Koncepcja CSR w Polsce - stan obecny i perspektywy rozwoju. Relacja z konferencji
We wtorek, 6 czerwca 2006 w Siedzibie Biura Banku Światowego przy ul. Emilii Plater w Warszawie miała miejsce konferencja poświęcona koncepcji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (CSR - corporate social responsability) w Polsce. Zorganizowana została przez Centrum CSR.PL, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Fundację im. Friedricha Eberta przy wsparciu Biura Banku Światowego w Polsce. Wzięli w niej udział przedstawiciele rozmaitych środowisk: rządowych, związków zawodowych, dyrektorzy i prezesi przedsiębiorstw, ludzie nauki oraz organizacje pozarządowe.
dr Cezary Banasiński
Clemens Rode z Fundacji im. Friedricha
Eberta przypomniał, że pielęgnowanie partnerstwa społecznego nie
jest nowym tematem w Polsce. W Polsce wdrożono przepisy, będące
podstawą do tego, by przedsiębiorcy mogli się konsultować i wdrażać
CSR, zwłaszcza w dużych firmach, tak by działały one przyzwoicie.
Pan Rode wskazał na społeczną odpowiedzialność biznesu jako na
element europejskiego modelu społecznego. Uwydatnił gospodarkę
rynkową, a nie wolnorynkową i potrzebę informowania, konsultowania
się ze sobą nawzajem przez cały czas, gdyż pozwoli to na życie w
harmonii ze swoim otoczeniem społecznym, gospodarczym. Wymienił
dwie możliwości negocjowania. Pierwsza to ta, w której zwycięzca
bierze wszystko i druga prowadząca do wniosku, że wszyscy mogą
skorzystać i że warto się spotykać i negocjować, czego życzył
wszystkim uczestnikom konferencji.
Następne słowo wstępu wygłosił Edgar
Saravia, Szef Biura Banku Światowego w Polsce. Położył on
nacisk na rozwój. Chodzi o "odpowiedzialność biznesu za
przyczynianie się do trwałego rozwoju przez współpracę z
pracownikami i ich rodzinami".
Ostatnim mówcą otwierającym spotkanie był
Grzegorz Piskalski, współzałożyciel Centrum CSR.Pl. Zwrócił
on uwagę na budowanie strategii CSR możliwej jedynie dzięki
dialogowi z rządem, ze społeczeństwem obywatelskim i organizacjami
pozarządowymi.
cd.
Po słowach wprowadzenia zostały przedstawione
trzy panele dyskusyjne. Pierwszy panel dotyczył roli instytucji
rządowych w promowaniu CSR. Prof. dr hab. Wojciech
Gasparski, dyrektor Centrum Etyki biznesu, stwierdził, że
znaczenie społeczne biznesu rośnie. Dlatego powinna się zwiększyć
również odpowiedzialność firm, które są członkami społeczeństwa.
Porównał polską gospodarkę do Rzeczpospolitej szlacheckiej, w
której podmiotami są arystokraci, to znaczy dzisiejsze firmy, a nie
mieszkańcy. Nie istnieje zatem, według niego "obywatelska republika
gospodarcza. Brakuje traktowania wszystkich nas, którzy jesteśmy
interesariuszami, jako tych, którym przysługuje podmiotowość
gospodarcza". Prof. Gasparski zaznaczył, że instytucje państwowe
powinny dawać dobry przykład, dbać o honor administracji, wzmacniać
rangę Służby Cywilnej, zapobiegać korupcji.
Następna prezentacja prof. dr. hab. Witolda
Orłowskiego, dyrektora szkoły Biznesu Politechniki
Warszawskiej, była refleksją na temat potrzeby wsparcia CSR ze
strony rządu. Podał on przykład albańskiej i rumuńskiej piramidy
finansowej, która została stworzona przez nieuczciwych ludzi i jej
rozpad doprowadził do zachwiania gospodarek tych państw. Otworzyło
się ogromne pole do dyskusji, bo skoro ludzie są nieuczciwi, to kto
może zatrzymać piramidę. Prof. Orłowski pokazał błędne rozumienie
CSR. Nie jest to działalność charytatywna, ulgi podatkowe nie mają
nic wspólnego z odpowiedzialnością społeczną firm. Państwo powinno
wspierać Społeczną Odpowiedzialność Biznesu przez wzmocnienie
administracji publicznej, wspieranie społeczeństwa obywatelskiego,
organizacji i inicjatyw pozarządowych, piętnowanie
nieodpowiedzialnej działalności ze strony firm, niedopuszczanie do
ukrywania się za prawem, zachęcanie do działań samoregulacyjnych.
Potrzebna jest również edukacja konsumenta.
W pierwszym panelu nie zabrakło stanowiska
Rządu RP w obszarze CSR. Przedstawił je Marcin Palutko z
Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Przedsiębiorstwa są
głównymi aktorami CSR. Etyczne działania wpływają na sukcesy w
biznesie. Istotny jest czynnik zaufania w odpowiedzialnej
działalności biznesu. Trzeba rozpowszechniać informacje, wspierać
małe przedsiębiorstwa. Powinniśmy tak jak Włosi, czy Hiszpanie
stworzyć centrum CSR i spotykać się częściej, aby wymieniać swoje
spostrzeżenia.
