IV Kongres Organizacji Pozarządowych na Białorusi
Od 5 do 6 października 2002 w Mińsku na Białorusi odbywał się IV Kongres Organizacji Pozarządowych działających na rzecz demokracji. W tym corocznym forum białoruskiego trzeciego sektora wzięło udział około 200 delegatów, reprezentujących organizacje i inicjatywy obywatelskie z Białorusi, Ukrainy, Polski, Holandii i Danii.
Kongres otworzył szef organizacji „Assemblea” Ales Bialiatski. W swoim wystąpieniu przedstawił trudną sytuację białoruskich organizacji pozarządowych. Wieloletnie konflikty między władzami a pro-demokratycznymi organizacjami pozarządowymi szczególnie nasiliły się po wyborach prezydenckich w 2001 roku, pojawia się wiele oskarżeń pod adresem działaczy pozarządowych, a organizacje są zamykane. A. Bialiatski podkreślił, że w tych warunkach „Assemblea” wydaje się być strukturą, która jest w stanie chronić interes organizacji pozarządowych.
Przedstawiciele sektora publicznego wskazali w swych przemówieniach, że pomimo różnych punktów widzenia co do przyszłości organizacji „Assemblea” jest ona bardzo potrzebna zarówno małym, jak i dużym organizacjom. Dlatego należy znaleźć nową, odpowiednią formę jej działalności. Podczas otwarcia odczytano także listy od Fundacji IDEE ze Stanów Zjednoczonych oraz Centrum Edukacji Politycznej z Ukrainy.
Dalsze dyskusje były prowadzone podczas spotkań poświęconych poszczególnym tematom.
Jedno ze spotkań dotyczyło aktualnej sytuacji białoruskiego trzeciego sektora. Rezultatem innego spotkania – pt.: „misja Assemblea” – było powołanie grupy inicjatywnej. Jej zdaniem jest w ciągu najbliższego roku zdefiniować misję grupy roboczej oraz przeprowadzić dyskusję na ten temat na łamach „Biuletynu”. Wyniki tych prac powinny zostać zaprezentowane na przyszłorocznym kongresie.
Podczas dyskusji pt.: “NGOs i polityka” wystąpili Sviatlana Karalewa (niezależna organizacja “Women Response”), Vintsuk Viachorka (niezależna organizacja “BPF Adradzhenne”) oraz Iryna Bugrova (ekspert polityczny). Najgorętsza dyskusja dotyczyła spraw związanych z angażowaniem się organizacji pozarządowych w kampanie polityczne i wybory samorządowe. Uczestnicy reprezentowali różne punkty widzenia, doszli jednak do wniosku, że każda organizacja musi zadecydować o tym sama.
W sobotę poruszano sprawę rejestracji stowarzyszenia „Assemblea”. Do tej pory nie otrzymano żadnej odpowiedzi z Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczącej rejestracji Stowarzyszenia “Assembly”. Rozważano czy zwrócić się do sądu o podanie przyczyny nie udzielenia odpowiedzi, czy też podjąć działania w celu założenia fundacji „Assemblea”. Po dyskusji zdecydowano nie zakładać nowej fundacji. Prawnicy „Assemblea” zostali zobowiązani do złożenia apelacji w odpowiednich urzędach z prośbą o rejestrację Stowarzyszenia.
Podczas kongresu odbył się także festiwal organizacji publicznych pt.: “Organizacje publiczne dla publiczności”. Składał się z dwóch części: “Najlepszy project” i “Najlepsza idea”. Konkurs prowadził słynny białoruski bard Viktar Shalkevich. Wyniki konkursu ogłoszono w niedzielę, 6 października 2002. Zwycięzcami zostali: niezależna organizacja „Dyariush” (za konkurs historyczny dla dzieci ze szkół białoruskich pt.: „Mój przodek: losy rodziny w XX wieku”), Białoruskie Stowarzyszenie Studentów (za wystawę konkursową „Naga studencka prawda”.), niezależna organizacja Centrum Edukacji „POST” (za projekt „Wybieramy przyszłość”).
Za “Najlepszą ideę” zostali nagrodzenia: Białoruskie Stowarzyszenie Pracowników Społecznych (za projekt „Tworzenie sieci informacji społecznej na Białorusi”), Miejska Organizacja Kobiet Pracujących ze Slutska (za projekt „Powiedzmy razem ‘NIE’ przemocy”), Grupa Amnesty International z Homla (za projekt „Prawo do alternatywy”).
Niedzielna sesja plenarna poświęcona była m.in. kwestiom opłat członkowskich w „Assemblea”. Nie odbyło się żadne głosowanie, ale uczestnicy dyskusji zdecydowali, że członkowie Stowarzyszenia mogą płacić dobrowolną składkę na realizacje pewnych zadań (wysyłkę pocztową, organizację kongresu itp.)
Podczas Kongresu powołano nową grupę roboczą. Składa się z 26 osób. Z powodu nieobecności nie zostali do niej włączeni przedstawiciele środowiskowego „okrągłego stołu”, regionów Mohylewa, Brześcia i Grodna. W ciągu najbliższych dwóch miesięcy wymienione regiony i środowiska powinny wybrać członków do nowej grupy roboczej.
IV Kongres Zgromadzenia Białoruskich NGOs przyjął oświadczenie pt.: „Na rzecz ochrony białoruskiej niezależności” oraz rezolucję „O sytuacji praw człowieka i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi”.