W wypadkach najechania na rosnące blisko jezdni drzewa, każdego dnia na polskich drogach giną średnio trzy osoby, około 20 odnosi rany. Najwięcej takich wypadków ma miejsce w północnej i zachodniej części Polski. W niektórych powiatach jest to przyczyną śmierci ponad 28% ogółu zabitych w wypadkach drogowych. "Jak urządzać zieleń przydrożną, aby nie zagrażała bezpieczeństwu ruchu drogowego?"- na to pytanie starali się odpowiedzieć uczestnicy konferencji „Przydrożne drzewa zagrożeniem życia?!” cz. II, która odbyła się 18 maja 2006 w Kościanie, pod patronatem miejscowego starosty.
Organizatorami spotkania była Sekcja Ruchu
Drogowego Komendy Powiatowej Policji i Stowarzyszenie na rzecz
Zapobiegania Wypadkom Drogowym „Stop Śmierci” z Kościana.
Prelekcje wygłosili specjaliści z dziedzin
nauki związanych z omawianym tematem oraz przedstawiciele
organizacji działających na rzecz bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Następnie rozgorzała ożywiona dyskusja, w której głos zabierali
zarówno zwolennicy utrzymywania drzew przy drogach, jak również
zwolennicy ich usunięcia. Byli także zwolennicy rozwiązań
pośrednich. Przeważała opinia, aby bezwzględnie chronić
zadrzewienia przydrożne o dużej wartości przyrodniczej, kulturowej
czy historycznej, pozostałe drzewa usuwać, natomiast w pasie
drogowym sadzić wyłącznie krzewy.
Organizatorzy spotkania powołali zespół
roboczy, którego zadaniem jest kontynuowanie prac dotyczących
omawianego problemu z uwzględnieniem wiedzy zdobytej podczas
konferencji.
W jego skład weszli przedstawiciele różnych
środowisk zainteresowanych poprawą bezpieczeństwa na naszych
drogach. Pracami zespołu kieruje podinspektor mgr Roman Grabara,
organizacje społeczne reprezentuje Edward Woźniak, środowiska
przyrodników dr Wojciech Kowalkowski z Akademii Rolniczej w
Poznaniu, a pozostałe środowiska naukowe dr Jerzy Bieroński z
Uniwersytetu Wrocławskiego.
cd.
Na pierwszym posiedzeniu, oceniając obecną
sytuację, członkowie zespołu uznali, że zieleń przydrożna ma bardzo
duży wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Urządzana w
odległych czasach, głównie z drzew o grubym pniu, niedostosowana do
obecnego rozwoju komunikacji, nie tylko przyczynia się do
powstawania wypadków, ale także zdecydowanie zwiększa ich ciężkość
i konsekwencje. Jest jednym z najważniejszych, ciągle
nierozwiązanych problemów bezpieczeństwa ruchu drogowego w
Polsce.
Zespół proponuje, aby przyjąć następujące zasady urządzania zieleni przydrożnej:
- na poboczu każdej drogi publicznej, w szczególności poza
obszarem zabudowanym, wyznaczyć strefę bezpieczeństwa, o szerokości
od 3 do 16 metrów. Jej szerokość powinna być uzależniona głównie od
dopuszczonej na danej drodze prędkości.
- zieleń przydrożną w tej strefie należy tak urządzać, aby nie
zagrażała bezpieczeństwu uczestników ruchu drogowego, nie
ograniczała wymaganego pola widoczności i w miarę możliwości
spełniała pozostałe wymogi określone prawem tj. ochronę drogi przed
zawiewaniem i zaśnieżaniem, chroniła przyległy teren przed
nadmiernym hałasem, zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby oraz
pełniła funkcje ozdobne.
- w odległości najmniej do 3 m od krawędzi jezdni tworzyć pas
zieleni niskiej, trawiastej, aby nie ograniczać wymaganego pola
widoczności.
- zieleń niską, trawiastą stosować również na wewnętrznych
stronach zakrętów, łuków jezdni, przed skrzyżowaniami i przejazdami
kolejowymi.
- na prostych odcinkach drogi, po zewnętrznej stronie zakrętów i
łuków jezdni poza strefą zieleni trawiastej wyznaczyć strefę
przeznaczoną do zakrzewienia, w skład roślinności stosowanej w tej
strefie powinny wchodzić głównie krzewy, mogą by to być również
drzewa, ale pod warunkiem, że średnica ich pnia nie przekroczy 7
cm. Po przekroczeniu tego wymiaru należy je niezwłocznie
usuwać.
- drzewa o średnicy pnia większej niż 7 cm utrzymywać poza strefą bezpieczeństwa. W nielicznych, uzasadnionych przypadkach dopuścić utrzymywanie takich drzew w strefie bezpieczeństwa, pod warunkiem, że nie ograniczą minimalnego pola widoczności, będą właściwie utrzymane i skutecznie osłonięte barierą energochłonną.
cd.
Postanowiono podjąć następujące działania:
- przystąpić do opracowania szczegółowych zasad wyznaczania
strefy bezpieczeństwa na poboczach dróg publicznych,
- przystąpić do opracowania szczegółowych zasad wytyczania w tej
strefie miejsc przeznaczonych do utrzymywania zieleni trawiastej i
zieleni krzewiastej.
- przystąpić do opracowania zasad doboru gatunków roślinności
nadającej się do nasadzeń przydrożnych, zasad ich sadzenia i
pielęgnacji.
- opracowane zasady poddać konsultacjom w różnych środowiskach społecznych, po uwzględnieniu ewentualnych uwag i poprawek opublikować jako społeczny projekt zasad urządzania zieleni przydrożnej.
Członkowie zespołu uznali, że należy dążyć do
tego, aby zasady urządzania i utrzymywania zieleni przydrożnej były
ściśle określone prawem, w sposób zrozumiały zarówno dla zarządców
dróg jak i dla użytkowników dróg. Nieprzestrzeganie tego prawa
powinno być traktowane jak naruszenie jednej z podstawowych zasad
bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Zespół zwraca się z prośbą do zarządców dróg,
aby do końca 2006 roku w każdej gminie dokonano inwentaryzacji
zadrzewień przydrożnych o dużej wartości przyrodniczej, kulturowej
czy historycznej, przeznaczonych do dalszej ochrony i jednocześnie
przystąpiono do usuwania drzew rosnących przy drogach
przebiegających przez obszary leśne. Pozwoli to na znaczne
przyśpieszenie procesu dostosowywania zieleni przydrożnej do
obecnych potrzeb komunikacyjnych.
Źródło: Edward Woźniak
