Latająca moda a kryzys klimatyczny. Wpływ transportu lotniczego marek odzieżowych na środowisko
Im szybsza dostawa, tym większe obciążenie dla środowiska: w branży szybkiej mody najważniejsze są krótkotrwałe cykle produkcyjne, co oznacza, że setki tysięcy ton odzieży transportuje się drogą lotniczą po całym świecie. Ze względu na swój model biznesowy przodują w tym trendzie: hiszpański gigant modowy Zara i globalne sklepy internetowe takie jak Shein. Samoloty pełne ubrań Zary przylatują też do Polski.
Odzież, tekstylia i obuwie nie są towarami łatwo psującymi się, a jednak często przewożone są samolotami. W przypadku samej Unii Europejskiej import i eksport tych wyrobów drogą lotniczą przekroczył 700 tys. ton w 2022 r. Coraz prężniej rozwijająca się branża szybkiej mody stawia na samoloty jako środek transportu, ponieważ skraca to czas dostaw.
Niestety odbywa się to kosztem środowiska, gdyż transport lotniczy wiąże się z większą emisją gazów cieplarnianych: ubrania przewożone tą drogą są około czternastokrotnie bardziej szkodliwe dla klimatu niż odzież transportowana głównie drogą morską. Nic więc dziwnego, że firmy modowe bardzo niejasno informują o tej praktyce.
Szwajcarska organizacja pozarządowa Public Eye, należąca podobnie jak Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie do sieci Clean Clothes Campaign, przeprowadziła śledztwo na temat lotniczego transportu ubrań, w ramach którego przeanalizowała nie tylko nieliczne informacje udostępniane przez firmy, ale także artykuły w niezależnych mediach i szczegółowe dane celne. W rezultacie ustaliła, że hiszpańska spółka Inditex, do której należy m.in. marka Zara, odpowiada za zdecydowanie największy wolumen frachtu lotniczego, jeśli chodzi o przewóz ubrań.
Niezależnie od tego, gdzie są szyte, praktycznie wszystkie ubrania firmy Zara trafiają do dużych centrów dystrybucyjnych prowadzonych przez grupę Inditex wokół lotniska w Saragossie w Hiszpanii. Tam produkty są sprawdzane i pakowane przed wysyłką do sklepów na całym świecie. Na wspomnianym lotnisku obsługiwanych jest około 32 lotów cargo dla Inditexu tygodniowo, każdy z około 100 tonami odzieży. To dobrze ponad 1600 lotów rocznie.
Latająca moda z Hiszpanii i Chin w Polsce
Nawet wewnątrz UE, gdzie transport lotniczy zapewnia jedynie niewielką oszczędność czasu, produkty firm modowych przewozi się samolotami. W 2022 r. tą drogą dostarczono co najmniej 42 658 ton odzieży. Najważniejszymi miejscami docelowymi były Grecja z 8 034 tonami i Polska z 5 132 tonami, a głównym nadawcą był prawdopodobnie Inditex. Jest to związane ze strategią przyjętą przez firmę, która zakłada, że ubrania mają dotrzeć z centrów dystrybucyjnych w Hiszpanii do sklepów w Europie w ciągu 36 godzin, co w przypadku wymienionych krajów byłoby trudne do zapewnienia transportem lądowym.
Dostępne dane są mniej przejrzyste w przypadku przewożonych samolotami artykułów modowych, które nie są wysyłane do centrów dystrybucyjnych czy sklepów, ale bezpośrednio do klientów w postaci indywidualnych paczek. Na przykład sprzedawca internetowy Shein przesyła drogą lotniczą ogromne ilości ubrań z Chin do prywatnych gospodarstw domowych na całym świecie. W lipcu 2022 r. firma nawiązała strategiczne partnerstwo z China Southern Airlines, największą linią lotniczą w Azji, której samoloty transportowe kursują tam i z powrotem z towarami Shein na trasach między Guangzhou a Los Angeles, Amsterdamem i Londynem.
Podpisz petycję
Niezależnie od tego, czy mówimy o Zarze, Sheinie, czy innych markach fast fashion: przesyłanie ton odzieży po całym świecie drogą lotniczą jest, biorąc pod uwagę kryzys klimatyczny, kolejnym skandalem dotyczącym branży modowej. Właśnie dlatego organizacja Public Eye wystosowała petycję, w której wzywa firmę Zara do zaprzestania niepotrzebnego i szkodliwego dla planety transportowania ubrań samolotami oraz poważnego potraktowania własnych obietnic w zakresie bardziej zrównoważonej produkcji.
Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie popiera te postulaty i zachęca wszystkich do podpisania się pod petycją >>.
Można inaczej
Strategie marek skupiające się na jak najszybszym dostarczaniu produktów, a także akcje w stylu Black Friday są szkodliwe nie tylko dla środowiska, ale również dla osób pracujących np. w szwalniach czy innych zakładach produkcyjnych, które często padają ofiarami wyzysku. Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie od lat sprzeciwia się tym praktykom, zachęcając konsumentów i konsumentki do ograniczania niepotrzebnych zakupów, oraz wskazuje bardziej zrównoważone rozwiązania.
Z okazji tegorocznego Black Friday FKO zaprasza do Warszawy na 3. edycję Laboratorium Dobrej Konsumpcji, podczas której każdy może wziąć udział w bezpłatnych warsztatach w duchu cyrkularności, a także obejrzeć dokumentalny miniserial „Wonder Women” o nieznanych superbohaterkach działających na rzecz klimatu oraz swoich społeczności w Kenii, Tunezji, Włoszech i Niemczech. Obowiązują zapisy.
Źródło: Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie
