Dwa miesiące przed wyborami do Parlamentu Europejskiego Komisja Europejska opublikowała dwa sprawozdania, w których przedstawiła i podsumowała działania podjęte w celu uczynienia wyborów jeszcze bardziej demokratycznymi i przybliżenia obywatelom polityki UE.
W pierwszym sprawozdaniu przeanalizowano, w jaki sposób przedstawione rok wcześniej zalecenia Komisji, dotyczące zwiększenia przejrzystości i legitymacji demokratycznej wyborów do Parlamentu Europejskiego (IP/13/215), zostały zastosowane przez państwa członkowskie i partie polityczne. Najważniejszym zaleceniem było zwrócenie się do europejskich partii politycznych o wyznaczenie głównych kandydatów na stanowisko przewodniczącego Komisji.
W drugim sprawozdaniu przeanalizowano nowe narzędzie komunikacji umożliwiające dialog z obywatelami, opracowane przez Komisję w ciągu ostatnich 18 miesięcy z myślą o informowaniu obywateli, przywracaniu zaufania do instytucji europejskich i krajowych, a także uświadamianiu obywatelom, że ich głos liczy się w UE.
Publikacja tych dwóch sprawozdań zbiegła się z ostatnią z cyklu dialogów europejskich debatą na temat przyszłości Unii Europejskiej, która odbyła się 21 marca 2014 r. w Brukseli
(IP/14/295 pl).
Wybory do Parlamentu Europejskiego muszą być prawdziwie europejskim wydarzeniem. Obywatele muszą wiedzieć, w jaki sposób ich wybór wpasowuje się w cały europejski mechanizm. Po raz pierwszy w historii integracji europejskiej rozpoczęto debatę dotyczącą jasno określonych kandydatów na przewodniczącego Komisji. Są to narodziny prawdziwej europejskiej demokracji – powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa. – Jednak demokracja to nie tylko dzień wyborów. To całoroczna debata o przyszłości Europy z obywatelami na poziomie lokalnym. Przeprowadziliśmy ponad 50 dialogów obywatelskich w każdym państwie członkowskim UE i stwierdziliśmy, że obywatele naprawdę chcą uczestniczyć w bezpośredniej dyskusji z politykami na temat kwestii europejskich. W Europie potrzebujemy rozmawiania ze sobą, a nie o sobie.
Przygotowania do wyborów do Parlamentu Europejskiego
Przeprowadzono łącznie ponad 50 debat we wszystkich państwach członkowskich z 22 komisarzami europejskimi, posłami do Parlamentu Europejskiego i politykami szczebla krajowyego, regionalnego lub lokalnego.
Ponad 16 tys. obywateli wzięło udział w debatach obywatelskich, a ponad 105 tys. osób uczestniczyło w nich za pośrednictwem transmisji na żywo w internecie oraz mediów społecznościowych. Debaty były otwarte dla wszystkich obywateli.
Otwarte debaty z europejskimi, krajowymi i lokalnymi politykami okazały się wyjątkowym sposobem nawiązywania bezpośredniego kontaktu z obywatelami oraz stały się częścią przygotowań Komisji Europejskiej do majowych wyborów do Parlamentu Europejskiego. Dzięki nim obywatele mogą bezpośrednio kierować swoje pytania dotyczące przyszłości Unii i kierunków polityki UE do polityków europejskich i krajowych. Podejście to ułatwiło nadanie dialogom charakteru prawdziwie europejskich wydarzeń, przyczyniając się do rozwoju europejskiej przestrzeni publicznej.
Potrzeba takich dialogów została potwierdzona przez obywateli. Obecnie dwie trzecie Europejczyków ma poczucie, że ich głos nie jest brany pod uwagę (zob. załącznik 4) i prawie 9 na 10 uczestników (88 proc.) zdecydowanie opowiedziało się podczas dialogów obywatelskich za większą ilością takich inicjatyw.
Komisja przyjęła 12 marca 2013 r. zalecenie, w którym wezwała europejskie partie polityczne, by wyznaczyły swych kandydatów na przewodniczącego Komisji i zaleciła, by wskazali oni swoją przynależność do europejskiej partii politycznej. Po upływie roku sześć europejskich partii politycznych wskazało swoich kandydatów oraz zaplanowało przeprowadzenie kampanii informacyjnych dotyczących programów tych kandydatów. Upolitycznienie wyborów obejmujące głównych kandydatów zyskało również szerokie poparcie wśród obywateli – ostatnie badanie opinii publicznej przeprowadzone przez Eurobarometr i dotyczące przyszłości Europy, które opublikowano w marcu 2014 r., wskazuje, że siedmiu na dziesięciu Europejczyków poszłoby nawet dalej, proponując, by przewodniczący Komisji był wybierany bezpośrednio przez obywateli UE.
Dzięki działaniom Komisji państwa członkowskie również szybko dokonały transpozycji przepisów UE (dyrektywa 2013/1/UE) mających ułatwić kandydatom kandydowanie w państwie członkowskim, które jest ich miejscem zamieszkania (IP/14/87). Wszystkie państwa członkowskie przyjęły przepisy związane z transpozycją i wszystkie – z wyjątkiem jednego (Czech, zob. MEMO/14/241) powiadomiły już Komisję o tych przepisach.
Niektóre z wyzwań nadal są aktualne. Nie zrealizowano jeszcze wezwania Komisji do wyznaczenia jednego dnia wyborczego w całej Europie i do wskazania przez partie polityczne swojej przynależności do europejskiej partii politycznej na kartach do głosowania. W tym drugim przypadku jest to spowodowane faktem, że prawo wyborcze w kilku państwach członkowskich nie pozwala na umieszczanie nazw lub symboli europejskich partii politycznych na kartach do głosowania.
Po wyborach do Parlamentu Europejskiego Komisja przedstawi pełne sprawozdanie dotyczące wdrożenia jej zaleceń.
Sprawozdanie na temat zaleceń w sprawie wyborów do Parlamentu Europejskiego
