować systematyczność niż w przypadku tabletek doustnych. ViiV powinna obniżyć cenę CAB-LA, zapewnić jego dostępność i rejestrację wszędzie na świecie. Żadna korporacja nie może stawiać zysków przed prewencją HIV.
Obecna cena preparatu najpewniej uniemożliwi jego szerokie stosowanie w rządowych programach prewencji HIV na skalę, jaka jest konieczna. Sama korporacja nie jest transparentna jeśli chodzi o tzw. „cenę dostępności”, jednak dostępne publicznie informacje wskazują, że koszt rocznej terapii dla jednej osoby wyniesie między 240 a 276 dolarów amerykańskich. Według szacunków organizacji Clinton Health Access Initiative cena generycznego leku mogłaby wynosić w granicach 20 dolarów. Dla porównania, obecny roczny koszt dotychczas stosowanych terapii profilaktycznych tabletkami dla jednej osoby to około 40 dolarów. Lekarze bez Granic oczekują, że koncern ViiV publicznie ogłosi „cenę dostępności”. Powinna być ona porównywalna do obecnych kosztów terapii tabletkami doustnymi i osiągalna dla krajów o niskim i średnim dochodzie. Tak aby nowy, ratujący życie lek mógł być powszechnie wykorzystywany w walce z HIV/AIDS.
W grudniu 2021 roku CAB-LA został zatwierdzony i zarejestrowany przez amerykańską agencję FDA (Food and Drugs Administration) jako lek do prewencji zakażeń wirusem HIV. W lipcu 2022 roku koncern ViiV zawarł dobrowolna umowę licencyjną z Medicines Patent Pool, organizacją wspomagającą dostęp do nowoczesnych leków w krajach o niskim i średnim dochodzie. W sierpniu 2022 roku preparat zatwierdzono również w Australii, Zimbabwe i Ugandzie, proces rejestracji jest w toku w kilku kolejnych państwach.
Lekarze bez Granic wzywają ViiV do przyspieszenia wysiłków rejestracyjnych, aby preparat jak najszybciej mógł być używany na całym świecie. Jest to o tyle istotne, że proces opracowania, rejestracji i komercyjnego udostępnienia generycznych wersji leku potrwa około czterech do pięciu lat. Do tego czasu ViiV będzie jedynym dostawcą leku.
Jednocześnie Lekarze bez Granic zachęcają rządy do szybkiej rejestracji nowego leku, uwzględnienia go w narodowych wytycznych i przyspieszenie wprowadzenia CAB-LA do prewencji HIV.
Źródło: Lekarze bez Granic
