Projekt badawczy Fundacji „OIC Poland” - „Dobre strategie – badanie jakościowe i ilościowe powiatowych i gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych” dobiega końca. W efekcie pracy ankieterów oraz ekspertów powstał raport prezentujący stan dokumentów strategicznych na Lubelszczyźnie.
Polska Fundacja Ośrodków Wspomagania Rozwoju Gospodarczego "OIC Poland" zaprezentowała wyniki analizy treści strategii rozwiązywania problemów społecznych. Wynikało z nich, że głównym inicjatorem i twórcą strategii są ośrodki pomocy społecznej. Najczęściej opracowywanie dokumentu odbywało się samodzielnie bez zlecania firmom zewnętrznym. Na potrzeby prac nad strategią prowadzone były badania własne, pozwalające zdiagnozować kluczowe problemy w środowisku lokalnym. Najczęściej poruszanymi problemami okazały się niepełnosprawność, bezrobocie, uzależnienia oraz sytuacja w rodzinach dysfunkcyjnych. Należy więc zastanowić się czy kwestie takie jak bezdomność, sytuacja młodzieży oraz osób starszych zostały potraktowane marginalnie, bo są nieobecne w społeczności lokalnej, czy też zabrakło pomysłów na ich rozwiązanie. Podstawowym błędem w budowie strategii jest natomiast brak kluczowych elementów, jakie powinien zawierać taki dokument, czyli harmonogramu realizacji , budżetu oraz zaplanowanej ewaluacji.
Powyższe dane uzyskano na podstawie odpowiedzi z ankiet rozesłanych do jednostek samorządu terytorialnego oraz analizy treści samych strategii. Ostatnim etapem badań były wywiady przeprowadzane z trzydziestoma autorami i współautorami strategii. Zadawane pytania dotyczyły procesu powstawania strategii, jej subiektywnej oceny. W wypowiedziach respondentów wyraźnie zaznaczał się problem współpracy i zaangażowania poszczególnych instytucji organizacji. Brakuje tu podziału zadań i odpowiedzialności oraz konkretnego udziału w pracach.
Wynika stąd, ze największą inicjatywę i zaangażowanie w prace nad strategią wykazywały gminne i miejskie ośrodki pomocy społecznej oraz centra pomocy rodzinie. Te instytucje posiadając strategię zyskały możliwość pozyskania dodatkowych środków finansowych na bieżącą działalność z funduszy unijnych.
Autorzy strategii zwykle pozytywnie oceniają swoją pracę nad dokumentem. Dopiero pytania o planowanie prac nad jego aktualizacją, odsłaniają niedociągnięcia i słabe strony. Miedzy innymi niedokładna okazała się diagnoza problemów, gdyż z perspektywy czasu autorzy strategii dostrzegają, iż pominęli pewne negatywne zjawiska, inne zaś uznali za istotne, podczas gdy nie było potrzeby ich uwzględniania.
W perspektywy czasu autorzy strategii inaczej podchodzą do realności postawionych celów. Okazuje się bowiem, że niektóre z założonych celów okazały się zbyt ambitne, inne zaś początkowo wydały się nierealne, udało sieje jednak zrealizować.
Najczęściej wymieniane przeszkody w realizacji założonych celów to brak środków finansowych oraz braki kadrowe.
Planowanie zadań do realizacji w czasie, zwykle zostało maksymalnie wydłużone. Niewątpliwe ma to związek z przesuwaniem odpowiedzialności i odciąganiem w czasie oceny realizacji zadań.
Mimo dość korzystnej oceny swojej pracy, autorzy strategii wskazali pewne zmiany, jakie wprowadzili by ponownie opracowując dokument. Przede wszystkim powinien opracowywać go zespół złożony z przedstawicieli wszystkich instytucji lokalnych. Prace nad strategią powinny być poprzedzone konsultacjami społecznymi oraz rzetelnymi badaniami wśród mieszkańców. To powinno stanowić podstawę dla opracowania zadań – realnych do realizacji i podzielonych pomiędzy poszczególne instytucje. Tylko współpraca między nimi zapewni właściwą realizację zadań.
Dzięki jakościowej analizie zebranego materiału badawczego można pokusić się o sformułowanie kilku uwag praktycznych.
Istnieje duża potrzeba organizacji praktycznych szkoleń i warsztatów z zakresu pisania strategii oraz zajęć dla instytucji zarządzających , których celem powinno być przekazanie idei tworzenia dokumentów strategicznych oraz korzyści jakie daje ich wdrażanie. Istotny jest także płynny przebieg informacji pomiędzy instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie strategii a instytucją monitorującą jej realizację.
Niewątpliwie przydatne okazałoby się stworzenie narzędzi mogących posłużyć opracowaniu właściwej diagnozy, wskazaniu kluczowych problemów i wybory najistotniejszych priorytetów. W ten sposób powstały by pewne ramy, w oparciu o które powstawałyby poprawne dokumenty strategiczne.
Szczegółowe dane liczbowe, uzyskane poprzez analizę statystyczną, oraz opis procedury badawczej, dostępne są w wydanym przez Fundację „OIC Poland” raporcie z badań. Poszerzeniem raportu będzie zaś podręcznik dla samorządów „Jak poprawnie sporządzić gminną/powiatową strategię rozwiązywania problemów społecznych oraz jak ją skutecznie realizować”.
Szczegółowe informacje
Biuro projektu „Dobre strategie - badanie jakościowe i ilościowe powiatowych i gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych”
Fundacja „OIC Poland”
Ul. Gospodarcza 26
20-213 Lublin
Tel/fax 081 710 – 46 – 35
Sekretariat: 081 710 – 46-31
http://oic.lublin.pl/dobrestrategie/
Źródło: Fundacja OIC Poland
