Publicystyka - ngo.pl

Ngo.pl wraca do tematu szkoleń prezentowanego dwa tygodnie temu w artykule „Kondycja 2012: rozwój III sektora zależy od chęci uczenia się”. Wyniki badania przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Klon/Jawor pokazały, że w szkoleniach uczestniczy mniej niż połowa organizacji, a najczęściej wybieranymi tematami szkoleniowymi jest pozyskiwanie funduszy oraz wiedza związana z obszarem działania organizacji. Zdaniem ekspertów zalety szkoleń to jednak nie tylko większa wiedza członków i pracowników fundacji i stowarzyszeń – to również korzyści wynikające z budowania sieci kontaktów oraz zwiększona motywacja pracowników. W kolejnym artykule na temat szkoleń ngo.pl przygląda się deklarowanym przez badanych potrzebom szkoleniowym polskich organizacji. Analizuje też czynniki, które wpływają na takie, a nie inne zapotrzebowanie na szkolenia.

Co powoduje, że w ponad połowie organizacji albo brak jest jakichkolwiek działań nakierowanych na podnoszenie kompetencji zespołu i osób zarządzających, albo też działania te obejmują tylko część personelu? Czy postępowanie to wynika ze świadomego wyboru, czy też – z zewnętrznych czynników, takich jak brak dostępu do odpowiednich szkoleń? Odpowiedzi na te pytania możemy szukać w deklaracjach dotyczących potrzeb organizacji i oceny warunków, w jakich funkcjonują. Okazuje się, że podnoszenie kwalifikacji pracowników i wolontariuszy pojawia się dopiero na piątym miejscu wśród celów, na jakie organizacja wydałaby dodatkowe środki, którymi mogłaby swobodnie dysponować – wskazało je zaledwie 21% organizacji. Organizacje chętniej wydałyby te pieniądze na zakup sprzętu, rozszerzenie działalności, wkład własny do projektów czy promocję.

Małe zainteresowanie szkoleniami może wynikać z przekonania o wysokich kompetencjach osób zaangażowanych w działania. Ogromna część stowarzyszeń i fundacji w Polsce jest wobec siebie dość bezkrytyczna. Bardzo wysoko oceniają kompetencje osób zaangażowanych w prace organizacji (aż 81% wskazało ocenę dobrą lub bardzo dobrą), niemal tak samo – jakość świadczonych usług (ocenioną dobrze lub bardzo dobrze przez 78% badanych) i jakość zarządzania finansami (74% ocen dobrych i bardzo dobrych). Porównując te wskazania z negatywną oceną warunków materialnych, widzimy, że generalnie organizacje uważają się za profesjonalne i dostarczające usług wysokiej jakości, pomimo niedostatku środków finansowych bądź braku sprzętu (których to okoliczności najwyraźniej nie postrzegają jako ujemnie oddziałujące na jakość działań albo też traktują je jako usprawiedliwienie w przypadku niesatysfakcjonujących rezultatów działań).

Według dr Anny Kwiatkiewicz, komentującej wyniki badania w publikacji "Życie codzienne organizacji pozarządowych w Polsce": „stanowi to pewną barierę w myśleniu organizacji pozarządowych o samych sobie: przejawiają one tendencję do przekonania, że zapewnienie budżetu i sprzętu wyczerpuje kwestie organizacyjne i wystarczy sukces na tych polach, by organizacja skutecznie realizowała swoją misję. W konsekwencji pojawia się niechęć do wszelkich działań związanych z zarządzaniem/ organizowaniem/ oceną działań etc. – te aspekty są postrzegane jako typowe dla biznesu, od którego organizacje pozarządowe chcą trzymać się z daleka”.

20% organizacji na pytanie o potrzeby szkoleniowe odpowiedziała, że w ogóle ich nie ma. Pozostałe organizacje najbardziej zainteresowane są wiedzą dotyczącą pozyskiwania funduszy – takie szkolenia wybrało aż 54% organizacji. Przede wszystkim wymieniano tu szkolenia dotyczące źródeł finansowania (42%), nieco rzadziej – pisania wniosków (38%). Podobnie jak w poprzednich edycjach badania „Kondycja sektora” kolejne tematy wskazywane są już znacznie rzadziej: 25% organizacji potrzebuje szkoleń związanych ze specyficzną dziedziną, w której działają, 17% wskazuje promocję, budowę wizerunku i współpracę z mediami, 15% współpracę z biznesem, tyle samo zarządzanie finansami.

