Publicystyka - ngo.pl

Rozpoczęty w 2013 roku projekt "Dzielnice Kultury" jest właśnie czymś, co rozwija miejską kulturę od podstaw, czyli od dzielnic. Program ma zwiększyć na przestrzeni lat potencjał kulturalny dwudziestu siedmiu dzielnic Lublina. Na stronie instytucji odpowiedzialnej za realizację "Dzielnic Kultury" czytamy, że "całość projektu wynika z przekonania, że kultura, rozumiana szeroko jako proces tworzenia i dzielenia się wartościami angażująca każdego członka społeczności miasta, stanowi podstawowe prawo każdego człowieka. Jest też warunkiem niezbędnym dla kształtowania się nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego". Według twórców "Dzielnice Kultury" są odpowiedzią na centralizację miejskich instytucji związanych z kulturą, co prowadzi do tego, że największe wydarzenia kulturalne kumulują się w centrum Lublina i jego okolicach, a mieszkańcy pozostałych dzielnic muszą obejść się smakiem lub przemierzać całe miasto, żeby mieć kontakt z kulturą. Głównym Koordynatorem Programu „Dzielnice Kultury” jest Wydział Kultury Urzędu Miasta Lublin. Koordynator odpowiada za kompleksową realizację Programu na terenie całego miasta, opracowanie założeń, monitorowanie i ewaluację jego realizacji.

Wielką zaletą "Dzielnic Kultury" jest to, że program nie jest realizowany bezmyślnie bez zapoznania się ze stanem kultury w każdej z lubelskich dzielnic. Projekt ma bowiem na celu na początku diagnozę zaangażowania kulturalnego mieszkańców oraz lokalnych ośrodków kultury, a potem ich wspieranie. W ramach "Dzielnic Kultury" organizatorzy nie chcą tworzyć dodatkowych bytów, które będą odpowiedzialne za rozwój kultury w poszczególnych dzielnicach. Tu chodzi o wspieranie już istniejących operatorów kultury, poprzez rozszerzenie oraz polepszenie jakości ich oferty, pomoc w promocji wydarzeń i innych form działania.

"Dzielnice Kultury" nie tylko wpierają lokalne ośrodki, ale zachęcają też samych mieszkańców do czynnego angażowania się w życie kulturalne swojej dzielnicy, a przez to całego miasta. Chodzi o to, żeby mieszkańcy każdej dzielnicy poczuli, że są współodpowiedzialni za rozwój kultury w mieście, a to prowadzi do rozwoju ich samych. Bo kultura to nie tylko okazjonalne koncerty na stadionie, ale to nawet najmniejszy projekt realizowany dla zmiany otaczającej nas rzeczywistości.

Na stronie Warsztatów Kultury informującej o projekcie możemy znaleźć informację, że cały program opiera się na czterech głównych filarach:

• Lublin dzieciom Powszechnie znane jest przysłowie: "Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci". Idąc za tą myślą wychowanie pokolenia świadomych odbiorców i twórców kultury nie jest możliwe bez angażowania w kulturę najmłodszych. Im wcześniej dzieci zaczną angażować się kulturalnie, tym jest większa szansa na to, że w przyszłości kultura będzie bardzo ważna w ich życiu.
• Kultura dla Seniora Tak zwana kultura 2.0 chce mocniej angażować ludzi, którzy do tej pory byli odsuwani na margines. Seniorzy często są traktowani, jak ludzie, którym kultura jest do niczego nie potrzebna, a to nieprawda. "Dzielnice Kultury" silnie propagują działania, które mają włączać ludzi starszych w kulturalne działania. W tym punkcie bardzo ważne jest budowanie pomostów międzypokoleniowych i udowodnienie tego, że starsi mogą swobodnie współpracować z młodymi dla wspólnego rozwoju.
• Zainstaluj: Kultura Niestety nastolatki, studenci i ludzie aktywni zawodowo często stronią od kultury. Powody są różne, jednym się zwyczajnie nie chce, inni nie mają czasu, a jeszcze inni od dziecka nie mieli kontaktu z kulturą i w dorosłym życiu też nie widzą takiej potrzeby. U podstaw tej osi leży idea poszerzania grona aktywnych odbiorców kultury o osoby i grupy, które ze względu na różnorodne czynniki do tej pory z oferty kulturalnej nie korzystały, bądź korzystały z niej okazjonalnie.
• Dzielnicowe Przestrzenie Edukacji Kulturalnej Ta część programu skupia się na warsztatach oferowanych szerokiej grupie odbiorców. To warsztaty ze wszystkich dziedzin sztuki: muzyki, plastyki, tańca, teatru itd. Taki rodzaj aktywności kulturalnej ma zwiększać wrażliwość estetyczną, pobudzać kreatywne myślenie, ale też budować społeczeństwo obywatelskie, którego fundamentem jest m.in. kultura.

