Zasadniczo to zarząd organizacji (fundacji, stowarzyszenia) odpowiada za prowadzenie rachunkowości. Chyba, że umowa z księgową lub księgowym przewiduje inaczej.
- nieprowadzenie ksiąg rachunkowych lub prowadzenie ich niezgodnie z przepisom lub podawanie w nich nierzetelnych danych,
- niesporządzenie wymaganego sprawozdania finansowego, sporządzenie go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcie w nim nierzetelnych danych.
| Wyjaśnijmy. Za prowadzenie rachunkowości odpowiada zarząd organizacji, ale odpowiedzialność może ponosić także księgowa lub księgowy – zależy to od tego, na jakiej zasadzie zostało im powierzone prowadzenie rachunkowości (umowa o pracę czy świadczenie usług) i jak zostały określone ich obowiązki. |
Kiedy odpowiada zarząd?
Zasada jest taka, że zlecenie prowadzenia
rachunkowości innej osobie (np. księgowej, księgowemu) nie zwalnia
członków zarządu z odpowiedzialności za prawidłowe prowadzenie
rachunkowości. Zarząd organizacji odpowiada za wykonywanie
obowiązków w zakresie rachunkowości (w tym z tytułu nadzoru)
również wówczas, gdy obowiązki te zostaną powierzone innej osobie
(księgowej, księgowemu). Gdy np. z wewnętrznych regulacji
obowiązujących w organizacji wynika, iż konkretny członek zarządu
ma nadzorować sprawy związane z rachunkowością – wówczas on ponosi
odpowiedzialność. Jeżeli taka konkretna osoba nie została
wyznaczona – odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie
zarządu.
Zarząd ponosi odpowiedzialność w
szczególności wtedy, gdy powierzył prowadzenie księgowości osobie
posiadającej odpowiednie uprawnienia i wiedzę, ale np. przekazywał
jej niepełne lub nierzetelne dokumenty. Należy bowiem pamiętać, iż
zadanie osoby prowadzącej księgowość polega jedynie na prawidłowym
księgowaniu otrzymanych od organizacji dokumentów (np. faktur) –
wtedy nie może ona odpowiadać za ich prawdziwość i rzetelność.
Zarząd organizacji odpowiada także
wtedy, gdy w organizacji zostanie popełnione przestępstwo lub
wykroczenie karno-skarbowe (czyli naruszenie interesów
ekonomicznych Skarbu Państwa przez złamanie przepisów podatkowych,
celnych, związanych z dotacjami i subwencjami oraz obrotem
dewizowym). Kodeks karno skarbowy przewiduje bowiem, że za
przestępstwa lub wykroczenia skarbowe odpowiada jako sprawca ten,
kto zajmuje się sprawami gospodarczymi i finansowymi innej osoby
(np. osoby prawnej, czyli także organizacji pozarządowej). A do
obowiązków członków zarządu organizacji należy z pewnością
zajmowanie się sprawami finansowymi organizacji, a w szczególności
dbałość o prawidłowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i rozliczenia
podatkowe. Niekiedy przepis ten może dotyczyć członków wewnętrznego
organu nadzoru (np. komisji rewizyjnej w stowarzyszeniu lub rady
fundacji w fundacji), jeżeli w statucie organizacji zapisano, że ma
się on zajmować sprawami gospodarczymi i finansowymi
organizacji.
Kiedy odpowiada księgowa lub księgowy?
***
Już za tydzień, w następnym odcinku cyklu "Kto ma władzę, ten
odpowiada", więcej o odpowiedzialności organizacji jako pracodawcy.
Zapraszamy - nie przegap tych ważnych informacji!
Celem cotygodniowego cyklu artykułów "Kto ma władzę, ten odpowiada" jest przybliżenie problematyki
dotyczącej odpowiedzialności członków władz organizacji pozarządowej. Odpowiedzialności związanej z działalnością na rzecz organizacji oraz podejmowanymi decyzjami w ramach sprawowanych funkcji we władzach organizacji. Powyższa tematyka jest bardzo słabo opisana w dostępnej literaturze. Tymczasem odpowiedzialności członków zarządu spółek prawa handlowego poświęconych zostało wiele opracowań i monografii. Należy mieć świadomość, iż wobec profesjonalizacji organizacji pozarządowych działają one niekiedy równie dynamicznie i szeroko jak podmioty utworzone w oparciu o przepisy Kodeksu spółek handlowych. Naszym zamiarem jest przedstawienie potencjalnych zagrożeń, jakie związane są z prowadzeniem organizacji, tak aby umożliwić uniknięcie ewentualnych nieprzyjemności. Bycie we władzach to nie tylko większa możliwość wpływania na losy organizacji, ale także większe obowiązki i odpowiedzialność.
Artykuł powstał w ramach projektu "Dobrze poinformowany obywatel - aktywny obywatel" współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu Środki Przejściowe 2004.
Niniejszy dokument został opublikowany dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej. Poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają w żadnym razie oficjalnego stanowiska UE.
