Grupa Robocza projektu „Sieć PIRP” złożona z przedstawicieli Fundacji Aktywizacja, Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych i Fundacji Imago oraz ekspertów innych organizacji spotkała się po raz trzeci, żeby dyskutować na temat standardów oraz formuły działania sieci. Wydarzenie odbyło się 22 stycznia 2015 roku.
Celem spotkania Grupy Roboczej było podjęcie decyzji w kluczowych kwestiach związanych z funkcjonowaniem Sieci Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy.
- Przedstawienie wyników badania fokusowego (Fundacja Imago)
W pierwszej części spotkania Jerzy Komorowski z Fundacji Imago przedstawił wyniki badania fokusowego, które odbyło się 23.11.2014 r. w Częstochowie. W badaniu uczestniczyli przedstawiciele czterech organizacji pozarządowych z terenu województwa śląskiego, które realizują działania ukierunkowane na aktywizację zawodową i społeczną grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. Podczas spotkania fokusowego dyskutowano na temat możliwości współtworzenia sieci organizacji pozarządowych w ramach działań aktywizacyjnych na rynku pracy.
Uczestnicy badania fokusowego wskazywali, że:
- Inicjatywy związane z sieciowaniem/tworzeniem federacji NGO nie zawsze przynoszą pozytywny efekt,
- Organizacje pozarządowe mają lepsze niż komercyjne Agencje Zatrudnienia efekty w pracy z klientami zagrożonymi wykluczeniem społecznym,
- Organizacje pozarządowe mają obawy związane z angażowaniem się w inicjatywy, które mogą zakończyć się niepowodzeniem,
- Skuteczność takiego przedsięwzięcia jak sieciowanie Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy, będzie zależeć od jasno założonych celów i określonej strategii,
- Partycypacja w Sieci powinna być równoznaczna z realnymi korzyściami dla danej organizacji – zainteresowane tworzeniem Sieci będą przede wszystkim małe organizacje, które będą widzieć w tym szanse na własny rozwój i/lub możliwości zarobkowe,
- Dotychczasowe doświadczenia organizacji związane z działaniami na otwartym rynku wskazują na to, że są to działania trudne, niedoceniane, często bez perspektywy stabilności pomimo przynoszenia pozytywnych efektów,
- Organizacje pozarządowe są postrzegane przez pracodawców i firmy komercyjne jako mało profesjonalne, a także jako organizacje pomocowe starające się o darowizny,
- Organizacje pozarządowe mają trudności w budowaniu swojego wizerunku jako profesjonalnych organizacji ze względu na brak umiejętności w obszarze public relations,
- Dla mniejszych organizacji wsparciem w zmianie postrzegania NGO mógłby być podmiot zrzeszający (np. sieć lub federacja), do którego zadań należałoby również działanie na rzecz upowszechniania pozytywnych aspektów działań w sektorze pozarządowym,
- Profesjonalne (komercyjne) Agencje Zatrudnienia postrzegane są przez organizacje pozarządowe jako zagrożenie i konkurencja – takie postrzeganie Agencji Zatrudnienia sprawia, że wiele organizacji pozarządowych nie dostrzega potrzeby działania jako Agencja Zatrudnienia oraz spełniania wymogów związanych z wpisem do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia,
- Organizacje pozarządowe często są postrzegane przez przedsiębiorców nie jako partner, ale jako petent, z którym nie jest możliwa współpraca – samorządy nie pomagają w zmianie tego wizerunku, a nierzadko wręcz go utrwalają,
- Organizacje pozarządowe nie mają pomysłu na zmianę wizerunku z petenta na partnera, oczekują jednak, że ich działalność zostanie w końcu doceniona,
- Zmiana wizerunku organizacji pozarządowych mogłaby pozytywnie wpłynąć na skuteczność działań aktywizacyjnych na lokalnym rynku pracy,
- Organizacje pozarządowe mają przeświadczenie, że ich działania są skuteczne, potrzebne i niedoceniane,
- Oferta organizacji pozarządowych jest tańsza od oferty firm komercyjnych i bardziej dostosowana do potrzeb odbiorców działań,
- Konieczne jest realizowanie działań, które umożliwiłyby poznanie oczekiwań lokalnych pracodawców i w konsekwencji dostosowanie własnych działań do zdiagnozowanych potrzeb pracodawców,
- Konieczna jest edukacja przedsiębiorców w kontekście potencjału organizacji pozarządowych,
- Organizacje, które chcą zaangażować się w budowę sieci mają potrzebę: wymiany informacji, integracji środowiska NGO, tworzenia wizji wspólnych interesów, wspólnego celu działań lobbingowych,
