Komisja się sprawozdaje: Przepisy UE dotyczące zwalczania dyskryminacji
Przepisy UE dotyczące zwalczania dyskryminacji ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek i orientację seksualną zostały wdrożone do prawa krajowego we wszystkich państwach członkowskich. Nadszedł czas, aby umożliwić stosowanie tych przepisów w praktyce – to kluczowe wnioski sprawozdania Komisji Europejskiej.
Do największych wyzwań należą brak świadomości publicznej na temat przysługujących praw oraz zaniżanie liczby przypadków dyskryminacji. Aby wspierać ten proces, Komisja oferuje środki finansowe na przeprowadzenie szkoleń dla prawników praktyków w zakresie prawa dotyczącego równości, a tym samym podniesienie świadomości. Komisja Europejska opublikowała również poradnik dla ofiar dyskryminacji (załącznik 1 do sprawozdania).
- Zasada niedyskryminacji to jedna z podstawowych zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Wszyscy są równi wobec prawa i każdy ma prawo do życia wolnego od dyskryminacji – stwierdziła komisarz UE ds. sprawiedliwości Viviane Reding. - To dzięki unijnym przepisom antydyskryminacyjnym oraz działaniom Komisji na rzecz egzekwowania prawa obywatele mogą korzystać z tych praw we wszystkich 28 państwach członkowskich. Prawa przysługujące tym, których dotyka dyskryminacja, powinny mieć zastosowanie w praktyce; osoby te powinny wiedzieć, gdzie zgłosić się po pomoc oraz jak znaleźć dostęp do wymiaru sprawiedliwości – oto obecne wyzwanie.
Sprawozdanie analizuje sytuację trzynaście lat po przyjęciu w 2000 r. przełomowych, antydyskryminacyjnych dyrektyw UE. Przepisy zabraniają dyskryminacji w wielu istotnych dziedzinach ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne, oraz w miejscu pracy ze względu na wiek, religię lub przekonania, niepełnosprawność lub orientację seksualną. Obie dyrektywy wdrożono do prawa krajowego na skutek działań Komisji we wszystkich 28 państwach członkowskich (zob. kontekst).
Niemniej jednak w sprawozdaniu dowodzi się, że prawidłowe stosowanie tych przepisów w praktyce wciąż pozostaje wyzwaniem. Obywatele mogą nie zawsze być świadomi swoich praw, jak np. tego, że przepisy UE chronią ich przed dyskryminacją podczas ubiegania się o pracę, jak również w samym miejscu pracy. Podobnie brak danych na temat równości, za których gromadzenie odpowiedzialne są państwa członkowskie, utrudnia określenie liczby przypadków dyskryminacji i ich monitorowanie. Prawdopodobnie jedynie niewielki ułamek przypadków dyskryminacji jest rzeczywiście zgłaszany, przede wszystkim ze względu na brak wiedzy w tym zakresie.
W celu zagwarantowania, że obowiązujące w UE prawo do równego traktowania jest odpowiednio stosowane w praktyce, Komisja zaleca państwom członkowskim dołożyć wszelkich starań, aby:
- w dalszym ciągu podnosić wiedzę ogółu społeczeństwa w zakresie praw antydyskryminacyjnych oraz skupić działania na tych, którzy są najbardziej narażeni na dyskryminację, włączając w nie pracodawców i związki zawodowe. Komisja zapewnia środki finansowe na wsparcie takich działań. Ponadto opublikowała praktyczny poradnik dla ofiar dyskryminacji (zob. załącznik 1 do dzisiejszego sprawozdania).
- ułatwić zgłaszanie przypadków dyskryminacji przez jej ofiary poprzez zwiększenie dostępu do mechanizmów składania skarg. Krajowe organy ds. równości odgrywają tutaj kluczową rolę. Komisja będzie w dalszym ciągu wspierać tworzenie sieci kontaktów organów zajmujących się równością oraz zapewniać, aby mogły one skutecznie wykonywać swoje zadania, zgodnie z prawem UE.
- zapewniać dostęp do wymiaru sprawiedliwości osobom dotkniętym dyskryminacją. Komisyjny poradnik dla ofiar dyskryminacji zawiera szczegółowe wskazówki dotyczącego tego, w jaki sposób przedstawić zarzut dyskryminacji i kontynuować postępowanie z taką skargą. Komisja finansuje szkolenia dla prawników praktyków oraz organizacji pozarządowych reprezentujących ofiary dyskryminacji na temat stosowania prawa UE dotyczącego równości.
- odnieść się do szczególnej dyskryminacji Romów w ramach krajowych strategii integracji Romów, między innymi poprzez wdrożenie wytycznych Komisji zawartych w niedawno przyjętym zaleceniu Rady w sprawie integracji Romów (IP/13/1226).
Sprawozdanie zawiera również szczegółowy przegląd orzecznictwa od czasu przyjęcia dyrektyw (załącznik 2 do sprawozdania) oraz rzuca światło zwłaszcza na dyskryminację ze względu na wiek, która doprowadziła do wydania wielu przełomowych orzeczeń (załącznik 3 sprawozdania).
Kontekst
Unijne przepisy antydyskryminacyjne określają spójny zestaw praw i obowiązków we wszystkich państwach członkowskich UE wraz z procedurami mającymi na celu pomoc ofiarom dyskryminacji. Wszyscy obywatele UE mają prawo do: ochrony prawnej przed bezpośrednią i pośrednią dyskryminacją, równego traktowania w zakresie zatrudnienia, uzyskania pomocy od krajowych organów ds. równości oraz do złożenia skargi na drodze postępowania sądowego lub administracyjnego.
COM(2014)2: Joint Report on the application of Council Directive 2000/43/EC of 29 June 2000 implementing the principle of equal treatment between persons irrespective of racial or ethnic origin (‘Racial Equality Directive’) and of Council Directive 2000/78/EC of 27 November 2000 establishing a general framework for equal treatment in employment and occupation (‘Employment Equality Directive’)
SWD(2014)5: Annexes to the Joint Report on the application of the Racial Equality Directive (2000/43/EC) and the Employment Equality Directive (2000/78/EC)
Dodatkowe informacje:
- Informacje dla prasy: Sprawozdanie na temat stosowania dyrektyw i załączniki
- Komisja Europejska – Przeciwdziałanie dyskryminacji
- Strona internetowa wiceprzewodniczącej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości
- Wiceprzewodnicząca Viviane Reding na Twitterze: @VivianeRedingEU
- Wymiar sprawiedliwości UE na Twitterze: @EU_Justice
