W poniedziałek (17 maja br.) w Ratuszu, w Sali Sesyjnej odbyła się konferencja prasowa otwierająca projekt Klubu Gaja „Święto Drzewa – ogrody dla klimatu”. W ramach tej inicjatywy powstaną dwa ogrody edukacyjne w Bielsku-Białej – pierwszy Tajemniczy Ogród na niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego, drugi wokół zabytkowej willi Teodora Sixta przy współpracy z Miastem Bielsko-Biała, Gminą Wyznaniowa Żydowską w Bielsku-Białej i Galerią Bielską BWA.
Ogrody połączą aspekt edukacji ekologicznej z historią i sztuką. Realizacja projektu z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG zakończy się w przyszłym roku.
Konferencja rozpoczęła się podpisaniem porozumienia dotyczącego realizacji Tajemniczego Ogrodu, którego sygnatariuszami byli Jarosław Klimaszewski- Prezydent Miasta Bielska-Białej, Dorota Wiewióra – przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, Lidia Pustelnik – zastępczyni przewodniczącej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej oraz Jacek Bożek – prezes Klubu Gaja.
W ramach umowy teren nieużytku cmentarza żydowskiego został przekazany miastu Bielsko-Biała przez Gminę Wyznaniową Żydowską w bezpłatne użytkowanie na 30 lat. Koncepcja i projekt ogrodu zostaną wypracowane przez Klub Gaja podczas warsztatów z udziałem mieszkańców i specjalistów m.in. z zakresu architektury krajobrazu, biologii i historii. Projekt zostanie udostępniony władzom miasta, by mogły na jego podstawie zrealizować koncepcję Tajemniczego Ogrodu.
Jarosław Klimaszewski, prezydent Miasta Bielska-Białej, powiedział: „To kolejny przejaw tego, jak ważny jest komfort życia mieszkańców dla władz miasta. Bielski samorząd bardzo dużą wagę przywiązuje do tego, aby mieszkańcom żyło się zdrowiej, w otoczeniu zieleni. Po Ogrodach Motyli i Różanym, mam nadzieję, że przy współpracy z mieszkańcami, Klubem Gaja i Gminą Wyznaniową Żydowską, powstanie Tajemniczy Ogród na terenie części niegrzebalnej cmentarza, w pięknym anturażu przyrodniczym ze starodrzewem. Ogród będzie miejscem z pewną historią i tradycją, ale także z tajemnicą, jak wskazuje na to nazwa. Służyć będzie mieszkańcom i turystom. Dziękuję wszystkim tym, którzy się do tego przyczynili i już dziś zapraszam mieszkańców do ogrodu, który będzie kolejnym etapem zazieleniania miasta”.
Ogrody – na nieużytku cmentarza żydowskiego przy ul. Cieszyńskiej oraz na terenie zabytkowej willi Sixta w centrum miasta – mają przyczynić się do poprawy zielono-błękitnej infrastruktury miasta. Prezydent dodał, że te inicjatywy wpisują się w 10 letnią strategię walki ze zmianami klimatycznymi. To wielki problem globalny, który dotyczy nas i naszego miasta, a to jest ostatni dzwonek na działania.
Jak podkreślała Dorota Wiewióra: „Inicjatywę założenia ogrodu przyjęłam z ogromnym zadowoleniem, bo nasza troska o zieleń wynika z naszych wieloletnich działań. Odtworzyliśmy całkowicie zieleń na części grzebalnej. Mamy piękną aleję akacjową, klonową, kasztanową i nic bardziej mnie nie cieszy, jak widok matek z wózkami spacerujących po cmentarzu. Jest to zderzenie rzeczywistości z historią. Gdy obejrzałam inwentaryzację przyrodniczą, nie wierzyłam, że tak wielka różnorodność roślin, drzew, krzewów i zwierząt znajduje się na części niegrzebalnej. Objęcie opieką tego terenu to duże wyzwanie. Następny aspekt, z którym przyjdzie się nam zmierzyć to edukacja. Nie tylko ekologiczna, ale i historyczna. Powiązanie tych zagadnień to największa troska Klubu Gaja i nasza. Chodzi o to, by wychować młode pokolenie w poszanowaniu tradycji miejsca i przyrody. Myślę, że przy tak silnej ekipie podołamy!”.
