Dziś w cyklu „Kto ma władzę, ten odpowiada” o odpowiedzialności karnej prezesa i innych członków władz organizacji pozarządowej. Jeśli popełnili oni wobec własnej organizacji przestępstwo – grozi im kara.
Przypomnijmy nasz przykład. Otóż prezes
fundacji – bez porozumienia z pozostałymi członkami zarządu
organizacji – wziął samochód, który należał do fundacji i pojechał
nim z rodziną na wakacje. W czasie wyprawy doszło do wypadku.
Samochód został uszkodzony w takim stopniu, że uniemożliwiło to
fundacji wykonywanie jej statutowych zadań – pracownik organizacji
nie mógł dowozić ciepłych posiłków dla dzieci w wiejskich
przedszkolach. Fundacja musiała specjalnie wynająć zastępczy
samochód. Spowodowało to także, że organizacja miała problemy z
rozliczeniem dotacji, jaką uzyskała na akcję dożywiania dzieci od
władz w swoim województwie.
Zasady odpowiedzialności karnej członka władz
Odpowiedzialność karna jest konsekwencją
popełnienia przestępstwa. Nasz prezes za to, że wybrał się – bez
porozumienia z pozostałymi członkami zarządu – na wakacje
samochodem należącym do fundacji, może zostać oskarżony o samowolne
użycie cudzej rzeczy ruchomej (jest to wykroczenie), ale może być
oskarżony także o przywłaszczenie (czyli uzurpowanie sobie prawa
własności do samochodu, postępowanie z pojazdem w taki sposób,
jakby był jego właścicielem). A ponieważ dotyczyłoby ono mienia o
znacznej wartości, to już mogłoby być traktowane przez sąd jako
przestępstwo, za które odpowiada się podobnie jak za kradzież.
|
Zgodnie z Kodeksem karnym karane jest wyrządzenie znacznej szkody majątkowej na skutek nadużycia uprawnień lub niedopełnienia obowiązku przez osoby zobowiązane do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą organizacji pozarządowej. Ukarana może być także osoba, która wyrządziła szkodę majątkową działając nieumyślnie (a więc przez lekkomyślność lub niedbalstwo). Warunkiem odpowiedzialności karnej jest wyrządzenie tzw. „znacznej szkody”. Pojęcie znacznej szkody zostało zdefiniowane w Kodeksie karnym i oznacza szkodę przekraczającą 152 tys. zł. Wyrządzenie mniejszej szkody nie jest przestępstwem, chyba że sprawca dokonał innego przestępstwa np. kradzieży czy przywłaszczenia. |
***
Już za tydzień, w następnym odcinku cyklu "Kto ma władzę, ten
odpowiada", więcej o odpowiedzialności za prowadzenie rachunkowości
w fundacji, stowarzyszeniu. Zapraszamy - nie przegap tych ważnych
informacji!
Celem cotygodniowego cyklu artykułów "Kto ma władzę, ten odpowiada" jest przybliżenie problematyki
dotyczącej odpowiedzialności członków władz organizacji pozarządowej. Odpowiedzialności związanej z działalnością na rzecz organizacji oraz podejmowanymi decyzjami w ramach sprawowanych funkcji we władzach organizacji. Powyższa tematyka jest bardzo słabo opisana w dostępnej literaturze. Tymczasem odpowiedzialności członków zarządu spółek prawa handlowego poświęconych zostało wiele opracowań i monografii. Należy mieć świadomość, iż wobec profesjonalizacji organizacji pozarządowych działają one niekiedy równie dynamicznie i szeroko jak podmioty utworzone w oparciu o przepisy Kodeksu spółek handlowych. Naszym zamiarem jest przedstawienie potencjalnych zagrożeń, jakie związane są z prowadzeniem organizacji, tak aby umożliwić uniknięcie ewentualnych nieprzyjemności. Bycie we władzach to nie tylko większa możliwość wpływania na losy organizacji, ale także większe obowiązki i odpowiedzialność.
Artykuł powstał w ramach projektu "Dobrze poinformowany obywatel - aktywny obywatel" współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu Środki Przejściowe 2004.
Niniejszy dokument został opublikowany dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej. Poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie oficjalnego stanowiska UE.
