Publicystyka - ngo.pl

Niegdyś biblioteka była portem, do którego zawijali spragnieni lektury czytelnicy. Wola zmian i działania ze strony pracowników bibliotek połączona z nowym podejściem do animacji, sprawiają, że dziś to właśnie bibliotekarze wychodzą w przestrzeń miejscowości, łapią bezpośredni kontakt z mieszkańcami.

„Latający Animatorzy i Latający Socjologowie” pracując z bibliotekarkami podczas swoich wizyt udowodnili, że kultura może być narzędziem zmiany społecznej, że właśnie dzięki niej tworzy się poczucie więzi, solidarność społeczna i odpowiedzialność za swoje miejsce. Zrealizowali działania, z których wiele trafiło do publikacji "Pomysły do zrobienia". Wiadomo już jak założyć redakcję i wydać własną publikację, jak za pomocą ryzy papieru wyzwolić moc twórczą, albo w jaki sposób zaprezentować bibliotekę mieszkańcom. Wszystkie te propozycje są uniwersalne – mogą stanowić niezależne działanie aktywizujące społeczność lokalną, albo pomóc w promocji organizacji.

Jeśli twoja organizacja potrzebuje inspiracji, to jest adres dla ciebie: pomysly.e.org.pl. Każdy pomysł jest praktycznym opisem sprawdzonych metod i modeli działania w społecznościach lokalnych dotyczących takich zagadnień jak: diagnoza lokalna, promocja działań, integracja grupy czy wymiana wiedzy. 87 gotowych scenariuszy działań można układać w dowolnych konfiguracjach, dokładać propozycje z innych zestawów, rozbudowywać. Kto w dzieciństwie bawił się Lego, wie w czym rzecz. "Pomysły do zrobienia" to – niczym klocki właśnie – zestaw barwnych propozycji pobudzających wyobraźnię.

Nieco inaczej do tematu podchodzi Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO). W swoim projekcie „Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece” animatorzy podjęli się trudnego zadania: przygotowania atrakcyjnej oferty bibliotecznej dla młodych odbiorców. Okazuje się, że film i możliwość spędzenia czasu wspólnie wciąż mają niebywałą siłę przyciągania. Jeśli do standardowych propozycji – projekcji, konkursów, dyskusji - dodać szczyptę osobistej inwencji bibliotekarzy, powstaje baza dobrych praktyk z "Tęczową Akademią Malucha” (m.in. bajkoterapia, zabawy edukacyjne, zajęcia teatralne), akcją Dzień Dziecka na ludowo, a nawet debatą na temat konsumpcjonizmu pod hasłem „Czy kolejna kredka jest mi naprawdę potrzebna?”.

Obszar związany z animacją kultury jest bardzo szeroki i daje szansę na budowanie rozmaitych partnerstw z lokalnymi organizacjami. Przykładem może być Partnerstwo na rzecz Rozwoju Kultury Ziemi Gryfickiej utworzone przez tamtejszą Miejską Bibliotekę Publiczną, czy stała współpraca z Regionalnym Stowarzyszeniem Literacko-Artystycznym realizowana przez Bibliotekę w Policach. Jednak organizacje pozarządowe mogą się w tym obszarze sprawdzić nie tylko w roli partnerów działań, ale także jako edukatorzy bibliotekarzy, dostawcy inspirujących publikacji, twórcy projektów, które dla bibliotek będą bazą do działania (np. internetowa wypożyczalnia filmów).

Zarówno Towarzystwo „ę”, jak i Centrum Edukacji Obywatelskiej rozpoczęły swoje działania do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem. W zamian otrzymały gotowe do współpracy, twórcze i aktywne zespoły bibliotekarzy. Współpraca z biblioteką może więc być inwestycją we wzajemny rozwój, tak jak może być nową platformą rozwoju działań kulturalnych i społecznych. To wyjątkowa sytuacja, bo zamiast stawać przed dylematem: mieć ciastko, czy zjeść ciastko, pytasz siebie: z kim się swoim ciastkiem podzielę i z kim upiekę nowe?

• możliwość skorzystania z bibliotecznej przestrzeni (zarówno w budynku jak i w jego okolicach!), gdzie mogłyby odbywać się spotkania / zajęcia prowadzone przez organizację,
• możliwość wykorzystania komputerów, Internetu i innego sprzętu informatycznego, znajdującego się w bibliotece,zamieszczanie informacji o działaniach na stronie internetowej biblioteki,
• rozwieszenie plakatów, wyłożenie ulotek, które pomogą dotrzeć do zainteresowanej grupy odbiorców,
• korzystanie z albumów, magazynów, książek i innych materiałów ułatwiających realizację zajęć (wiedza o fotografii, kinie, socjologii),
• możliwość wspólnego ubiegania się o grant na realizację działań, także z innych źródeł finansowania, niedostępnych dla organizacji pozarządowych w przypadku samodzielnego aplikowania,
• możliwość zweryfikowania potrzeb edukacyjnych bibliotekarzy,
• jeśli biblioteka korzystała z pomocy „Latającego Animatora i Latającego Socjologa” - wsparcie bibliotekarza, który poznał narzędzia do diagnozowania potrzeb różnych grup odbiorców, jego otwartą głowę i podzielenie się doświadczeniami,
• jeśli biblioteka brała udział w jakimkolwiek projekcie Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”, zapewne wie jak starać się o minigranty oferowane przez Towarzystwo na działania związane z animacją kultury oraz zna poszczególne projekty prowadzone przez organizację (np.: Seniorzy w akcji),
• jeśli biblioteka brała udział w projekcie Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO „Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece”, może podzielić się doświadczeniem w organizowaniu projekcji filmowych, zajęć dla młodzieży na temat lokalnej historii, a także wydarzeń okolicznościowych (np.: Dzień Dziecka).

1. Sięgnąć po „Pomysły do zrobienia” oraz do bazy dobrych praktyk z projektu „Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece”, aby dowiedzieć się, jakie działania były realizowane w bibliotekach o podobnej wielkości i charakterze oraz z jakim spotkały się przyjęciem.

2. Sprawdzić, jakie projekty były i są realizowane w lokalnej bibliotece oraz czy korzystała ona ze szkoleń Towarzystwa „ę” lub CEO.

3. Opisać projekt i przygotować jego harmonogram oraz oczekiwane rezultaty.

4. Spisać pomysły na współpracę z biblioteką.

5. Przedstawić bibliotece projekt i pomysły na współpracę. Wskazać, jakie korzyści odniesie biblioteka, organizacja, i co zyskają mieszkańcy.

6. Ustalić podział zadań i osoby, które za poszczególne zadania będą odpowiedzialne.

---

Projekty „Młodzi menedżerowie kultury w bibliotekach”, „Latający Animatorzy i Latający Socjologowie” oraz „Kulturalnie i obywatelsko w bibliotece” były prowadzone przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę” i Centrum Edukacji Obywatelskiej w ramach Programu Rozwoju Bibliotek.

Program Rozwoju Bibliotek jest wspólnym przedsięwzięciem Fundacji Billa i Melindy Gates i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, a jego realizatorem jest Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

W PRB uczestniczy ponad 3800 bibliotek znajdujących się na wsi i w małych miastach. Korzysta z nich 1/3 mieszkańców. Więcej o bibliotekach biorących udział w PRB http://www.biblioteki.org/pl/o_programie/o_programie

tekst: Agata Szczotka-Sarna