Publicystyka - ngo.pl

Chcemy żyć dłużej, lepiej i w komforcie.

W kontekście efektów opieki zdrowotnej Polska może pokazać postępy od 1990 roku. Żyjemy wszyscy dłużej i więcej lat w zdrowiu (średnio o 6-7 lat). Ocena opieki zdrowotnej pod kątem jakości i dostępności pozostaje jednak bardzo niska. Na dodatek Polacy nie znają swoich praw, nie rozumieją systemu i za mało dbają o swoje zdrowie w ramach profilaktyki. Przy ograniczeniach finansowych, kolejkach i większych potrzebach niż możliwościach, kwestie jakości usług wydają się nie być na pierwszym planie.

Czego oczekuje pacjent? Dostępu do opieki dobrej jakości i oczywiście polepszenia stanu zdrowia. Na co najczęściej narzekamy? Na długie kolejki, niewłaściwą obsługę (np. brak czasu na rozmowę i spojrzenie na pacjenta spod papierów) czy generalne zagubienie. Co roku wzrasta liczba skarg pacjentów do Narodowego Funduszu Zdrowia – głównie dotyczących podstawowej opieki zdrowotnej to jest: błędnego wskazania świadczeniodawcy udzielającego świadczeń, nocnej i świątecznej opieki medycznej, długiego czas oczekiwania na badania diagnostyczne, trudności w dostępie do lekarza, trudności z uzyskaniem świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS).

Skarżymy się na trudności w zarejestrowaniu się na wizytę, badania diagnostyczne, brak możliwości telefonicznej rejestracji, wyznaczanie terminów prowadzenia rejestracji, niezasadne skreślenie z listy oczekujących, nieprawidłowości w prowadzeniu list oczekujących, wystawienie skierowania na odpłatne badania diagnostyczne.

Lawinowo rośnie też liczba skarg zgłaszanych do Rzecznika Praw Pacjenta (w 2015 roku było to ponad 70 tysięcy zgłoszeń, w 2011 było ich około 38 tysięcy). Jednocześnie, wiele ze zgłaszanych skarg dotyczy albo kwestii związanych z brakiem dostępu do jakiegoś świadczenia, albo jakością czy procesem towarzyszącym temu świadczeniu (np. długi czas oczekiwania pod gabinetem, niemiła obsługa, brak informacji itp.). Zazwyczaj nie potrafimy ocenić jakości usług, które dostajemy, inaczej niż tylko poprzez „wyleczenie”. Portale internetowe pokazują „znanego lekarza”, czyli de facto to, kto kogo lubi, bardziej niż to, kto jest jak skuteczny.

Co dolega „ochronie zdrowia”? Przeczytaj tekst o NGO z branży zdrowotnej!

Czy wiemy więc jak dobrze jesteśmy leczeni? Niespecjalnie. Jak można sprawdzić, czy lekarz podstawowej opieki dobrze nas leczy? Na przykład poprzez ilość antybiotyków, które zapisuje (generalnie: im mniej, tym lepiej), poprzez czas, jaki poświęca swoim pacjentom, badanie ich opinii, włączanie ich i rodzin w plan leczenia, czy proste działania profilaktyczne (na przykład pytanie pacjenta o palenie i w przypadku odpowiedzi pozytywnej – rozmowa na temat rzucenia). Tego w Polsce zazwyczaj się nie mierzy.

Podobnie ma się sytuacja w opiece specjalistycznej czy szpitalnej. Ilość powikłań pooperacyjnych, zakażeń czy powrót do pracy po przebytej hospitalizacji – to wskaźniki, które warto byłoby znać. Nie wiemy wielu rzeczy o systemie, z którego korzystamy. Często dlatego, że te dane nie są przez nikogo zbierane lub też nie są upubliczniane. Na świecie jest wiele pomysłów na monitorowanie, badanie i porównywanie jakości usług zdrowotnych.

Wskaźniki do tego celu wybierane są często tworzone z udziałem samych pacjentów czy organizacji ich reprezentujących. To oni bowiem wiedzą najlepiej, co jest ważne z punktu widzenia danego typu chorego.

Organizacje pozarządowe mogą też same zbierać dane, monitorować, czy prawa pacjenta i jego bezpieczeństwo jest przestrzegane, czy też porównywać jakość usług na przykład w szpitalach za pomocą wybranych wskaźników. Czego można się dowiedzieć, zbierając i analizując dane dotyczące ilości upadków w szpitalu? Między innymi tego, jak bezpieczne będą w nim osoby starsze. Wiedza na temat tego, jak jesteśmy leczeni, będzie coraz bardziej potrzebna.

Anna Kozieł w latach 2008 – 2012 była pracownikiem polskiego biura Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Inicjowała, wdrażała i koordynowała liczne inicjatywy w obszarze chorób niezakaźnych w Polsce prowadzone przez krajowe biuro WHO. Obecnie pracuje w Banku Światowym jako konsultant, zajmując się wsparciem operacyjnym i merytorycznym projektu dot. zdrowia, rozwijanego przez BŚ w Polsce. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy w organizacjach pozarządowych związanych z budową społeczeństwa obywatelskiego, ale także ze zdrowiem.

Opr.: Ignacy Dudkiewicz, opinie.ngo.pl (ignacy.dudkiewicz@portal.ngo.pl

Dowiedz się, co ciekawego wydarzyło się w III sektorze. Śledź wydarzenia ważne dla NGO, przeczytaj wiadomości dla organizacji pozarządowych. Odwiedź serwis wiadomosci.ngo.pl.

To pacjenci oraz organizacje ich reprezentujące wiedzą najlepiej, co jest ważne z punktu widzenia danego typu chorego.