Publicystyka - ngo.pl

Dla tych, którzy jeszcze tego nie wiedzą: złych stron jest więcej! W PANATO przywykliśmy do tego, że praca w spółdzielni to nie tylko przyjacielski biznes, gdzie każdy chodzi z przyklejonym uśmiechem do twarzy. Często trzeba radzić sobie z naprawdę trudnymi sytuacjami. Nie chcę koncentrować się na tym, co trudne i nieprzyjemne, w tej dziedzinie jest aż nadto głosów, komentarzy i opinii. Zadam kilka konstruktywnych pytań.

Zastanówcie się, jak wygląda miejsce, w którym pracujecie. Czy lubicie w nim przebywać? Czy macie gdzie zapalić niezdrowego papierosa, zjeść zdrowe jabłko? Czy z Waszych biurek wciąż giną długopisy, a kubki krążą niczym fale świetlne w czasoprzestrzeni – są wszędzie, ale ich nie widać? A teraz wyobraźcie sobie, że podczas przerwy w pracy siedzicie na wygodnej kanapie, Wasz kubek zawsze jest czysty i gotowy na przyjęcie ciepłej kawy, a gdy dzwoni klient z kontraktem za „milion”, macie czym zapisać jego adres e-mail i telefon. Miło, prawda? To takie proste, a zarazem piekielnie trudne, sprawić, aby nasze spółdzielnie były miejscami, które po prostu lubimy.

Piszę o tym, ponieważ u nas wybuchła nie jedna draka o to, że ktoś nie miał gdzie usiąść, komuś zginęły nożyczki, kogoś bolały oczy z powodu złego oświetlenia. Dlatego, myśląc o motywacji do pracy, pomyślmy również o jej higienie: o przyjaznej przestrzeni, w której dobrze się czujemy, o porządku, czekoladzie i innych drobnych rzeczach, które pomogą nam przebrnąć przez te naprawdę trudne momenty, a przynajmniej nie doleją oliwy do ognia.

Czy ktokolwiek z Was wie (poza księgowymi, specami od administracji i Krajową Radą Spółdzielczą), o co chodzi z tym funduszem, jak go rozliczać i, co najważniejsze, jak z niego korzystać? My wciąż mamy wewnętrzny opór przed zawiłościami ustawy o spółdzielniach socjalnych, ale jedno wiemy na pewno – dobrze jest czasem pojechać na wyjazd integracyjny lub chociaż wypić razem kawę (na koszt firmy). Jakoś lepiej się wtedy pracuje i człowiek jest bardziej zadowolony. Wiecie, w niektórych, sprawnie działających „normalnych firmach” funkcjonuje „socjal”, który spełnia ważną rolę. Jestem pewna, że gdyby w takim przedsiębiorstwie zniknęły bonusy socjalne, pracownicy byliby raczej niezadowoleni. Szef, który oszczędza na wszystkim, a szczególnie na pracownikach, staje się wrogiem numer jeden. Nie pozwólmy, by spółdzielnia była „złym prezesem” dla swoich członków: tym, kto zabiera, a nie daje.

Podmioty ekonomii społecznej w teorii są miejscami pracy, w których dba się o te sprawy: o pracowników i ich rodziny, o ich prawa i przywileje, reintegrację społeczną, komfort psychiczny itd. Jednak nie jestem pewna, czy tak dobrze to działa w praktyce. Na przykład u nas w pierwszej kolejności dbaliśmy o stabilność finansową, bo sądziliśmy, że bez spółdzielni nie będzie spółdzielców. Dzięki temu kondycja firmy była dobra, ale z członkami bywało różnie. W dłuższej perspektywie taka strategia okazała się zgubna, co już zrozumieliśmy: to bez spółdzielców nie będzie spółdzielni.. Powinniśmy nauczyć się racjonalnie gospodarować zyskami, w tym także umieć wydać na przyjemności: na kawę i cukier, na truskawki w sezonie i po sezonie, na wspólne wyjście do kina, na przysłowiowy „Multisport”.

Powszechnie panuje przekonanie, że im bliżej zera na koncie, tym mocniej należy zaciskać pasa. W efekcie zaczyna się oszczędzać na pozornie błahych sprawach, nie rozwiązując problemu w miejscu, gdzie on faktycznie występu je. Dlatego nawet, kiedy jest krucho z kasą, spróbujcie przeznaczyć 3 zł na czekoladę. I nie należy traktować tego, jako rozrzutność, ale raczej inwestycję – w dobre samopoczucie pracowników, atmosferę i ludzkie oblicze naszych spółdzielni.

Przepływ informacji w firmie to rzecz fundamentalna. Można pisać o wielu aspektach komunikacji, które mają wpływ na naszą motywację do pracy lub jej brak: w jaki sposób zwracamy się do siebie, jak udzielamy informacji zwrotnej,.

Weźmy dla przykładu kwestię, która dotyczy wszystkich członków, czyli kondycję finansową spółdzielni. W przypadku, kiedy orientujemy się w finansach firmy, nie znamy sytuacji finansowej nas samych, szczególnie kiedy system rozliczenia wynagrodzeń jest chaotyczny i niejednoznaczny. Zapał, a przede wszystkim zaufanie szybko gasną. Dlatego mówmy otwarcie, jak wygląda sprawa z kasą – jest źle, każdy ma prawo wiedzieć i móc zareagować. Jest dobrze – świetnie, w końcu jakaś dobra wiadomość! Uczcijmy to i doceńmy siebie.

U nas testowaliśmy rozwiązania od beztroskiej samowolki, po raportowanie zarządu, koordynatorów, księgowej. Na początku nie analizowaliśmy naszych działań, co powodowało dezorientację w każdym możliwym obszarze. Później nasiliła się sprawozdawczość, w efekcie czego zamiast skupić się na priorytetach, klepaliśmy tabelki. Obecnie analizę prowadzimy w wymiarze miesiąca, kwartału i roku w sposób uproszczony, ale uporządkowany, co daje nam wszystkim ogólne pojęcie o sytuacji. Każdy spółdzielca ma dostęp do tych informacji, choć niestety nie każdy jest tym zainteresowany.

Pytania wynikają z ankiety, którą przeprowadziłam. Zapytałam kilka osób o przyczyny złego nastawienia do pracy: w jakich okolicznościach brak im motywacji do działania? Odpowiedzi wystrzelono jak z karabinu: kiedy nie widać efektów pracy, kiedy nie zarabia się tyle, ile by się chciało, kiedy szef jest niekompetentny, kiedy w pracy jest kiepska atmosfera, kiedy wciąż popełniane są te same błędy, kiedy podział pracy jest nierównomierny, kiedy nie ma się wpływu na decyzje, kiedy jest kiepsko w życiu prywatnym. Wobec tego, kiedy nam się chce? W skrócie, wtedy, kiedy to wszystko działa na odwrót.

Jak widać, samo pomnażanie zysku nie stanowi jeszcze o sukcesie. W biznesie, ale chyba ogólnie w życiu, dbanie właśnie o te subtelne szczegóły pozwala nam realizować duże sprawy. Z ochotą i zadowoleniem.