- Elementem działania Sieci powinno być wpieranie organizacji pozarządowych w ich działaniach aktywizacyjnych, a także wsparcie w ramach współpracy z Powiatowymi Urzędami Pracy i/lub Ośrodkami Pomocy Społecznej w ramach tworzenia „programów pomocy” grupom zagrożonym wykluczeniem społecznym,
- Sieć powinna mieć szeroki i długotrwały cel działania, a organizacje zrzeszone w Sieci wymierne korzyści z uczestnictwa w niej,
- Zadaniem Sieci powinno być m.in. przeprowadzanie badań i analiz mających na celu wspieranie działań organizacji pozarządowych oraz wpływanie na obszary wymagające podnoszenia kompetencji danych organizacji,
- Potrzebne jest forum, które umożliwiałoby nawiązywanie kontaktów i/lub zawiązywanie partnerstw,
- Sieć powinna udzielać swoim członkom wsparcia w postaci np. specjalistycznych szkoleń czy konsultacji,
- Sieć Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy powinna udzielać zrzeszonym w niej organizacjom wsparcia i opieki instytucjonalnej,
- Uczestnictwo w Sieci powinno wiązać się z podpisaniem umowy określającej kwestie formalne, finansowe oraz sposób reprezentacji Sieci,
- Każdy z członków Sieci powinien być zaangażowany w podejmowane działania,
- Zadaniem Zarządu Sieci powinna być koordynacja i moderowanie zadań oraz obowiązków członków Sieci,
- Formalizacja Sieci PIRP miałaby być formą zapewnienia bezpieczeństwa – trwałość formalnej Sieci wynika ze zobowiązań poszczególnych organizacji i wypracowanych zasad współpracy,
- Formalizacja Sieci powinna wiązać się z weryfikacją danej organizacji jako członka Sieci,
- Kluczowym argumentem w przynależności do Sieci jest kwestia spodziewanych korzyści oraz możliwości rozwoju organizacji,
- Problemem dla organizacji może być wysokość składki członkowskiej – koszt składek obciąża organizacje, które mają niskie przychody, jednak wymierne korzyści związane z przynależnością do Sieci mogą stanowić argument za koniecznością ponoszenia kosztów,
- Największymi zagrożeniami związanymi z tworzeniem Sieci są kwestie finansowe, małe zainteresowanie organizacji pozarządowych tworzeniem Sieci oraz niska aktywność członków Sieci,
- Brak efektów działań Sieci/krótkotrwałe efekty mogą być powodem rozpadu Sieci,
- Niepowodzenie działań Sieci oraz jej negatywny wizerunek mogą przekładać się na postrzeganie organizacji członkowskich,
- Jednym ze sposobów przeciwdziałania zagrożeniom związanym z funkcjonowaniem Sieci jest wypracowanie standardów funkcjonowania Sieci i zobligowanie organizacji członkowskich do ich przestrzegania,
- Głównym zagrożeniem dla współpracy w ramach Sieci może być podkradanie pomysłów na projekty lub unikalnych form działania poszczególnych organizacji,
- Kluczowym elementem budowania standardów Sieci jest zasada wzajemnej współodpowiedzialności za współtworzoną organizację.
Podczas dyskusji prowadzonej po przedstawieniu wyników badań fokusowych, uczestnicy spotkania Grupy Roboczej zgodnie stwierdzili, że niezbędne jest określenie tego czy Sieć ma pomagać organizacjom czy też je reprezentować. Zwrócono uwagę na fakt, iż małe organizacje pozarządowe nie lubią reprezentowania.
Wyniki badania fokusowego potwierdziły, że koniecznej jest jednoznaczne określenie, co Sieć ma do zaoferowania organizacjom członkowskim – powinien być to konkretny, merytoryczny produkt, który będzie stanowił korzyść dla organizacji przystępujących do Sieci. Dodatkowo, planując działania Sieci należy zadbać o to, by były one widoczne – organizacje zadowolone z przynależności do Sieci będą przyciągały do niej inne organizacje. Niezbędne jest także zastanowienie się, kto będzie „twarzą Sieci” – powinna być to osoba mająca autorytet, rozpoznawalna oraz zaangażowana w działania.
W toku dyskusji osoby obecne na spotkaniu Grupy Roboczej stwierdziły jednocześnie, że organizacje pozarządowe mają niski poziom rozumienia celów Sieci. Konieczne jest w związku z tym rozpoczęcie działań edukacyjnych na poziomie samych organizacji pozarządowych.
- Model Stałej Konferencji Ekonomii Społecznej
W dalszej części spotkania Magda Klaus (FISE) zaprezentowała model Stałej Konferencji Ekonomii Społecznej (SKES) – wielostronnego porozumienia otwartego dla organizacji i osób reprezentujących nurt ekonomii społecznej, zawartego w celu realizacji zadań społecznych nie mających charakteru zarobkowego. Prezentacja ta stała się punktem odniesienia dla rozmowy na temat organizacji i struktury Sieci Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy.
