Publicystyka - ngo.pl

Jak powiedział podczas konferencji prasowej po posiedzeniu Rady
Ministrów Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych Leszek Zieliński: "Jest to kolejny rok,
gdzie obserwujemy nieznaczną poprawę sytuacji, docieramy do znacznie większej liczby osób
niepełnosprawnych z różnorodną pomocą. (…) Odnotować należy wzrost środków przeznaczonych na
opiekę osób niepełnosprawnych".

Rada Ministrów zaakceptowała informację rządu Rzeczypospolitej
Polskiej o działaniach podejmowanych w 2004 roku na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej z 1 sierpnia 1997 roku "Karta Praw Osób Niepełnosprawnych".
Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 1 sierpnia 1997 roku - "Karta Praw Osób
Niepełnosprawnych" potwierdza prawo osób niepełnosprawnych do niezależnego, samodzielnego i
aktywnego oraz wolnego od przejawów dyskryminacji życia. W uchwale wymieniono dziesięć
szczegółowych praw, wskazując tym samym na najistotniejsze i najbardziej wrażliwe sfery życia
społecznego, które wymagają szczególnego zainteresowania i troski.

"Karta Praw Osób Niepełnosprawnych" zobowiązuje jednocześnie
rząd do składania co roku informacji o działaniach podjętych w celu wprowadzenia jej postanowień w
życie. Tak jak i w latach poprzednich, pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych zwrócił
się do wszystkich ministrów i kierowników wybranych urzędów centralnych (w sumie 28), z prośbą o
przekazanie informacji o podejmowanych w 2004 roku działaniach, w celu umożliwienia osobom
niepełnosprawnym rzeczywistego korzystania z praw, o których mowa w Karcie.

Po raz pierwszy została opracowana specjalna ankieta. Decyzja o nowej
formule zbierania informacji oraz rozszerzeniu zakresu poszukiwanych danych była umotywowana m.in.
koniecznością uwrażliwienia resortów na ideę tzw. "mainstreaming disability". Koncepcja
ta oznacza "zintegrowane podejście do niepełnosprawności". Polega na włączaniu rozwiązań
dotyczących osób niepełnosprawnych w główny nurt polityki oraz jest równoznaczna z dzieleniem
odpowiedzialności za te rozwiązania przez cały rząd.

Polityka zintegrowanego podejścia do niepełnosprawności wynika z
szeregu dokumentów Unii Europejskiej, natomiast w Polsce właśnie "Karta Praw Osób
Niepełnosprawnych" uosabia jej przesłanie i dlatego jej zapisy powinny być uwzględnianie za
każdym razem, gdy kreuje się nowe rozwiązania lub przygotowuje nowe strategie.

Zebrane za pośrednictwem ankiety informacje posłużyły do opracowania
projektu "Informacji rządu Rzeczypospolitej Polskiej o działaniach podejmowanych w 2004 roku
na rzecz realizacji postanowień uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 1 sierpnia 1997 roku
"Karta Praw Osób Niepełnosprawnych"". Projekt ten był następnie przekazany do
konsultacji ministerstwom i zainteresowanym organom centralnym.

W przedstawionej Radzie Ministrów ostatecznej wersji
"Informacj"i omówione zostały społeczno-demograficzne aspekty zjawiska niepełnosprawności
w Polsce oraz szczegółowe działania, podejmowane w 2004 roku na rzecz osób niepełnosprawnych
wymienione w Karcie, m.in. w zakresie prawa do dostępu do leczenia i opieki medycznej, do
zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny, prawa do nauki w
szkołach wspólnie ze swymi pełnosprawnymi rówieśnikami, prawa do pracy na otwartym rynku pracy,
zgodnie z kwalifikacjami i wykształceniem oraz prawa do życia w środowisku wolnym od barier
funkcjonalnych.

