Od 20 lat w pierwszym dniu grudnia na całym świecie obchodzony jest Dzień AIDS. Rocznica ta przypominać o niepokojących statystykach dotyczących zakażeń HIV i promować skuteczną profilaktykę, bowiem to głównie programy prewencji HIV i unikanie ryzykownych zachowań są sposobami na skuteczną walkę z nowymi zakażeniami.
Na całym świecie żyje ponad 33 miliony osób zakażonych,
najwięcej zakażonych HIV, jak i chorych na AIDS żyje w Afryce
środkowej i południowo-wschodniej. Jednak nie wszyscy mają dostęp
do odpowiedniego leczenia. Na początku 2008 roku, leczenie
antyretrowirusowe otrzymała jedynie jedna trzecia wymagających go
mieszkańców krajów rozwijających się oraz zaledwie jedna trzecia
kobiet wymagających podania leków zapobiegających przeniesienia
wirusa HIV z matki na dziecko.
FAKTY O HIV i AIDS
- AIDS jest czwartą co do powszechności przyczyną zgonów na świecie i najbardziej powszechną przyczyną śmierci w Afryce Subsaharyjskiej
- Kobiety stanowią 59% żyjących z HIV w Afryce Subsaharyjskiej
- Szacuje się, że ponad 6% populacji Afryki Subsaharyjskiej,
około 24,5 mln ludzi, żyło z HIV lub AIDS w 2005 roku.
Kobiety stanowią od kilku lat mniej więcej stały,
pięćdziesięcioprocentowy udział w ogólnej liczbie żyjących z HIV.
Jednakże w wielu krajach obserwuje się wzrost zakażeń wśród kobiet,
dotyczy to krajów Afryki Subsaharyjskiej, jak również Azji i Europy
środkowowschodniej.
KOBIETY WŚRÓD OSÓB DOROSŁYCH ŻYJĄCYCH Z HIV:
- Ameryka Północna 26%
- Europa Zachodnia i Środkowa 28%
- Europa Wschodnia/Azja Środkowa 28%
- Azja Wschodnia 28%
- Azja Płn i Płn-Wschodnia 30%
- Ameryka Łacińska 30%
- Afryka Płn. i Blisko Wschód 48%
- Karaiby 53%
- Afryka Subsaharyjska 59%
- Świat 48%
Źródło: UNAIDS: Report on the global AIDS epidemic, 2006
Kobiety na całym świecie są szczególnie narażone na ryzyko
zakażenia HIV, nie tylko ze względu na swoją fizjologię (większa
biologiczna podatność na zakażenie), ale również ze względu na
pozycję społeczną i uwarunkowania kulturowe oraz religijne
(wymuszane małżeństwa nieletnich). Tematyka dotycząca seksu wciąż w
wielu krajach rozwijających się stanowi tabu. Nie istnieją programy
edukacyjne dotyczące zdrowia seksualnego, co powoduje utrzymywanie
się wielu mitów i nieporozumień dotyczących seksu i HIV, co z kolei
przekłada się na wzrost liczby zakażeń HIV, jak również eskalacji
dyskryminacji już zakażonych i chorych na AIDS. Nie ma
wystarczającej liczby (jeśli w ogóle funkcjonują) centrów zdrowia
seksualnego, zapewniających środki antykoncepcyjne, testowanie i
leczenie (vide casus Nigerii opisany w raporcie). Brak także
skoordynowanych działań związanych z HIV i AIDS i dystrybucją leków
antyretrowirusowych na poziomie lokalnym.
Powszechny dostęp do programów profilaktycznych, odpowiedniego
leczenia, opieki i wsparcia jest wciąż priorytetowym zadaniem dla
przywódców współczesnego świata. O HIV i AIDS mówi Milenijny Cel
Rozwoju (MCR) numer 6, który ma na celu powstrzymanie i zawrócenie
rozprzestrzeniania się HIV i AIDS do roku 2015. Jest to
nieodłącznie połączone z potrzebą globalnego zwalczania ubóstwa
oraz innych czynników społeczno-ekonomicznych, które zwiększają
możliwość zakażenia HIV, jak np. brak równości płci i skutecznych
programów na rzecz wzmocnienia pozycji kobiet w
społeczeństwie.
Potrzeba zajęcia się problemem AIDS została również
wyartykułowana w 2005 roku podczas Szczytu Organizacji Narodów
Zjednoczonych, gdzie przywódcy światowi zobowiązali się do masowej
odpowiedzi na AIDS, poprzez zapewnienie powszechnego dostępu do
środków prewencyjnych, leczenia i wsparcia dla wszystkich, którzy
go potrzebują do roku 2010.
Niestety, rzeczywistość nie wygląda optymistycznie. Światowa
Organizacja Zdrowia dokonała analizy, której wyniki pokazują, że
powszechnie stosowane testy w kierunku HIV u osób powyżej 15 roku
życia oraz odpowiednie leczenie mogłoby doprowadzić do znacznego
ograniczenia liczby chorujących na AIDS. Jednakże idea rozbija się
o powszechna niewydolność służby zdrowia, co uniemożliwia
przeprowadzenie takiego planu.
