Komunikat UE: Zarządzanie granicami i bezpieczeństwo wewnętrzne
Komisja zainicjowała debatę na temat przyszłych ram wydajniejszych i inteligentniejszych systemów informacyjnych do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego.
Komisja Europejska przyjęła 6 kwietnia 2016 r. komunikat w sprawie wydajniejszych i inteligentniejszych systemów informacyjnych dla ochrony granic i bezpieczeństwa, w którym określono możliwe sposoby usprawnienia zarządzania granicami zewnętrznymi i podniesienia poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego w UE dzięki istniejącym i przyszłym systemom informacyjnym.
Komunikat inicjuje proces strukturalnego udoskonalenia architektury unijnego systemu zarządzania danymi z pełnym poszanowaniem praw podstawowych, gwarantując zwłaszcza ochronę danych osobowych. W komunikacie sformułowano działania służące poprawie funkcjonowania i interoperacyjności istniejących systemów informacyjnych i potencjalnych nowych systemów z myślą o wyeliminowaniu luk informacyjnych.
Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans powiedział: „Służby graniczne i organy ścigania muszą w razie konieczności dysponować odpowiednim dostępem do wszystkich istniejących baz danych, aby uzyskać wsparcie w wykonywaniu swoich konkretnych zadań.Skuteczniejsza wymiana informacji to kwestia, której nadaliśmy priorytetowe znaczenie w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa, a ostatnie ataki tylko umocniły nasz przekonanie o słuszności naszych działań. Znajdziemy sposób, by zrealizować ten cel, dbając jednocześnie o bezpieczeństwo danych obywateli oraz dopilnowując, by nie naruszano ich prawa do prywatności. Naszą intencją nie jest stworzenie swego rodzaju unijnego „wielkiego brata”, lecz zapewnienie wszystkim naszym służbom informacyjnym, służbom granicznym i służbom bezpieczeństwa inteligentnego, proporcjonalnego i dokładnie uregulowanego dostępu, którego potrzebują, by wykonywać spoczywające na nich zadanie, czyli by chronić nas i swobody, których bronimy”.
Komisarz ds. migracji i spraw wewnętrznych Dimitris Avramopoulos dodał: „Ataki terrorystyczne na naszym terytorium uwydatniły zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa w momencie, gdy musimy się zmierzyć z kryzysem migracyjnych o niespotykanych dotąd rozmiarach. Wymiana informacji ma krytyczne znaczenie w kontekście obu tych zjawisk. Nasze straże graniczne, organy celne, funkcjonariusze policji i organy sądowe muszą mieć dostęp do niezbędnych informacji oraz odpowiednich narzędzi, aby móc szybko, wydajnie i skutecznie reagować na te problemy”.
Na szczeblu UE istnieje szereg systemów informacyjnych, które pozwalają funkcjonariuszom straży granicznej i funkcjonariuszom policji uzyskać informacje na temat osób przekraczających granice, jednak dostęp do tych systemów ze strony właściwych organów oraz architektura systemów zarządzania danymi nie pozwalają skutecznie zaradzić obecnym zagrożeniom. Interoperacyjność systemów informacyjnych wskazano już jako priorytetowe wyzwanie w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa; na kwestię tę uwagę zwróciła również Rada Europejska i Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.
Zainicjowane prace będą stanowić uzupełnienie wniosku w sprawie utworzenia Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie danych dotyczących przelotu pasażera i zmienionych wniosków w sprawie sytemu wjazdu/wyjazdu, które przedłożono 6 kwietnia 2016 r. Komisja postanowiła powołać grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. systemów informatycznych i interoperacyjności z udziałem agencji UE, ekspertów krajowych i zainteresowanych instytucji, aby zainicjować ten proces. W oparciu o wyniki prac grupy ekspertów Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie konkretne koncepcje stanowiące podstawę wspólnej dyskusji na temat dalszych kroków.
W ramach tego procesu refleksji Komisja wystąpi również o opinię Europejskiego Inspektora Ochrony Danych i krajowych organów ochrony danych skupionych w Grupie Roboczej Art. 29. Poszanowanie praw podstawowych wymagać będzie dobrze zaprojektowanych i prawidłowo stosowanych technologii i systemów informacyjnych. Technologia i systemy informacyjne mogą pomóc organom publicznym w ochronie praw podstawowych obywateli. Celem Komisji jest opracowanie strategii, która pozwoli skuteczniej chronić granice zewnętrzne i podnieść poziom bezpieczeństwa wewnętrznego z pełnym poszanowaniem wymogów w zakresie ochrony danych.
Kontekst
Europa to mobilne społeczeństwo. Wewnętrzne i zewnętrzne granice przekraczają codziennie miliony obywateli UE i obywateli państw trzecich. W 2015 r. Unię odwiedziło ponad 50 mln obywateli państw spoza UE, którzy w sumie ponad 200 mln razy przekroczyli granice zewnętrzne strefy Schengen. Oprócz tego legalnego ruchu turystycznego w samym 2015 r. w następstwie konfliktu w Syrii i sytuacji kryzysowych w innych miejscach na świecie zanotowano 1,8 mln przypadków nielegalnego przekroczenia zewnętrznych granic Europy.
Utworzenie strefy Schengen bez granic wewnętrznych przyniosło znaczne korzyści obywatelom Unii i unijnym przedsiębiorcom. Aby zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa wewnętrznego i swobodny przepływ osób w obrębie strefy Schengen, wobec braku granic wewnętrznych w strefie Schengen należy zadbać o silnie chronione i solidne granice zewnętrzne.
Na szczeblu UE funkcjonuje szereg systemów informacyjnych, które zapewniają funkcjonariuszom straży granicznej i funkcjonariuszom policji dostęp do istotnych informacji na temat osób. Istniejące systemy informacyjne powinny być w pełni wykorzystywane przez państwa członkowskie i właściwe agencje UE, a tam, gdzie tego jeszcze nie dokonano, należy stworzyć techniczne łącza do wszystkich tych systemów i baz danych. Kwestią niecierpiącą zwłoki jest również wyeliminowanie utrwalonych niedociągnięć w procesie zasilania unijnych baz danych stosownymi informacjami oraz w procesie wymiany informacji w całej Unii.
W razie konieczności i w miarę możliwości należy w przyszłości zapewnić wzajemne połączenie systemów i ich interoperacyjność. Należy ponadto ułatwić jednoczesne przeszukiwanie systemów, aby zapewnić funkcjonariuszom straży granicznej lub policji dostęp do wszystkich istotnych informacji, gdy wymagają tego wykonywane przez nich zadania.
Architektura systemów zarządzania danymi powinna mieć strukturę modułową, w pełni wykorzystując najnowsze rozwiązania techniczne i uwzględniając kwestię ochrony prywatności już w fazie projektowania. Pełne poszanowanie wszystkich praw podstawowych zarówno obywateli UE, jak i obywateli państw trzecich, zgodnie z Kartą praw podstawowych, od samego początku powinno stanowić obowiązkowy element całego procesu.
Dodatkowe informacje:
