Lekarze bez Granic z satysfakcją przyjęli Deklarację Polityczną Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w sprawie gruźlicy, w której światowi przywódcy zobowiązali się do przyspieszenia badań, leczenia i zapobiegania gruźlicy oraz do zlikwidowania krytycznych luk we wszystkich tych obszarach, zarówno dotyczących dorosłych, jak i dzieci.
Zdjęcie ilustracyjne
Aby przełożyć te zobowiązania na działania, a także przyspieszyć dostęp do opieki nad dziećmi chorymi na gruźlicę, Lekarze bez Granic wezwali wszystkie kraje do pilnej aktualizacji krajowych wytycznych dotyczących gruźlicy zgodnie z najnowszymi zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Wezwali też do zapewnienia dostępu do zalecanych przez WHO narzędzia do diagnozowania, leczenia i zapobiegania gruźlicy dla wszystkich. Rządy nie mogą zwlekać, zwłaszcza ze względu na niewystarczające postępy od czasu ostatniej Deklaracji ONZ w sprawie gruźlicy pięć lat temu.
Cepheid obniża ceny podstawowych testów na gruźlicę. Koniecznie obniżki cen innych testów
Jednym z koniecznych warunków do tego, aby kraje mogły skutecznie i sprawiedliwie zwiększyć dostęp do narzędzi medycznych w zakresie gruźlicy, jest dostępność i przystępność cenowa potrzebnych testów i terapii. W tym tygodniu firma Cepheid i jej macierzysty koncern Danaher podjęły satysfakcjonującą decyzję o obniżeniu ceny testu GeneXpert MTB/RIF Ultra (podstawowy test na gruźlicę) o 20 proc. z 9,98 do 7,97 dolarów amerykańskich, w krajach o wysokim obciążeniu gruźlicą. Jednak cena testu Xpert MTB/XDR, który jest używany do diagnozowania najcięższej postaci gruźlicy, pozostanie na wygórowanym poziomie 14,90 dolarów. Lekarze bez Granic wezwali zatem firmy Cepheid i Danaher do dalszego obniżenia cen wszystkich testów GeneXpert. Ponownie wezwali też firmę Johnson & Johnson (J&J) do nieegzekwowania "wtórnych patentów" na lek przeciwgruźliczy – bedakilinę – w żadnym kraju o wysokim obciążeniu gruźlicą oraz do wycofania wszystkich oczekujących wtórnych wniosków patentowych.
– W najnowszej deklaracji w sprawie gruźlicy rządy przyjęły ambitne cele. Gruźlica jest chorobą możliwą do uniknięcia i wyleczalną. Niestety, ciągle zabija 1,6 miliona ludzi rocznie. Również dlatego, że monopole korporacji blokują dostęp do testów i leczenia – mówi Stijn Deborggraeve, doradca ds. Diagnostyki Lekarze bez Granic. – Budujące jest to, że Cepheid i jego macierzysty koncern Danaher zdały sobie sprawę z tej niesprawiedliwości i obniżyły cenę testu GeneXpert MTB/RIF Ultra. Mamy nadzieję, że teraz zobaczymy podobnie znaczące obniżki cen wszystkich innych testów. Konieczne jest również, aby firma J&J pilnie przemyślała swoją agresywną strategię patentową, aby zapewnić każdemu krajowi dostęp do generycznej bedakiliny.
Dzieci mają mieć szansę na diagnozę i leczenie
Rządy zgodziły się również podjąć niezbędne kroki w celu wyeliminowania krytycznych luk w diagnozowaniu i leczeniu gruźlicy u dzieci. Diagnozowanie gruźlicy u dzieci jest trudne. Częściowo dlatego, że powszechnie używane testy są w większości oparte na plwocinie, którą trudno pozyskać od młodszych dzieci. W rezultacie szacuje się, że ponad 60 proc. wszystkich dzieci z gruźlicą na świecie nigdy nie zostało zdiagnozowanych, a wśród dzieci, które umierają z powodu gruźlicy, 96 proc. nigdy nie otrzymało leczenia.
W 2022 roku WHO zaktualizowało wytyczne dotyczące gruźlicy dziecięcej, aby ułatwić personelowi medycznemu diagnozowanie i rozpoczynanie leczenia u dzieci za pomocą dostępnych narzędzi. Nie są one jednak jeszcze szeroko stosowane.
Dla każdego leku na gruźlicę zalecanego przez WHO dostępne są preparaty przyjazne dzieciom (w odpowiednich dla dzieci dawkach), w tym te stosowane w leczeniu gruźlicy lekoopornej, takie jak bedakilina. Niestety wiele krajów o wysokim obciążeniu gruźlicą jeszcze ich nie udostępniło ani nie wdrożyło nowych zaleceń dotyczących leczenia dzieci.
– Dzisiejsza deklaracja nie może pozostać tylko na papierze. Zachęcamy kraje do podjęcia wszelkich możliwych działań w celu ratowania życia osób chorych na gruźlicę. Wzywamy do natychmiastowej aktualizacji krajowych i wdrożenie zaleceń WHO dotyczących diagnozowania i leczenia gruźlicy. W szczególności do nadania priorytetu testom i leczeniu dzieci chorych na gruźlicę – mówi dr Maria Guevara, międzynarodowa sekretarz medyczna Lekarzy bez Granic. – Należy zainwestować znacznie więcej w badania i rozwój, zwłaszcza lepszych testów na gruźlicę dla dzieci. Każdego roku na gruźlicę zapada 1,2 miliona dzieci i nastolatków, jasne więc jest, że świat nie poczynił wystarczających postępów od czasu ostatniego spotkania wysokiego szczebla ONZ w sprawie gruźlicy w 2018 roku. Nadszedł czas na zwiększenie zobowiązań finansowych w celu wypełnienia krytycznych luk w opiece nad dziećmi chorymi na gruźlicę.
*Access Campaign – międzynarodowy program Lekarzy bez Granic, mający na celu zwiększanie dostępu do leczenia
Źródło: Fundacja "Lekarze bez Granic"
