Publicystyka - ngo.pl

Przyjmując comiesięczny pakiet decyzji dotyczących uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, Komisja Europejska podjęła różne kroki prawne przeciwko państwom członkowskim, które nie wypełniły swoich zobowiązań wynikających z prawa UE. Decyzje te dotyczą wielu sektorów, a ich celem jest zapewnienie właściwego stosowania prawa UE dla dobra obywateli i z korzyścią dla przedsiębiorstw.

Przepisy UE dotyczące recyklingu zużytego sprzętu mają na celu zapobieganie negatywnemu wpływowi na środowisko lub zmniejszanie wpływu tego szybko rozrastającego się strumienia odpadów. Zasady te są „przekształceniem” poprzedniej dyrektywy WEEE i zawierają kilka nowych lub znacznie zmienionych przepisów. Polska, a także Słowenia, nie wprowadziły ani tych nowych, ani znacznie zmienionych przepisów.

Przekształcona dyrektywa zawiera unowocześnione wersje poprzednich przepisów i dostosowuje je do zakładanych celów, nadając im bardziej perspektywiczny charakter zgodnie z celami gospodarki o obiegu zamkniętym. Wprowadza ona nowy ambitny cel w zakresie zbiórki odpadów wynoszący 45 proc. sprzedanego sprzętu elektronicznego, który trzeba będzie zrealizować do 2016 r., a na 2019 r. wyznacza cel zbiórki 65 proc. sprzedanych urządzeń lub 85 proc. wygenerowanych odpadów elektrycznych i elektronicznych.

Nowe zasady ułatwiają państwom członkowskim spełnianie wymogów w zakresie rejestrowania i sprawozdawczości i zapewniają lepsze narzędzia do bardziej skutecznego zwalczania nielegalnego eksportu odpadów. Wprowadza się także wyraźne odniesienie do prawodawstwa UE dotyczącego projektu produktu, w tym do dyrektywy w sprawie ekoprojektu, co stanowi dla producentów zachętę do lepszego projektowania sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a tym samym ułatwienia recyklingu.

Jeżeli państwo członkowskie w przewidzianym terminie nie wdroży do swojego prawa przepisów unijnych zgodnie z ustaleniami przyjętymi w Radzie, Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych w pierwszym postępowaniu – nie musi już wszczynać przed Trybunałem odrębnego postępowania w sprawie sankcji.

Kary te nakłada się z uwzględnieniem wagi i czasu trwania uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Składają się one z karnych stawek dziennych, które mają być płacone, począwszy od dnia wydania przez Trybunał wyroku – o ile do tego czasu państwa członkowskie nadal nie spełniają wymogów – do czasu zakończenia procesu wdrażania przepisów.

Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (WEEE), taki jak komputery, telewizory, lodówki i telefony komórkowe, stanowi jeden z najszybciej rosnących strumieni odpadów w UE – od około 9 mln ton wytworzonych w 2005 r. do przewidywanych ponad 12 mln ton w roku 2020.

WEEE stanowi złożoną mieszaninę materiałów i komponentów, które mogą powodować poważne problemy dla środowiska i zdrowia, jeżeli odpowiednio się nimi nie gospodaruje. Produkcja nowoczesnej elektroniki wymaga wykorzystania rzadkich i drogich zasobów (np. do jej produkcji wykorzystuje się około 10 % całkowitej światowej ilości złota), a zatem recykling tych urządzeń przynosi oczywiste korzyści. W celu rozwiązania tych problemów ustanowiono dwa akty prawne: dyrektywę WEEE i dyrektywę w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (dyrektywa RoHS).

INNE KWIETNIOWE DECYZJE KE DOTYCZĄCE POLSKI:

Komisja Europejska wystosowała do Włoch, Holandii i Polski wnioski o podjęcie odpowiednich działań i zapewnienie pełnej transpozycji dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków do prawa krajowego. Zgodnie z rzeczoną dyrektywą państwa członkowskie muszą wprowadzić i stosować minimalne wymogi dotyczące charakterystyki energetycznej nowych i już istniejących budynków, a także zapewnić certyfikację charakterystyki energetycznej budynków i ustanowić wymóg regularnej inspekcji systemów grzewczych i klimatyzacyjnych. Ponadto w myśl dyrektywy państwa członkowskie mają doprowadzić do tego, aby wszystkie nowe budynki budowane od 2021 r. miały niemal zerowe zużycie energii. Termin transpozycji dyrektywy upłynął w dniu 9 lipca 2012 r.

