Publicystyka - ngo.pl

Tłem spotkania była konferencja „Perspektywa rozwoju – Ekonomia Społeczna w praktyce” podsumowująca projekt „Szkoła Animatorów Ekonomii Społecznej”, realizowany w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, przez Stowarzyszenie na rzecz Integracji Społecznej „Modrzew”.

Ekonomia Społeczna, podobnie jak i pomoc społeczna czy wykluczenie społeczne poprzez wszechobecne stereotypy, dla części naszego społeczeństwa jest czymś niezrozumiałym, sprzecznym, zupełnie abstrakcyjnym. Tymczasem dla części społeczeństwa jest realną szansą na godne życie. Nabierając coraz większej dynamiki nabiera znaczenia jako metoda radzenia sobie z problemami społecznymi, w których dotychczas stosowane rozwiązania nie były skuteczne. Stając się segmentem gospodarki, jej specyficzne cechy i wymagania sprawiają, że jej rolę i wagę dostrzegają zarówno środowiska pozarządowe jak i władze publiczne – samorządowe i centralne. Ekonomia Społeczna jest rozwijana przez organizacje pozarządowe przy dużym wsparciu środowisk akademickich i eksperckich. To właśnie one przygotowały wiele interesujących i oryginalnych projektów wspierających i animujących sektor ekonomii społecznej, które od początku wdrażania środków Unii Europejskiej w tym Europejskiego Funduszu Społecznego są realizowane na terenie naszego kraju, w tym także na terenie woj. lubelskiego.

Na tle kraju dosyć ciekawie prezentują się lubelskie Podmioty Ekonomii Społecznej (PES) działające między innymi w formie Spółdzielni Socjalnych, Zakładów Aktywności Zawodowej, Centrów Integracji Społecznej czy po prostu Przedsiębiorstw Społecznych. Choć nie jest ich dużo na terenie naszego województwa, to z pewnością można część z nich zaliczyć do tzw. przykładów dobrych praktyk. To właśnie takie, dobrze działające inicjatywy postanowiono zaprezentować podczas opisywanej konferencji.

Zebranych gości powitał Prezes Stowarzyszenia na rzecz Integracji Społecznej „Modrzew” Paweł Narodowiec, od wielu lat zaangażowany w rozwój sektora ekonomii społecznej na terenie woj. lubelskiego. Prezentując dotychczasowy dorobek stowarzyszenia skupił się na podsumowaniu działań realizowanych w ramach „Szkoły Animatorów Ekonomii Społecznej”. Podkreślił, że w naszym regionie istnieje duża potrzeba rozwoju Ekonomii Społecznej z uwagi na fakt dosyć wysokiego odsetka osób podlegających marginalizacji społecznej. Aby móc wesprzeć rozwój sektora niezbędnym jest podjęcie fachowego pod względem merytorycznym procesu edukacji kadry sektora. Jednocześnie zaznaczył, że nie zawsze przekazywane wiadomości stanowią najwyższą wartość, ale często jest to po prostu możliwość nawiązywania kontaktów i wymiana doświadczeń, co niejednokrotnie owocuje podjęciem współpracy lub zaadaptowania sprawdzonych rozwiązań z danej dziedziny. Prelegent zaznaczył, iż należy podejmować działania przedsiębiorcze w „trzecim sektorze” co w efekcie może uniezależnić organizacje od polegania tylko na środkach zewnętrznych. Wspierając osoby w kryzysie sektor podejmuje takie działania, aby osoby objęte pomocą w miarę upływu czasu uniezależniały się od mechanizmów wsparcia i brały odpowiedzialność za swoje życie. W podobny sposób muszą funkcjonować podmioty sektora, uniezależniając się od grantów i dotacji.

Przykładem takiego podejścia do rozwoju organizacji i pomocy osobom w kryzysie były podmioty zaprezentowane w dalszej części spotkania podmioty, w których przedsiębiorczość odgrywa szczególnie ważną rolę.

Pierwszy przykład takiej działalności zaprezentował Arkadiusz Sadowski – Dyrektor jedynego Zakładu Aktywności Zawodowej na terenie Lublina. ZAZ jest kolejnym etapem w kompleksowym systemie wsparcia proponowanym przez stowarzyszenie „Misericordia” i obejmuje trzy sektory działania – usługi porządkowe, cateringowe oraz prowadzenie kawiarni – Santiago Cafe. Lubelski ZAZ zatrudnia osoby niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym i znacznym, między innymi na takich stanowiskach jak pomoc kuchenna czy pracownik prac porządkowych. Wartym zaznaczenia jest fakt, iż lubelski ZAZ prowadząc działalność cateringową jest w stanie obsłużyć przyjęcia nawet na 380 osób, aktywnie konkuruje z firmami komercyjnymi z danej branży czego efektem są wygrywane przetargi oraz profesjonalnie realizowane zlecenia.

