CEE Bankwatch Network, sieć organizacji monitorujących wydatkowanie funduszy UE oraz działalność międzynarodowych instytucji finansowych w Europie Środkowej i Wschodniej, opublikowała zaktualizowaną mapę kontrowersyjnych projektów infrastrukturalnych.
Organizacje pozarządowe prezentują mapę szkodliwych projektów i
wzywają do bardziej przemyślanego wydawania funduszy UE w czasach
kryzysu. CEE Bankwatch Network oraz Polska Zielona Sieć ostrzegają,
że w związku z planami szybszego wydawania funduszy unijnych w
ramach walki z kryzysem gospodarczym, zielone światło mogą dostać
projekty nieuzasadnione ekonomicznie i szkodliwe dla środowiska,
pochłaniając 23 miliardy euro w Europie Środkowej i Wschodniej. Na
mapie Polski zaznaczono jako kontrowersyjne: 12 spalarni i 3 drogi
ekspresowe.
Organizacje pozarządowe opublikowały mapę 55 kontrowersyjnych
dużych projektów infrastrukturalnych [1], z których
kilka zostało już dofinansowanych, zaś większość oczekuje na środki
z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności UE bądź pożyczkę
Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Opublikowanie mapy ma być
wezwaniem do bardziej rozsądnego, efektywnego i przejrzystego
wykorzystania pieniędzy europejskich podatników.
Sieć organizacji pozarządowych Bankwatch przedstawiła podobną
analizę w roku 2008, pokazując systemowe błędy w planowaniu dużych
projektów w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Tegoroczna
aktualizacja niestety pokazuje, że państwa członkowskie wciąż
forsują liczne projekty kontrowersyjne pod względami ekonomicznymi,
społecznymi i środowiskowymi.
“W Polsce w kolejce do finansowania mamy 12 projektów budowy
spalarni odpadów, których łączny koszt to prawie 5 miliardów
złotych” mówi Przemysław Kalinka z Bankwatch. “Na inwestycje te
zarezerwowane jest dwie trzecie unijnych środków przewidzianych na
gospodarkę odpadami. Dokumentacja jest niegotowa albo opracowywana
naprędce, spalarnie wzbudzają protesty społeczne, a to może opóźnić
ich budowę na tyle, że unijne dofinansowanie przepadnie. Niestety,
nie widać równego pośpiechu władz miast planujących spalarnie jeśli
chodzi o tańsze i bardziej ekologiczne rozwiązania – selektywną
zbiórkę odpadów u źródła, promowanie recyklingu czy przeznaczenie
unijnych środków na budowę sortowni albo kompostowni.”
„Transport jest sektorem wyjątkowo wrażliwym ze względu na
wymogi ochrony środowiska, a w krajach Europy Środkowej i
Wschodniej jednocześnie obarczonym nawykami planistycznymi z
poprzedniej epoki. W ostatnich miesiącach decydenci mieli okazję
się przekonać, że nawet w pozornie beznadziejnych sytuacjach daje
się znaleźć rozwiązania godzące potrzeby rozwoju infrastruktury z
ochroną przyrody” mówi Marta Wiśniewska z Bankwatch. “Modyfikacja
przebiegu obwodnicy Augustowa pozwoli uniknąć kolizji drogi z
unikatowym fragmentem doliny Rospudy, a jednocześnie kolizji
projektu z krajowym i unijnym prawem ochrony przyrody. Mamy
nadzieję, że podobne podejście zostanie przyjęte dla całej Via
Baltica i infrastruktury transportowej w północno-wschodniej
Polsce, a optymalne przebiegi dróg wskazywać będą eksperci a nie
politycy”.
Bankwatch i Polska Zielona Sieć popiera podjęte przez Komisję
Europejską kroki na rzecz walki z kryzysem w krajach Europy
Środkowej i Wschodniej, jednak nie powinny one ograniczać się do
przyspieszania realizacji dużych projektów infrastrukturalnych,
których efekt stymulacji gospodarki jest wątpliwy, nie wspominając
o sprzeczności ze zobowiązaniami do ograniczenia emisji dwutlenku
węgla czy z celem roku 2010: zatrzymania strat w bioróżnorodności
Europy. Większość projektów na opublikowanej mapie dopiero ma
uzyskać dofinansowanie, co oznacza, że straty dla środowiska i
marnotrawstwo publicznych pieniędzy można jeszcze powstrzymać.
Kryzys gospodarczy nie powinien być pretekstem do przeznaczania
miliardów euro na kontrowersyjne projekty bez rozważenia ich
alternatyw, a unijne prawo ochrony środowiska oraz mechanizmy
gwarantujące przejrzystość powinny być w pełni przestrzegane.
[1] http://bankwatch.org/billions
Więcej informacji:
Przemysław Kalinka, CEE Bankwatch Network
Krajowy koordynator ds. funduszy UE, gospodarki odpadami
tel. 022 828 91 28 w. 148, e-mail: przemek(at)bankwatch.org
Marta Majka Wiśniewska, CEE Bankwatch Network
Krajowy koordynator ds. transportu, Natura 2000, projektów
EBI
tel. 022 828 91 28 w. 161, e-mail:mwisniewska(at)bankwatch.org
CEE Bankwatch Network jest międzynarodową siecią organizacji
pozarządowych z Europy Środkowej i Wschodniej, które monitorują
działalność międzynarodowych instytucji finansowych oraz
wydatkowanie funduszy UE pod kątem ich efektywności oraz
oddziaływania na środowisko.
W Polsce CEE Bankwatch Network reprezentowana jest przez Polską
Zieloną Sieć – związek tworzony przez 10 wiodących krajowych
organizacji ekologicznych.
Źródło: CEE Bankwatch Network
