Publicystyka - ngo.pl

W dziewięciu miastach w Polsce w organizowanych zajęciach i aktywnościach wzięło udział 2 197 dorosłych i 1 422 dzieci, dwie trzecie z nich stanowili Ukraińcy, jedną trzecią Polacy. Wśród miast objętych programem znalazły się Poznań, Ruciane-Nida, Lublin, Sieradz, Warszawa, Bielsko-Biała, Serock, Rybnik i Łódź. Założeniem programu było zabezpieczenie potrzeb osób, które zamieszkały w Polsce po 24 lutego 2022 i dodatkowe wsparcie społeczności przyjmującej w czasie zwiększonego zapotrzebowania na usługi oraz integracja obu społeczności poprzez wspólne aktywności wśród osób dorosłych, młodzieży oraz dzieci.

W każdym mieście lokalne organizacje samodzielnie przeprowadzały rozpoznanie dostępnych w rejonie opcji i wdrażały rozwiązania, które miały na celu uzupełnienie braków, wykorzystując w tym celu udostępnione środki finansowe. Wśród organizowanych zajęć największym zainteresowaniem cieszyły się lekcje języka obcego dla dorosłych (łącznie przeprowadzono 2 544 godziny zajęć), zajęcia animacyjno-integracyjne dla dzieci i młodzieży (2 237 godzin) i wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży (1 947 godzin). Część zajęć prowadzona była przez wolontariuszy z Ukrainy, którzy mieszkali w Polsce przez wybuchem wojny. 

Co piąta osoba skorzystała z profesjonalnej pomocy psychologa i terapeuty. Dostępne były również konsultacje zawodowe i lekcje języka ukraińskiego dla rodzin przyjmujących i wolontariuszy. W okresie wakacyjnym organizowane były półkolonie dla polskich i ukraińskich dzieci. Część zajęć została otwarta w związku z zainteresowaniami dzieci z Ukrainy, które musiały przerwać treningi ze względu na wyjazd – były wśród nich gimnastyka czy gra w szachy.

Wyzwaniem jest rozwijanie znajomości języka polskiego wśród osób z Ukrainy. Dotychczas większość oferowanych zajęć zatrzymuje się na podstawowym poziomie A1-A2, nie dając możliwości poprawienia sytuacji zawodowej, szczególnie w przypadku osób, które przez wojną pracowały na specjalistycznych stanowiskach. Płynność językowa jest też niezbędna w dalszym procesie integracji oraz w rodzinach, w których dzieci dołączyły do lokalnych szkół i kontynuują nauczanie w języku polskim. Obawa przed egzaminami w języku polskim jest jednym z głównych powodów rezygnowania z edukacji stacjonarnej w Polsce i przepisywania się do ukraińskich szkół prowadzonych online.

W 2023 roku uchodźcy z dziećmi mieszkający w Polsce stanowili 50%, w lutym 2023 roku w polskich szkołach i przedszkolach było 187,9 tys. dzieci i młodzieży. Według informacji udostępnianych na początku maja bieżącego roku przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej, 56% młodych uchodźców nie uczęszczało do polskich szkół, a liczba ta regularnie spadała – nie tylko ze względu na powroty do Ukrainy, ale trudności, jakie dzieciom sprawiało łączenie polskiego i ukraińskiego programu nauczania.   

Rozłąka z jednym rodzicem w negatywny sposób wpływa na rozwój dzieci, dodatkowo obciążonych nauką funkcjonowania w nowym środowisku rówieśników. Brakuje zajęć integracyjnych i pozwalających rozładować stres, co powoduje narastanie konfliktów wśród dzieci, a pracujący samotny rodzin stoi przed wyzwaniem znalezienia opieki w czasie pozalekcyjnym. Prowadzenie Klubów Malucha i świetlic dla starszych dzieci pozwala zdobyć pracę i znaleźć czas na poszerzanie kompetencji zawodowych, co będzie wartościowe niezależnie od kraju, w którym rodzina zdecyduje się zamieszkać w przyszłości.

Jedną z sugestii Polskiej Misji Medycznej na przyszłość jest praca nad zwiększeniem kompetencji społecznych dzieci poprzez zajęcia z zakresu podwyższenia świadomości ekologicznej i znaczenia wolontariatu. Biorąc pod uwagę piąty rok nauczania zdalnego, w którego trybie znajduje się część dzieci, konieczne jest zwiększenie zaangażowania w budowanie ich relacji z rówieśnikami.