Ile miasta przekazują organizacjom? Znamy kwoty
Zbliżają się wybory samorządowe. Każdy, kto chce oddać swój głos w sposób przemyślany, szuka danych, czyta programy, porównuje dorobek kandydatów. Wpisując się w te próby ugruntowania swojej decyzji w faktach postanowiliśmy przyjrzeć się kwotom, jakie samorządy miast wojewódzkich przekazały w poprzednim roku organizacjom pozarządowym.
Zanim jednak zaczniemy porównywać kwoty i procenty, konieczne jest dokonanie kilku zastrzeżeń.
– Dobre relacje między samorządem a organizacjami pozarządowymi nie sprowadzają się tylko i wyłącznie do ilości środków, jakie samorząd przeznacza na zadania zlecone stowarzyszeniom i fundacjom.
– Współpraca między samorządem a organizacjami, także finansowa, nie zależy wyłącznie od woli samorządu, ale jest wypadkową otwartości i poziomu przygotowania do współdziałania zarówno po stronie samorządu, jak i organizacji.
– Analizowane w tekście miasta wojewódzkie różnią się pod wieloma względami – wielkością, zasobami, dostępną infrastrukturą, ale też liczbą i dojrzałością organizacji pozarządowych działających na ich terenie.
– Dane o wydatkach samorządów w roku 2017 mogą być przyczynkiem do oceny samorządowców, którzy byli u władzy w ostatniej kadencji. Nie można jednak porównywać wyników realnych działań, będących zazwyczaj wynikiem wielu kompromisów między chęciami a możliwościami, z obietnicami kandydatów, którzy władzy nie sprawowali i nikt jeszcze nie sprawdził, czy ich deklaracje będą miały pokrycie w rzeczywistości.
Listę zastrzeżeń można rozwijać, a każdy z poniżej prezentowanych wykresów opatrzeć wieloma komentarzami i zastrzeżeniami – zachęcamy środowiska organizacji pozarządowych w poszczególnych miastach do takich dyskusji.
Około 800 mln i średnio 1,7% wydatków na zadania zlecane organizacjom
W 2017 roku 16 miast wojewódzkich zleciło realizację zadań publicznych organizacjom pozarządowym dofinansowanych kwotą 786 mln. Oznacza to, że w każdej stolicy województwa wydano średnio około 50 mln zł. Trzeba jednak pamiętać, że ze względu na duże różnice między miastami i zdecydowaną przewagę Warszawy nad pozostałymi ośrodkami, średnia jest miarą mało precyzyjną. Można ją potraktować jako punkt odniesienia pozwalający podzielić opisywane miasta na dwie grupy.
Nie będzie zaskoczeniem, że sześć największych miast (Gdańsk, Kraków, Łódź, Warszawa, Poznań i Wrocław) poniosło w 2017 roku wydatki przewyższające średni poziom, a dla pozostałych dziesięciu miast były to kwoty mniejsze.
Trochę inaczej przebiega podział między porównywanymi miastami, kiedy kwoty przeznaczane na zadania zlecane organizacjom zestawimy z ogólnymi wydatkami miast. Jest to sposób na zneutralizowanie obiektywnych różnic między wielkością budżetów, jakimi miasta dysponują.
Średni udział kwot przeznaczonych na zadania zlecone organizacjom osiągnął w 2017 roku poziom 1,7% wszystkich wydatków z samorządowych budżetów. Tym razem w połowie analizowanych miast udział ten był większy lub równy średniej, w drugiej połowie niższy. Nie mniejszy niż średni udział wydatków na zadania zlecone organizacjom odnotowano w Białystoku, Gdańsku, Krakowie, Katowicach, Lublinie, Olsztynie, Poznaniu i Wrocławiu. W pozostałych miastach procent środków przeznaczonych na zadania zlecone organizacjom był niższy niż 1,7%.
Szczególnym przypadkiem jest tu Warszawa. Suma, jaką w stolicy przeznacza się na zadania zlecone organizacjom niemal trzykrotnie przewyższa średnią kwotę przypadającą na analizowane miasta. Jednocześnie budżet Warszawy jest o tyle większy od budżetów pozostałych miast, że procentowo udział środków na zadania zlecane organizacjom wypada poniżej średniej. Do pewnego stopnia ma to związek z wysokimi wydatkami na inwestycje, jakie Warszawa ponosi, jednak – co widać po porównaniu wydatków na zadania zlecane organizacjom tylko z bieżącymi wydatkami miast – nie wyłącznie.
Ponad połowa środków na pomoc społeczną i sport
Miasta wojewódzkie różnią się nie tylko wielkością wydatków na zadania zlecone organizacjom, ale także sposobem podziału środków między różnego rodzaju zadania. Generalnie największymi kwotami dofinansowany jest obszar szerokiej pomocy społecznej (średnio miasta wojewódzkie wydają na nie 38% z sumy, jaką przeznaczają na zadania zlecone organizacjom). Jednak różnice między poszczególnymi miastami są ogromne – Olsztyn na pomoc społeczną przeznacza 84% wszystkich środków przekazywanych organizacjom, a Opole 9%.
Drugim pod względem wielkości dofinansowania obszarem zadań zlecanych organizacjom, jest sport. Średnio miasta wojewódzkie wydają na rozwój kultury fizycznej 27% kwoty przekazywanej organizacjom, przy czym w Bydgoszczy jest to 62%, a w Krakowie 2%.
Mniejsze kwoty przeznaczane są na zadania z obszaru ochrony zdrowia (średnio 12%), kultury (średnio 9%) i rodziny (średnio 8%). Także tu występują duże różnice między miastami – największą część środków na ochronę zdrowia przeznacza Rzeszów (26%), na kulturę Warszawa (16%), a na wsparcie rodziny Kielce (28%).
Przedstawione dane pochodzą z analizy sprawozdań budżetowych JST (RB-28s) za 2017 rok opublikowanych przez Ministerstwo Finansów. Dane dotyczą wykonania budżetów (rzeczywistej skali wydatków). W analizach przyjęto, że wydatki na zadania zlecone organizacjom są na potrzeby sprawozdań ujmowane w czterech paragrafach: 236, 619, 281 i 282. Takie same założenie przyjmuje m.in. MRPiPS w swoich analizach.
Źródło: inf. własna