Prawo osób niepełnosprawnych do dostępu do leczenia i opieki medycznej
stanowi rozwinięcie konstytucyjnej zasady ochrony zdrowia. Działania Ministerstwa Zdrowia, jako
organu odpowiedzialnego za realizację polityki zdrowotnej państwa, koncentrowały się przede
wszystkim wokół zagadnień legislacyjnych, tworzących ramy prawne dla funkcjonowania systemu.

• ustawie z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W ustawie wprowadzone zostały rozwiązania ostatecznie przesądzające, że w zakresie zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze obowiązywać będzie "system otwarty". Zapewnia on lepszy dostęp do przedmiotów i środków pomocniczych. Pacjent w tym systemie jest ostatecznym podmiotem dokonującym wyboru. Z drugiej strony zwiększanie konkurencyjności powinno pozwolić na polepszenie jakości dostarczanego sprzętu i zmniejszania cen;
  
  
• rozporządzeniu ministra zdrowia z 17 grudnia 2004 roku w sprawie limitu cen dla wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środków pomocniczych, o takim samym zastosowaniu, ale różnych cenach oraz limitu cen dla napraw przedmiotów ortopedycznych;
  
  
• rozporządzeniu ministra zdrowia z 17 grudnia 2004 roku w sprawie wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi i środków pomocniczych, wysokości udziału własnego świadczeniobiorcy w cenie nabycia, podstawowych kryteriów ich przyznawania, okresów użytkowania, a także wyrobów medycznych będących przedmiotami ortopedycznymi podlegającymi naprawie w zależności od wskazań medycznych oraz wzoru zlecenia na zaopatrzenie w te wyroby i środki.

W przypadku osób niepełnosprawnych jedną z form pomocy jest
dofinansowanie, na podstawie ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki
pomocnicze.

O taką pomoc mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, których dochód
nie przekracza określonego w przepisach prawa kryterium dochodowego. W przypadku sprzętu
rehabilitacyjnego o pomoc mogą ubiegać się także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli spełnią warunki
określone przepisami prawa. Ponadto, w przypadku osób niepełnosprawnych, konieczność zakupu sprzętu
rehabilitacyjnego musi być uzasadniona potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności.

W 2004 roku samorządy powiatowe wypłaciły dla 121.560 osób
niepełnosprawnych, na realizację w/w zadania, 82.942.889 zł (w 2003 roku 52.190.288 zł).

1. edukacji obejmującej problematykę niepełnosprawności (profilaktyka
   i rehabilitacja) oraz kształtowania umiejętności udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i
   przewlekle chorym, prowadzone dla osób:

• opiekujących się bezpośrednio osobami niepełnosprawnymi (w szczególności: rodziców innych członków rodzin, opiekunów osób niepełnosprawnych);
• asystentów osób niepełnosprawnych;
• wolontariuszy,

2. prowadzenia różnych form działań, mających na celu nabywanie,
   podtrzymanie i rozwijanie umiejętności zwiększających szansę lepszego funkcjonowania
   psychospołecznego, kierowanych zwłaszcza do osób niepełnosprawnych i przewlekle chorych,

3. edukacji zdrowotnej ułatwiającej rozwiązywanie problemów
   zdrowotnych i kształtowanie zachowań prozdrowotnych.

Jednym z zadań finansowanych przez samorządy ze środków PFRON jest
zwrot kosztów przystosowania do potrzeb osób niepełnosprawnych tworzonych lub istniejących
stanowisk pracy. Ze środków PFRON przeznaczono 11.984.500 zł na przystosowanie do potrzeb osób
niepełnosprawnych 489 tworzonych lub istniejących stanowisk pracy. Średni koszt przystosowania
jednego stanowiska pracy wyniósł 24.508 zł.

Ze środków przekazanych przez Fundusz samorządom powiatowym
finansowane są również szkolenia dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych, poszukujących pracy.
Celem tych szkoleń jest zwiększanie szans osób niepełnosprawnych na uzyskanie zatrudnienia,
podwyższenie kwalifikacji zawodowych lub zwiększanie aktywności zawodowej. Samorządy powiatowe
przekazały na ten cel 7.228.056 zł, a koszt jednego szkolenia wyniósł średnio 975 zł. Po
zakończeniu szkolenia 1.146 osób niepełnosprawnych uzyskało zatrudnienie, z czego 497 osób to
kobiety.

