Publicystyka - ngo.pl

Polskie organizacje pozarządowe  coraz sprawniej wywiązują się ze swoich statutowych działań. Pomaga im w tym specjalista od dialogu między samorządem a trzecim sektorem - pełnomocnik. Ustawy nakazują, zakazują i nakładają na samorządy obowiązek realizacji zadań odpowiadającym ich kompetencjom. Współpraca z organizacjami pozarządowymi jest jednym z zadań głównych gmin czy powiatów. Współpracę tę reguluje artykuł 7 ust.1 pkt.19 ustawy o samorządzie gminnym ( Dz.U.z 2001r Nr142, poz. 1591 z późn. zm.). Biblią każdej organizacji pozarządowej oprócz statutu jest ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. 2003 r. Nr 96 poz. 873 z późn. zm.), która określa nie tylko pola działania każdej organizacji pozarządowej ale również formy współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego. Wychodząc naprzeciw ogromnym potrzebom istniejących i nowo powstałych organizacji pozarządowych do życia powołano osobę, której zadaniem byłoby usprawnienie współpracy jednostki samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych. Z danych zebranych przez Dolnośląską Federację Organizacji Pozarządowych wynika, że w 29 badanych powiatach Dolnego Śląska, pracuje przeszło 230 pełnomocników NGO (dane pochodzą z I kwartału 2010 r..

Organizacje pozarządowe mają swoje korzenie w ewolucji szeregu procesów społecznych, wywodzących się z pierwotnego dążenia człowieka do zrzeszania się, tworzenia więzi społecznych z innymi, poczucia przynależności do pewnej grupy oraz możliwości realizowania w tej grupie indywidualnych celów. Takie priorytety organizacji pozarządowej wskazuje Centrum Aktywności Lokalnej w wydanej przez siebie książce pt. ”Edukacja i animacja społeczna w środowisku lokalnym”. Niewątpliwie, główną funkcją każdego pełnomocnika jest dążenie do budowania więzi członków danej organizacji jak również przedstawicieli różnych podmiotów. Należy pamiętać, że nadrzędnym celem pracy organizacji pozarządowych jest poprawa sytuacji życiowej lokalnej społeczności. Wspierając organizacje wspiera on swoim działaniem również lokalną społeczność.

• Miałam doświadczenie związane z funkcjonowaniem i potrzebami III sektora. Wcześniej działałam w wielu organizacjach pozarządowych, więc dobrze rozumiem ich potrzeby i cele. Wiem, że pracują w nich ludzie, którzy chcą być aktywni i mają pomysły, by coś zmienić na lepsze. To do nas należy, by pokazać im, że ich słuchamy i chcemy im wyjść naprzeciw - mówi Kazimiera Rusin, zastępca burmistrza Prusic.

Do zadań pełnomocnika należy również budowanie współpracy między liderami organizacji pozarządowych, której wynikiem mogą okazać się wspólne przedsięwzięcia. Zaktywizować społeczność jest niezwykle ciężko, dlatego też pełnomocnicy motywują organizacje do podejmowania kroków mobilizujących ludzi do działania mającego poprawić ich sytuację życiową. Dialog między lokalną społecznością a organizacjami pozarządowymi jest niezwykle ważny, jeżeli chodzi o uzyskanie dobra finalnego, którym w tym wypadku stanie się realizacja zadania powierzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego właśnie organizacji pozarządowej.

O to aby ten dialog odbył się bez zarzutów zadbać musi nie kto inny jak pełnomocnik NGO.

Mieszkańcy często nie znają  założeń gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych. Trzeba to zmienić, dlatego pełnomocnicy starają się, by organizacje pozarządowe pomagały we współpracy z samorządami  w aktywizacji społeczeństwa. Dodatkowo podczas spotkań urzędników z organizacjami okazuje się nieraz, że wiele organizacji  tak naprawdę nie zna się nawzajem, nie wiedzą na jakim polu działają. W pierwszej kolejności to właśnie należy zmienić. Organizacje muszą się poznać, by wiedzieć, jakie działania mogą podjąć wspólnie.

