Publicystyka - ngo.pl

W ostatnich latach wzrasta procent organizacji prowadzących księgowość – w 2010 roku wyniósł on 88%, o dwa punkty procentowe więcej niż w 2008 roku i o 6 punktów więcej niż w 2006 roku. 20% organizacji zleca prowadzenie księgowości na zewnątrz, a 34% (tyle samo, co dwa lata wcześniej, ale aż dwukrotnie więcej niż w 2006 roku) stwierdza, że zatrudnia księgowych z odpowiednimi uprawnieniami. W co trzeciej organizacji (32%) księgowość jest prowadzona społecznie. Brak księgowości deklarują przede wszystkim organizacje o najmniejszych przychodach, których roczny budżet nie przekracza 10 tys. zł.

Kolejna istotna kwestia to gospodarowanie i sposób przechowywania posiadanych przez organizacje środków. 16% organizacji przechowuje przynajmniej część swoich środków finansowych w gotówce, w tym 5% wyłącznie w gotówce (to podobny odsetek jak w 2008 roku, ale wyraźnie niższy niż cztery lata temu). Dotyczy to jednak przede wszystkim organizacji dysponujących małymi środkami, poniżej 1 tys. zł rocznie. Jednocześnie wzrasta częstość korzystania z kont bankowych. W 2010 roku 88% organizacji właśnie w banku przechowywało oszczędności, przede wszystkim na rachunku bieżącym (85%), znacznie rzadziej na koncie oszczędnościowym (6%). Również tylko sześć procent organizacji wśród wykorzystywanych form lokowania pieniędzy wskazuje lokaty terminowe. Odpowiedź na pytanie, dlaczego więcej organizacji nie korzysta z tego typu rozwiązań, przynosi analiza danych dotyczących majątku i rezerw finansowych organizacji.

Stabilność organizacji (przede wszystkim tych, których działania wymagają stałego finansowania) jest zależna od bieżących dochodów, dlatego łatwo może być wystawiona na ryzyko. Płynność finansowa to od lat jeden z największych problemów polskiego sektora pozarządowego. Podobnie jak w latach 2006 i 2008, także obecnie trzy czwarte organizacji nie dysponuje żadnymi rezerwami finansowymi. Te organizacje, które posiadają jakieś rezerwy, mogłyby dzięki nim przetrwać przeciętnie przez 11 miesięcy, przy czym jednak połowie z nich środki skończyłyby się nie później niż po sześciu miesiącach. 40% organizacji twierdzi, że dysponuje jakimś majątkiem (pod uwagę brany był zarówno majątek finansowy, jak i rzeczowy). To więcej niż dwa lata temu (w 2008 roku posiadanie majątku deklarowało tylko 25%), jednak nie wynika to z poprawy kondycji finansowej organizacji, a ze zmiany metodologii badania – uwzględnienia w pytaniu nowych typów dóbr, o które wcześniej nie pytaliśmy (oprogramowania i sprzętu komputerowego oraz sprzętu specjalistycznego). To właśnie te składniki majątku organizacje posiadają najczęściej. Komputerami lub oprogramowaniem o znacznej wartości dysponuje ok. 20% z nich, innym sprzętem (np. rehabilitacyjnym) – ok. 14%. Inne typy majątku są rzadkością – znaczny kapitał lub fundusz statutowy posiada ok. 7% stowarzyszeń i fundacji, środki transportu, grunty lub inny majątek po 5%. Bardzo rzadko organizacje dysponują prawami majątkowymi lub udziałami w przedsiębiorstwach.

Tylko jedna na dziesięć organizacji (10%) podjęła w ciągu ostatnich dwóch lat jakieś znaczące inwestycje – to jednak i tak więcej niż jeszcze dwa lata wcześniej, kiedy deklarowało je 7% organizacji. Dla połowy z nich (a więc 5% wszystkich) były to inwestycje w ruchomości – sprzęt biurowy, oprogramowanie, wyposażenie biura, pozostałe inwestowały w nieruchomości. Tylko jedna na 100 organizacji pozarządowych (1%) zadeklarowała w tym czasie inwestycje w wartości niematerialne i prawne (patenty, licencje, prawa autorskie itp.).

_{Prezentowane dane pochodzą z dwóch badań: „Kondycja sektora organizacji pozarządowych w Polsce 2010” Stowarzyszenia Klon/Jawor oraz „Indeks jakości współpracy” Instytutu Spraw Publicznych, przeprowadzonych w ramach wspólnego przedsięwzięcia na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 3766 stowarzyszeń i fundacji na przełomie 2010 i 2011 roku przez ankieterów firmy PBS DGA. Badania były realizowane w ramach projektów:}

_oraz

_{Częścią przedsięwzięcia było też badanie organizacji warszawskich finansowane ze środków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy.}