Osoba niepełnosprawna bezrobotna, poszukująca pracy, która nie
osiągnęła wieku emerytalnego może uzyskać pożyczkę na rozpoczęcie działalności gospodarczej.
Starostowie wypłacili 568 pożyczek na łączną kwotę 18.590.861 zł. Przeciętna pożyczka została
udzielona w wysokości 32.730 zł.

W roku 2004 samorządy województwa otrzymały ze środków Funduszu na
realizację zadań na rzecz osób niepełnosprawnych 90.029.899 zł, z czego na realizację zadań z
zakresu rehabilitacji zawodowej wykorzystały 43.926.6021 zł.

Jednym z zadań realizowanych na podstawie ustawy o rehabilitacji
zawodowej jest zwrot kosztów szkoleń organizowanych przez zakłady pracy chronionej, w związku z
koniecznością zmiany profilu produkcji. Zawarto 8 umów dotyczących zwrotu kosztów szkoleń 209 osób
niepełnosprawnych i wykorzystano na ten cel 924.377 zł.

Pracodawcy, którzy prowadzą zakłady pracy chronionej, mogą również
uzyskać jednorazową pożyczkę udzielaną w celu ochrony istniejących w ich zakładzie miejsc pracy
osób niepełnosprawnych. W 2004 roku podpisano 73 umowy pożyczki na łączną kwotę 19.797.259 zł.

Ze środków Funduszu także marszałkowie dofinansowują koszty tworzenia
i działania zakładów aktywności zawodowej. Celem działalności tych zakładów jest zatrudnianie osób
niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności i przygotowanie ich do pracy
na otwartym rynku pracy oraz pomoc w realizacji niezależnego i aktywnego życia.

Jak dodał podczas konferencji Leszek Zieliński, Pełnomocnik Rządu ds.
Osób Niepełnosprawnych - "W momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, kiedy
zakładano znaczący spadek zatrudnienia osób niepełnosprawnych w związku z wprowadzeniem nowych
regulacji, wprowadziliśmy, rozporządzenie, które regulowało sprawy zatrudniania i udzielania pomocy
osobom, przedsiębiorcom, które zatrudniają osoby niepełnosprawne. Sytuacja została opanowana,
uregulowana, bardziej czytelne stały się zasady przyznawania dofinansowania do zatrudniania osób
niepełnosprawnych. Dużą rolę odegrała w tym przypadku nasza polityka, ponieważ odnotowaliśmy po raz
pierwszy wzrost zatrudnienia osób niepełnosprawnych i to znaczny w stosunku do lat poprzednich, na
tzw. otwartym rynku pracy. I o to chodziło, żeby wyprowadzić osoby niepełnosprawne, niekoniecznie
kierować je tylko do zakładów pracy chronionej, ale żeby one mogły znaleźć swoje miejsce na
otwartym rynku pracy.

W przyszłości chcemy zdecydowanie poprawić współpracę międzyresortową.
Rozpoczęliśmy prace w kierunku powołania zespołu międzyresortowego, żeby w przyszłości pełnomocnik
mógł lepiej koordynować pracę wszystkich ministerstw, żeby także taki zespół międzyresortowy mógł
zaproponować programy, które będą programami rządowymi skierowanymi do osób niepełnosprawnych, żeby
jeszcze lepiej adresować naszą pomoc dla osób niepełnosprawnych.

Chciałbym podkreślić, że w tym roku chcemy wprowadzić 4 programy
dotyczące edukacji, likwidacji barier, i skierować je tam, gdzie one są w tej chwili najbardziej
potrzebne, czyli do ośrodków szkolno-wychowawczych i do szkół integracyjnych".