Bycie łącznikiem pomiędzy III sektorem a samorządem nie wyczerpuje oczywiście możliwości działalności pełnomocnika. O zakresie jego obowiązków decyduje program współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi, który najczęściej tworzy właśnie pełnomocnik, coraz częściej konsultując jego ramy z trzecim sektorem. Pomoc organizacjom pozarządowym według założeń ustawowych przybiera dwojaką formę: finansową i pozafinansową. Oprócz wcześniej wymienionych obowiązków pełnomocnika do pozafinansowych form pomocy NGO-som należy zamieszczanie informacji dotyczących organizacji pozarządowych w Biuletynie Informacji Publicznej oraz aktualizowanie serwisu internetowego dla organizacji pozarządowych, w szczególności dotyczących organizowanych konkursów, w których NGO mogą ubiegać się o dofinansowanie na realizację zadań zleconych. Udostępnianie w miarę możliwości, na wniosek organizacji, pomieszczeń będących własnością samorządu na organizowanie m.in. spotkań, szkoleń czy konferencji. Pełnomocnik powinien dążyć do promowania działalności organizacji oraz pomocy w tworzeniu ich dobrego wizerunku. Mając na uwadze ciągle zmieniające się przepisy prawa, pełnomocnik dba również o możliwość organizowania szkoleń i spotkań organizacji pozarządowych, na których liderzy zdobywają niezbędną wiedzę potrzebną do usprawnienia działania swojej organizacji. Z finansową formą współpracy z organizacjami pozarządową wiąże się organizowanie Otwartych Konkursów Ofert na realizację zadań zleconych w różnych sferach, m.in. upowszechniania kultury fizycznej i sportu, przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii, pomocy społecznej, upowszechniania tradycji i kultury oraz wiele innych. Prawidłowo przygotowana oferta wraz z obowiązującymi załącznikami jest jednym z elementów decydującym o przyznaniu dotacji. Pełnomocnik dysponując swoją wiedzą i doświadczeniem pomaga organizacjom w przygotowaniu oferty i co najważniejsze po otrzymaniu dotacji, w prawidłowym rozliczeniu przyznanych środków pieniężnych. W dobie możliwości pozyskiwania środków finansowych spoza budżetu samorządu, pełnomocnik wspiera organizacje pozarządowe w ubieganiu się o dofinansowanie chociażby z rozmaitych programów unijnych.

Rosnąca liczba organizacji i osób, które włączają się w ich działania, stanowi podstawę do twierdzenia, że poza zmianami w postrzeganiu ich roli, dostrzegane są także skutki ich działania w takich obszarach jak stwarzanie środowiska pracy, zaangażowanie filantropijne i wolontarystyczne. Wiele osób poprzez pracę pełnomocników woli korzystać raczej z propozycji organizacji pozarządowych, z ich pomocy- uznając je za lepiej realizujące zadania społeczne, adekwatnie odpowiadające na potrzeby jednostek i grup, bardziej godne zaufania. W roku 2001 zarejestrowanych było w naszym kraju około 30 tys. Organizacji pozarządowych (fundacji i stowarzyszeń), w 2002- ok. 40 tys., a w 2004 już ponad 53 tys. Z analizy badań stowarzyszenia KLON/JAWOR wynika, iż pomiędzy rokiem 2002 a 2004 nastąpił wzrost zaangażowania Polaków w działania wolontarystyczne a wszystko to również dzięki pracy jaką wykonują pełnomocnicy.

Jak widać rola pełnomocnika NGO daje wiele możliwości, by  jego potencjał, chęć i zapał do działania rodzą realizację projektów, których efektem jest zadowolenie, satysfakcja i poprawa życia lokalnej społeczności.

Projekt Dolnośląska Akademia Pełnomocników NGO jest współfinansowana ze środków europejskich w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.