Włochy i Holandia otrzymały już uzasadnione opinie w związku z nieprzyjęciem środków transpozycji dyrektywy, odpowiednio w styczniu i w czerwcu 2013 r. Oba kraje przyjęły od tego czasu środki transpozycji, jednak niektóre przepisy dyrektywy wciąż nie zostały przetransponowane. Jeżeli chodzi o Polskę, w lipcu 2014 r. Komisja podjęła decyzję o skierowaniu sprawy przeciwko temu państwu do Trybunału Sprawiedliwości UE. W odpowiedzi Polska w krótkim czasie przyjęła środki mające na celu transponowanie dyrektywy. Jednakże, jak wynika z dalszej analizy Komisji, niektóre przepisy dyrektywy nadal nie zostały przetransponowane. W związku z tym Komisja przesłała dodatkowe uzasadnione opinie do wymienionych trzech państw członkowskich, zwracając się do nich o dopełnienie transpozycji pozostałych przepisów dyrektywy. Dodatkową uzasadnioną opinią wystosowaną do Polski zawieszono decyzję o wniesieniu sprawy do Trybunału. Jeżeli państwa te nie wywiążą się ze swoich zobowiązań prawnych w terminie dwóch miesięcy, Komisja może w ostateczności skierować sprawy do Trybunału Sprawiedliwości, z możliwością wniesienia o nałożenie kar pieniężnych. Ponieważ żadne państwo członkowskie nie dokonało transpozycji wszystkich przepisów UE na mocy niniejszej dyrektywy w terminie, Komisja wszczęła postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko wszystkim 28 państwom członkowskim.

W 2014 r. Komisja postanowiła wszcząć postępowanie przeciwko czterem państwom członkowskim (Austrii, Belgii, Finlandii i Polsce). Od tego czasu Belgia i Finlandia dokonały pełnej transpozycji dyrektywy, Komisja podjęła zatem decyzję o wycofaniu z sądu spraw przeciwko obu tym państwom członkowskim. Od tego czasu większość państw członkowskich dopełniła obowiązku transpozycji, toteż otwarte pozostają tylko sprawy naruszenia dotyczące Austrii, Włoch, Holandii, Republiki Czeskiej i Polski. Dalszych kroków prawnych w tych sprawach można się spodziewać w kolejnych rundach oceny domniemanego naruszenia.

Bliższe informacje (w języku angielskim) na temat dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków są dostępne na stronie internetowej DG ds. Energii.

Komisja Europejska wystosowała uzasadnioną opinię do Polski , apelując o zapewnienie prawidłowego wprowadzenia w życie dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii, w szczególności w odniesieniu do biopaliw. Dyrektywa zawiera podstawowe przepisy służące realizacji celu, jakim jest osiągnięcie 20 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii końcowej do 2020 r. Obejmuje ona również kluczowe przepisy dotyczące ustalenia indywidualnych celów w odniesieniu do całkowitego udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii dla każdego państwa członkowskiego oraz dla osiągnięcia celu 10 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie do 2020 r. W przypadku gdy do osiągnięcia tego celu wykorzystuje się biopaliwa, muszą one spełniać określone wymogi w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Państwa członkowskie muszą również traktować biopaliwa i surowce jednakowo, bez względu na ich pochodzenie. Wbrew temu, co zostało przewidziane w dyrektywie, polskie ustawodawstwo w sposób nieuzasadniony różnicuje traktowanie zrównoważonych biopaliw i surowców w zależności od ich pochodzenia geograficznego. Komisja podnosiła już podobne problemy w trakcie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Hiszpanii i Portugalii.

Bliższe informacje (w języku angielskim) na temat dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii są dostępne na stronie internetowej DG ds. Energii.

Komisja Europejska apeluje do Polski, by ta dostosowała swoje przepisy dotyczące ochrony wód gruntowych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu do dyrektywy w sprawie ochrony wód podziemnych . Komisja zaobserwowała niedociągnięcia we wprowadzaniu w życie przepisów ustawodawstwa w tej dziedzinie i w dniu 24 listopada 2011 r. wystosowała wezwanie do usunięcia uchybienia. Następnie Polska zgłosiła trzy akty prawne, które rozwiązały szereg problemów, ale pewne luki pozostają do uzupełnienia, w tym w zakresie oceny stanu wód gruntowych. Komisja kieruje zatem uzasadnioną opinię. Jeżeli Polska nie podejmie działań w ciągu dwóch miesięcy, Komisja może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości UE.