Potem zabrała głos Agnieszka Zawartko,
Radca Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Zaprezentowała wyniki badań dotyczące zaangażowania przedsiębiorców
w działania na rzecz konsumentów i społeczeństwa. Wynika z nich, że
rośnie świadomość dotycząca reguł działania rynku, znajomość
systemu sądownictwa polubownego, jednak ciągle jest to stosunkowo
mały procent.
Następnym mówcą był dr Sławomir Nowotny,
socjolog, wykładowca Collegium Civitas , który wyodrębnił "trzy W":
wolę, wiedzę i wrażliwość, jako niezbędne w budowaniu systemu
etycznego. System ten powinien przywrócić szczerość językowi
gospodarki, dostarczyć wiedzy o co chcemy dbać i zapewnić
monitorowanie. Do odpowiedzialności nie może zachęcać jedynie
państwo. "Mówi się policjantowi: zmuś mnie do tego, żebym był
etyczny". Potrzebne jest rozwiązywanie nieuchronnych konfliktów na
gruncie etyki, a nie sporów sądowych. Zdaniem dr Nowotnego powinno
się wspierać pionierów, bo "niektórzy tak wyprzedzają swoją epokę,
że muszą na nią poczekać w miejscach odosobnienia". Społeczna
Odpowiedzialność Biznesu wobec konsumentów, to lepsza jakość i
obsługa za uczciwszą cenę. Chodzi o to, by móc "funkcjonować bez
złoczyńców, a nie tam, gdzie jest policja".
Barbara Łoboda, z Krajowego Punktu
Kontaktowego OECD, podkreśliła rolę promowania wytycznych, to
znaczy kodeksu etycznego dla inwestorów.
cd.
Drugi panel konferencji został zatytułowany: Pracownicy jako beneficjenci CSR.
Prof. dr hab. Stanisława Borkowska
zaznaczyła, że stosowanie Społecznej Odpowiedzialności Biznesu
opłaca się firmom, "bo każde zaangażowanie, przekształca się na
dodatkowe dodane efekty". Mec. Lech Obara ze Stowarzyszenia
Poszkodowanych przez Wielkie Sieci Handlowe "Biedronka",
stwierdził, że poprzez pomoc prawną ludziom, którzy przed sądem
pracy są równi, "Biedronka" się zmieniła. Kolejnymi panelistami
byli: Renata Juszkiewicz, dyrektor Przedstawicielstwa METRO
AG w Polsce, Czesław Grzesiak, wiceprezes Zarządu TESCO
Polska Sp. z o.o., Anna Sierpińska, dyrektor Marketingu i
Komunikacji Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. Przedstawili oni, w
jaki sposób koncepcja CSR funkcjonuje w ich firmach i podkreślali
jej ważność i starania, by być społecznie odpowiedzialnym
przedsiębiorstwem. Po podsumowaniu drugiego panelu przez Adama
Bodnara z Centrum CSR.PL miały miejsce pytania do
przedstawicieli przedsiębiorstw i komentarze płynące ze strony
uczestników konferencji. Pojawił się wniosek, iż być może padło już
zbyt wiele definicji i teorii na temat CSR, a należałoby więcej
zająć się praktyką.
Po krótkiej dyskusji nastąpiło bezpośrednie
połączenie z Waszyngtonem, w trakcie którego będący tam dr Piotr
Mazurkiewicz, specjalista CSR Banku Światowego podał pięć
punktów koniecznych dla funkcjonowania koncepcji Społecznej
Odpowiedzialności Przedsiębiorstw. W pierwszym punkcie zwrócił
uwagę na potrzebę jasnego stanowiska rządu odnośnie CSR. Nie chodzi
o nowe regulacje, ale dostosowanie starych. Należy wynagradzać
firmy działające odpowiedzialnie np. przez zmianę w ustawie
zamówień publicznych. Po drugie należy edukować organizacje
pozarządowe i konsumentów. Po trzecie potrzebne jest wsparcie rządu
i organizacji pozarządowych dla inicjatyw biznesowych. Po czwarte
konieczne są negocjacje między rządem a sektorem prywatnym,
zgodności ze standardami europejskimi. Po piąte, należy informować
firmy o koncepcji CRS.
Panel trzeci konferencji miał na celu ocenę
postępów CSR w Polsce. Jak stwierdził Bolesław Rok,
Wiceprezes Forum Odpowiedzialnego Biznesu, firmy zaczęły postępować
odpowiedzialnie w swoim biznesie i partnerstwo z organizacjami
pozarządowymi jest częścią CSR. Paulina Kaczmarek z Global
Compact w Polsce, Grzegorz Gruca, członek Zarządu Fundacji
Polska Akcja Humanitarna, Jeremi Mordasewicz, Konfederacja
Pracodawców Prywatnych "Lewiatan", Krzysztof Zgoda, Komisja
Krsjowa NSZZ "Solidarność", Kinga Lohman, dyrektor
Wykonawczy Koalicji KARAT, przedstawiali swoją działalność w której
koncepcja CSR należy do priorytetów i pozwala na rozwiązanie wielu
problemów.
Konferencja dotycząca Społecznej
Odpowiedzialności Biznesu była kolejnym krokiem w stronę promowania
etyki w działalności gospodarczej. Ponieważ jedynie
odpowiedzialność, uczciwość i wzajemny dialog mogą przynieść owocne
zmiany w otaczającym świecie i w nas samych.
Źródło: Uczestnictwo w konferencji