- Organizacja i struktura Sieci Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy
Główna część spotkania poświęcona została dyskusji dotyczącej kluczowych zagadnień związanych z funkcjonowaniem Sieci PIRP.
a) Formalnie czy nieformalnie
Zdecydowano, że na początku swojego funkcjonowania Sieć PIRP nie będzie miała formy prawnej, jednak wprowadzone zostaną pewne elementy formalne. Dopuszcza się możliwość, że w późniejszym okresie Sieć przybierze formę prawną.
b) Założenie Sieci PIRP
Sieć zostanie założona przez Partnerów projektu Sieć Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy (Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, Fundacja Imago, Fundacja Aktywizacja) oraz przez organizacje, których reprezentanci uczestniczą w pracach Grupy Roboczej.
Podczas kolejnych spotkań Grupy Roboczej zostanie wypracowany wzór porozumienia, który następnie zostanie zaproponowany organizacjom chcącym przyłączyć się do Sieci.
Porozumienie będzie zawierało zasady zarządzania Siecią. Zostanie w nim także zawarta informacja, że w pierwszym roku działania Sieci zostanie opracowany system składkowania.
c) Zarządzanie Siecią
Rada Sieci będzie pełniła funkcje organu doradczego i nadzorczego. Na początku funkcjonowania Sieci Rada opracuje swój regulamin wewnętrzny.
W Radzie Sieci będzie musiał znajdować się przedstawiciel organizacji, która w danym momencie sprawuje prezydencję. Osoba ta będzie przewodniczyła Radzie.
Prezydencja będzie wybierana przez członków Sieci na dwuletnią kadencję. Przez pierwsze dwa lata funkcjonowania Sieci prezydencję będzie pełnił jeden z Partnerów projektu Sieć Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy.
Organizacja sprawująca prezydencję odpowiedzialna będzie za koordynację wewnętrzną i zewnętrzną Sieci oraz za prowadzenie biura/sekretariatu, do którego zadań będą należały m.in.: komunikacja oraz organizacja spotkań.
Należy zastanowić się nad możliwością tworzenia Grup Regionalnych oraz powoływaniem pełnomocników.
d) Członkostwo w Sieci
Członkiem Sieci PIRP będzie mogła zostać każda organizacja pozarządowa zajmująca się rynkiem pracy (niekoniecznie w kontekście świadczenia usług).
Każda organizacja zainteresowana przystąpieniem do Sieci zobowiązana będzie do złożenia deklaracji członkowskiej, w której znajdą się informacje dotyczące m.in. zajmowania się przez daną organizację tematyką rynku pracy, opis dotychczasowego doświadczenia, uzasadnienie dla chęci przystąpienia do Sieci. W deklaracji zostaną uwzględnione również informacje statystyczne dotyczące organizacji.
W przypadku organizacji nie posiadających doświadczenia w realizacji działań związanych z rynkiem pracy, w deklaracji członkowskiej będzie musiała znaleźć się informacja, jakie działania w tym zakresie organizacja zamierza podjąć.
Powyższe założenia mają na celu zagwarantowanie, że członkami Sieci zostaną tylko te organizacje, które rzeczywiście zajmują się rynkiem pracy. W procesie tworzenia Sieci nacisk powinien zostać położony na jakość i misyjność, a nie na ilość.
Decyzję o przyjęciu danej organizacji pozarządowej do Sieci Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy każdorazowo będzie podejmowała Rada Sieci większością głosów.
Dana organizacja będzie automatycznie usuwana z grona członków Sieci w przypadku niepłacenia składek, a także w przypadku prowadzenia działalności niezgodnej z prawem. Kwestię tę należy szczegółowo uregulować podczas kolejnych spotkań Grupy Roboczej.
Ustalono, że podczas kolejnego spotkania Grupy Roboczej omówiony zostanie temat standardów działania Sieci Pozarządowych Instytucji Rynku Pracy. Część spotkania poświęcona zostanie na określenie szczegółowych sposobów i zasad rekrutacji organizacji – członków Sieci.
Zwrócono uwagę, że podczas jednego z kolejnych spotkań należy powrócić do tematu celów i obszarów działania Sieci PIRP – ma to służyć ich pogrupowaniu oraz określeniu, które cele powinny być realizowane w pierwszej kolejności.
Ze względu na wielość zagadnień, które powinny zostać poruszone podczas spotkań Grupy Roboczej zdecydowano się na zwiększenie ich ostatecznej liczby z 5 do 6. Kolejne spotkania odbędą się w następujących terminach:
- 12.02.2015 r. (sala 1, III piętro)
- 05.03.2015 r. (sala B, XII piętro)
- 26.03.2015 r. (sala B, XII piętro)
Obecni na spotkaniu byli: Marek Abramowski, Katarzyna Jaszczuk, Jadwiga Werbanowska, Agnieszka Kołtuniak, Jerzy Komorowski, Piotr Stronkowski, Magdalena Klaus, Łukasz Komuda, Agata Gawska, Agata Kliber, Karolina Włodarczyk.
Spotkanie prowadziła: Magdalena Kocejko.
Karolina Włodarczyk, karolina.wlodarczyk@idn.org.pl
Źródło: Fundacja Aktywizacja