Kandydując w plebiscycie na Europejską Stolicę Kultury 2016 Lublin stał się miastem kojarzonym z ogromną chęcią ludzi do działania. Niestety tytuł ESK 2016 przypadł Wrocławiowi, ale to nie znaczy, że w Lublinie nagle kultura zapadła się pod ziemię. Stowarzyszenia, fundacje, projekty, akcje, które narodziły się przy okazji walki o ESK 2016 działają nadal. Właśnie "Dzielnice Kultury" są tego przykładem, bo program jest realizowany po to, żeby nadal rozwijać potencjał kulturalny miasta i żeby Lublin rzeczywiście stawał się nieformalną, polską stolicą kultury.

Czy takie działania angażujące lokalne domy kultury i mieszkańców mają sens? Ludomir Franczak z z DDK "Węglin" twierdzi w rozmowie z nami, że w Lublinie bardzo rozwinięta jest "kultura spotkać", czyli taka, gdzie kontakt międzyludzki jest bardzo ważny. A ten kontakt można osiągnąć kierując do ludzi kulturę wielopłaszczyznową - Podoba mi się, kiedy kultura rozgrywa się na wielu poziomach jakościowych. Czasem jakość nie jest najlepsza, innym razem jest bardzo wysoka. Dzięki temu docieramy z kulturą do różnych osób, angażując ludzi na różnych poziomach - mówi Franczak. A na pytanie, czy potrzebujemy domów kultury i lokalnych działań kulturalnych oraz po co one są, odpowiada: - Po to, żeby nie skupiały się na fajerwerkach. Tu nie powinno być wielkich festiwali i wydarzeń na wielką skalę, ale akcje, które działają na poziomie zwykłego obywatela, czasem wręcz ledwo zauważalne. Ja nie zapraszam artystów, którzy stawiają sobie pomniki w centralnym miejscu dzielnicy, raczej ludzi, którzy wchodzą w interakcję z mieszkańcami. Chodzi o to, żeby zakrzywić rzeczywistość i wybić ludzi z codziennego rytmu, ale nie w bokserskim stylu, tylko delikatnie pociągając za sweterek.

Wydaje się, że w "Dzielnice Kultury" powstały dlatego, że Lublin staje się miastem coraz bardziej obywatelskim. Ludzie zauważają, że oddolne inicjatywy mają sens i ich głos ma znaczenie. Ale nie tylko. Wspólne działania wokół kultury, angażowanie się w rozmaite aktywności, które często fizycznie poprawiają choćby wygląd lubelskich dzielnic, sprawia, że lublinianom żyje się zwyczajnie lepiej. To przekłada się na rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Ludzie, na przykład będą reagować, kiedy ktoś spróbuje zdewastować ławkę w ich parku, kiedy czują, że ta ławka jest rzeczywiście ich, a nie jakiegoś abstrakcyjnego urzędnika. Jak sprawić, żeby ta ławka stała się ich? Wystarczy, że wytworzyli ją w ramach warsztatów stolarskich lub wokół tej symbolicznej ławki były prowadzone zajęcia z malarstwa. Takie "drobiazgi" poprawiają komfort życia i sprawiają, że szara rzeczywistość wcale nie jest szara.