Kolejnym wzorcem przedsiębiorczego podmiotu ekonomii społecznej na naszym terenie jest Nasutowskie Przedsiębiorstwo Społeczne, które powstało aby zwiększyć aktywność zawodową kobiet z terenów wiejskich i wykorzystać lokalny potencjał drzemiący w tym regionie, oferując m.in. usługi cateringowe, hotelowe oraz szkoleniowo – konferencyjne. Prezes Sergiusz Kieruzel podkreślił, że w miarę rozwoju działalności zatrudnienie w przedsiębiorstwie wzrosło z 3 osób w etapie początkowym do 19 osób w chwili obecnej. Chcąc wypromować działalność przedsiębiorstwa społecznego, postawiono na produkt lokalny – zawijas nasutowski, co w połączeniu z innymi daniami kuchni regionalnej, stając się znakiem firmowym przedsiębiorstwa. Atrakcyjna i jednocześnie unikalna oferta i zaowocowała zamówieniami na obsługę cateringową 150 imprez tylko w ciągu bieżącego roku.

Jako trzeci prelegent wystąpił Prezes Stowarzyszenia „Emaus” – Zbigniew Drążkowski. „Emaus” to organizacja pożytku publicznego, działająca na polu pomocy społecznej, skierowana do osób wykluczonych ze społeczeństwa z racji ubóstwa, bezdomności czy niepełnosprawności. W ramach swojej statutowej działalności „Emaus” zajmuje się m.in. sprzedażą rzeczy używanych i renowacją mebli, ale prowadzi także działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwo społeczne, bo tak z pewnością można nazwać tą inicjatywę, produkuje meble ogrodowe, kominkowe, ławki parkowe i świadczy usługi stolarskie, tartaczne raz ślusarskie i działa na zasadach wspólnoty. Jak zaznaczył Pan Drążkowski, wspólnota życia i pracy jest podstawową formą działalności, w której działalność jest oparta na pracy ludzi, którzy mają do siebie zaufanie.

Katarzyna Sokołowska, Kierownik Centrum Integracji Społecznej w Chełmie przedstawiła działania podejmowane w ramach szeroko rozumianej reintegracji społecznej i zawodowej na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z ternu Miasta Chełm. Do realizacji podejmowanych działań w CIS utworzonoł cztery grupy: remontowo – porządkową, kulinarno – porządkową, porządkową oraz opiekuńczo – porządkową, których uczestnicy przechodzą szkolenia i zdobywają doświadczenie zawodowe, niezbędne do właściwego powrotu na rynek pracy. Jednocześnie podopieczni biorą udział w warsztatach motywacyjnych i terapeutycznych co pomaga im wyjść z zamkniętego kręgu biedy i stanąć na własne nogi. Prelegentka kilkukrotnie podkreślała wagę współpracy podejmowanej przez kierowaną przez nią placówkę z innymi podmiotami zarówno z sektora publicznego jak i pozarządowego. Wskazała, że dzięki współpracy z Centrum Ekonomii Społecznej w Lublinie udało się powołać do życia kolejną na terenie województwa lubelskiego spółdzielnię socjalną „Tęcza” utworzonej z uczestników chełmskiego CIS. To wystąpienie wskazało obecnym zarówno potrzebę, ważność jak i efekty współpracy z innymi podmiotami działającymi w sektorze Ekonomii Społecznej.

Wszystkie zaprezentowane dobre praktyki działalności podmiotów ekonomii społecznej jeszcze bardziej uwydatniły zarówno konieczność jak i sens powstawania tego typu podmiotów zarówno w Polsce jak i na Lubelszczyźnie. Są to wyjątkowo skuteczne formy pomocy, ponieważ wśród objętych wsparciem pojawia się motywacja do działania i chęć wzięcia odpowiedzialności za swoje życie. Faktem jest, że obecne rozwiązania prawne nie zapewniają łatwego startu tego typu podmiotom, ale po wystąpieniach zaproszonych gości stało się jasne, że przy odrobinie chęci i zaangażowania, nie jest to niemożliwe.