Natomiast Danuta Przybyło, Naczelniczka Wydziału Ochrony Środowiska i Energii wyjaśniała, że od 2019 roku miasto postanowiło stworzyć sieć parków kieszonkowych pod nazwą Ogrody Bielszczan. Wynikało to z zapotrzebowania mieszkańców na zwiększenie ilości terenów zieleni. Danuta Przybyło, powiedziała także: „Pomysł na nazwę ogrodu wywodzi się z ulubionej mojej książki Frances Hodgson Burnett „Tajemniczy ogród”, gdzie Mary Lennox zawierała swoje przyjaźnie dziecięce. Ta nazwa jest stworzona dla tego miejsca. Starodrzew, który się tam znajduje, bogactwo roślin i zwierząt z możliwością dosadzenia kwitnących kwiatów i krzewów, stworzy urokliwe miejsce. Mam nadzieję, że mieszkańcy miasta chętnie będą korzystać z ogrodu. Jego forma będzie zależała od koncepcji wypracowanej w procesie społecznym”.
Prof. Zbigniew Wilczek z Instytutu Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, który przygotowywał wraz z wolontariuszami Klubu Gaja inwentaryzację przyrodniczą nieużytku cmentarza żydowskiego podkreślał, że jest to miejsce nieprzeciętne i unikalne. „Lokalizacja tego ogrodu jest ściśle związana z cmentarzem i obserwując to, co tam się dzieje, doszedłem do wniosku, że w Tajemniczym Ogrodzie możemy pokazać tajemnicę życia i śmierci. Miejsce będzie różniło się od innych parków tym, że będą w nim leżały martwe drzewa. To będzie miejsce refleksji” – stwierdził Zbigniew Wilczek.
Jarosław Kasprzyk, edukator Klubu Gaja wyjaśniając, jak ważna jest dla nas przyroda w centrach miast, mówił: „Myślę, że walorem edukacyjnym tych dwóch miejsc jest łatwa dostępność oraz duża różnorodność gatunków roślin, co daje możliwość uczenia dzieci i młodzieży ich rozpoznawania. Przy tej okazji możemy mówić o tym, że drzewa i rośliny w mieście spełniają inną rolę niż w lesie czy zadrzewieniach śródpolnych”.
Prowadzący konferencję prasową, Jacek Bożek, prezes Klubu Gaja, podkreślił, że Tajemniczy Ogród w obecnej rzeczywistości będzie miejscem sacrum. „Ogród będzie miejscem pokazującym nam, że jesteśmy z tą przyrodą, z tym miastem, z tym miejscem nierozłączni, że to nasze miejsce. Tu się rodziliśmy i tu będziemy umierali. Musimy sobie uświadomić, że jesteśmy zależni od przyrody, a nasze otoczenie to nie tylko nasz dom, ale też dom ptaków czy zapylaczy, bez których nie będziemy istnieć” – podsumował Jacek Bożek z Klubu Gaja.
Ogrody, które powstają w ramach projektu „Święto Drzewa – ogrody dla klimatu” będą służyły edukacji ekologicznej, kulturowej i artystycznej. Drugi ogród edukacyjny powstanie na terenie zabytkowej willi Teodora Sixta, gdzie zaplanowano przestrzeń do interwencji artystycznych – łączących sztukę i ekologię. W wyborze i sadzeniu roślin zwiększających różnorodność biologiczną ogrodu będą uczestniczyć architekci, natomiast pod okiem artystów odbędzie się budowa budek lęgowych dla ptaków, które docelowo trafią pod opiekę młodzieży.
Zobacz fotorelację na Facebooku >>>
Projekt “Święto Drzewa – ogrody dla klimatu” realizowany jest z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.
