Aż 62,1% Polek i Polaków uważa, że nauka religii powinna odbywać się na plebaniach, podczas gdy tylko 37,9% jest za lekcjami religii w szkołach. 55,9% woli tradycyjną trumnę, ale już aż 44,1 % wybrałoby urnę. Aż 54,1% uważa, że Nobel dla Lecha Wałęsy to było nieporozumienie, podczas gdy tylko 45,9% czuje dumę w związku z tym faktem. Tylko 37,6% Polek i Polaków wybiera pomidorową, podczas gdy aż 62,4% woli rosół.
Te i wiele innych, równie zaskakujących, poważnych, ale i zabawnych informacji na temat polskiego społeczeństwa wynika z sondażu „Sto pytań na stulecie niepodległości”, który przeprowadzony został w ramach prowadzonej wspólnie przez Fundację Batorego i Kulturę Niepodległą kampanii społecznej „Jesteśmy różni. Jesteśmy Polską”. To pierwsze w Polsce tego typu badanie, całkowicie poświęcone podobieństwom i różnicom między nami.
W ramach sondażu, przeprowadzonego w grudniu 2018 przez agencję badawczą Difference, badane były poglądy Polek i Polaków na bardzo różne tematy – od bardzo fundamentalnych, dotyczących naszej opinii na temat Unii Europejskiej, religii, czy nas samych, po mniej poważne i zabawne: dotyczące naszych codziennych wyborów, przyzwyczajeń czy preferencji.
Zebrane wyniki pokazują ciekawy obraz polskiego społeczeństwa i burzą stereotypowe postrzeganie linii podziałów w polskim społeczeństwie. Może to być ważna informacja, zwłaszcza w roku wyborczym, w którym temat segmentowania odbiorców i pozycjonowania elektoratu wracał będzie wielokrotnie.
Do podsumowania i skomentowania wyników badania zaproszeni zostali eksperci. Jak zauważa psycholog społeczny Jacek Santorski:
– Polaków nie da się prosto podzielić na „dwa plemiona”, jak to się często upraszcza w narracjach publicystów i polityków. Pytanie, które proponuję podjąć, to: czy mamy do czynienia z bogactwem różnorodności czy raczej „neurotyczną niespójnością”?
To, co zaciekawiło ekspertów, to pewne pozorne sprzeczności, które wynikają z badań. Okazuje się, że w kraju, w którym zdecydowana większość społeczeństwa deklaruje przywiązanie do wartości katolickich, aż 74% badanych jest za antykoncepcją, a 82% za finansowaniem in vitro. W tym samym czasie 63,6% osób uważa Jana Pawła II za świętego, 85,2% jest zdania, że Bóg istnieje, a 63,9% za najważniejsze wartości uznaje te, wyrażone w haśle „Bóg, honor, ojczyzna”.
Przykładów tego typu paradoksów jest więcej. Przypisywane zazwyczaj partiom lewicowym idee, dotyczące chociażby ekologii, również zyskują przychylność Polaków. 80,8% z nich, gdyby miało wybierać między energią z wiatru czy węgla, wybrałoby tę pierwszą, a 76,1% uważa, że globalne ocieplenie to nie żarty, 58% popiera feminizm i aż 58,4 % jest za legalizacją marihuany.
– Stwierdzenie, że Polacy różnią się między sobą w każdej właściwie sprawie pachnie banałem. Jeśli jednak przyjrzymy się szczegółowym rezultatom sondażu, okaże się, że są sprawy, o których zdecydowana większość z nas myśli podobnie. I to właśnie w oparciu o nie powinniśmy podtrzymywać polską wspólnotę – uważa prof. Antoni Dudek z Instytutu Politologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Kolejnym elementem kampanii jest quiz on-line, zamieszczony na stronie internetowej www.jakajestpolska.pl. Biorący w nim udział internauci odpowiadają na te same pytania, co ankietowani w sondażu, a ich odpowiedzi układają się kolorystycznie w taki sposób, że tworzą flagę Polski. Flaga każdego z internautów wygląda inaczej, bo jest wynikiem jego indywidualnych wyborów.
Wyniki ogólnopolskiego sondażu i internetowego quizu nie zawsze się pokrywają, w dodatku wyniki zabawy internetowej są dynamiczne. Platforma, na której jest zamieszczony quiz, rejestruje je sukcesywnie, w miarę przybywania uczestników i ich odpowiedzi. Dotychczas stronę odwiedziło niemal 130 tys. osób.
– Każda flaga, która powstaje w ramach akcji „Jaka jest Polska" jest inna, a jednak podobna. Mieniąca się mapa barw to przecież żywy algorytm, za którego wyliczeniami ukryła się – „a to Polska właśnie” – podsumowuje Max Cegielski z Kultury Niepodległej.
Badanie agencji Difference przeprowadzone zostało metodą CAWI w panelu Ariadna w dniach 14-17.12.2018. Próba ogólnopolska osób od 18 lat w wzwyż (N=1044). Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkiwania ogółu Polaków.
Kampania społeczna „Jesteśmy różni. Jesteśmy Polską” to przedsięwzięcie organizowane przez Fundację im. Stefana Batorego i Kulturę Niepodległą. Została zainicjowana w ramach ubiegłorocznych obchodów 100-lecia niepodległości Polski i uruchomiona w przestrzeni publicznej pod koniec grudnia 2018 jako swoiste podsumowanie jubileuszowego roku. Celem kampanii jest pokazanie jak wielobarwnym światopoglądowo społeczeństwem są Polacy. Jak nieszablonowo potrafią układać się ich poglądy, za tym – jak ogromnym uproszczeniem jest dzielenie naszego społeczeństwa na dwa zwalczające się obozy.
– W wielu kwestiach jesteśmy różni. To normalne. Nie musi to jednak prowadzić do nieprzekraczalnych podziałów czy wzajemnej nienawiści – wyjaśnia Joanna Załuska, dyrektorka programu Masz Głos, Masz Wybór Fundacji im. Stefana Batorego. Więcej na temat kampanii społecznej: www.jakajestpolska.pl.
Źródło: Fundacja im. Stefana Batorego