Wykres 2. NAJPOTRZEBNIEJSZE TEMATY SZKOLEŃ W OCENIE PRZEDSTAWICIELI ORGANIZACJI.

Ranking ten jest podobny do prezentowanego w portalu dwa tygodnie temu zestawienia najpopularniejszych szkoleń („Kondycja 2012: rozwój III sektora zależy od chęci uczenia się”) – wyraźny wyjątek stanowią tylko szkolenia dotyczące współpracy z biznesem, znacznie częściej wymieniane wśród szkoleń pożądanych niż wśród faktycznie wykorzystywanych. Może to wskazywać na brak tego typu oferty szkoleniowej na rynku.

Szkolenia dotyczące zarządzania zespołem, pozyskiwania wolontariuszy i organizacji ich pracy czy umiejętności interpersonalnych budzą zainteresowanie zaledwie około 10% organizacji (należy pamiętać, że respondenci mogli wskazać dowolną liczbę odpowiedzi). Tymczasem aż połowa organizacji sygnalizowała w innym miejscu problem braku osób chętnych do pracy społecznej, zaś jedna trzecia wskazywała na trudności z utrzymaniem dobrego personelu i wolontariuszy. Wydaje się więc, że wiele organizacji postrzega te problemy jako zewnętrzne, niezwiązane z własnymi kompetencjami w tej dziedzinie.

Jednocześnie trzeba pamiętać o specyfice działania polskich organizacji. Trudno oczekiwać od stowarzyszeń opartych na pracy dwóch czy trzech osób zainteresowania szkoleniami z zakresu zarządzania zespołem. W pełni naturalne jest większe zainteresowanie tego typu tematami w organizacjach posiadających liczny zespół, a zwłaszcza zatrudniających płatnych pracowników. Nawet jednak wśród organizacji, dla których regularnie pracuje ponad 10 osób, zainteresowanie szkoleniami na temat zarządzania ludźmi czy rozwoju umiejętności interpersonalnych nie przekracza 20%.

Niskie zainteresowanie szkoleniami z zakresu nowych technologii wskazuje na wciąż niewielką świadomość roli, jaką mogą one odegrać w komunikacji – zarówno z beneficjentami, jak i darczyńcami czy partnerami. Jak twierdzi w swoim komentarzu do badania ekspertka Lidia Kuczmierowska: „w latach 90. XX wieku, kiedy technologia informatyczna zaczęła wkraczać w życie gospodarcze i społeczne, organizacje pozarządowe szybko odkryły korzyści z niej płynące i zaczęły chętnie ją stosować, częściej niż samorządy oraz sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Wydaje się, iż obecnie trzeci sektor zatrzymał się w miejscu, mimo coraz mniejszej bariery infrastrukturalnej (dostęp do internetu) i finansowej”.

Jednak największą uwagę zwraca ogromna dysproporcja między zainteresowaniem szkoleniami związanymi z pozyskiwaniem funduszy a innymi dziedzinami wiedzy. Warto zauważyć, że nawet organizacje dysponujące największymi budżetami wskazują najczęściej (znacznie częściej niż inne odpowiedzi) potrzebę tego rodzaju szkoleń. Wydaje się więc, że zaplecze materialne zbyt łatwo uznawane jest za przyczynę wszelkich sukcesów i porażek, nie są doceniane natomiast różnego rodzaju kompetencje zespołu. W opinii dr Anny Kwiatkiewicz jest „to poważna bariera rozwoju organizacji; rozwoju, który wcale nie musi być tożsamy ze wzrostem – część organizacji jest zadowolona ze skali swych działań i nie planuje rozrastania się. W ich przypadku rozwój oznaczałby poprawę sposobu działania, co mogłoby zaowocować np. efektywniejszym rozdziałem pracy między pracowników, lepszym wykorzystywaniem zasobów, ograniczeniem kosztów, multiplikacją efektów projektów czy też wykorzystywaniem nowych technologii w codziennej pracy organizacji”.

Zapraszamy do zapoznania się z pełnymi wynikami badania oraz komentarzami ekspertek zamieszczonymi w publikacji „Życie codzienne organizacji pozarządowych w Polsce”.

---

Badanie „Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2012” zrealizowane zostało dzięki środkom Trust for Civil Society in CEE, Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Fundacji Batorego, Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Artykuł opracowano na podstawie raportu z badania "Życie codzienne organizacji pozarządowych w Polsce", opublikowanego w portalu ngo.pl.